Còi xương sẽ gây ảnh hưởng lớn đến việc phát triển sức khỏe toàn diện của trẻ. Vậy vấn đề dinh dưỡng cho trẻ còi xương nên được xây dựng như thế nào hẳn là điều quan tâm của nhiều bố mẹ. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi chuyên gia dinh dưỡng Trương Hồng Sơn.
TS. BS Trương Hồng Sơn
TS. BS Trương Hồng Sơn từng là Điều phối viên Quốc gia Chương trình mục tiêu quốc gia về Phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em Việt Nam. TS. BS Trương Hồng Sơn là một trong những chuyên gia dinh dưỡng đầu ngành của nước ta.
Website: https://viamclinic.vn/doi-ngu-chuyen-gia/truong-hong-son/
Email: info@viamclinic.vn
Call: 0935.18.39.39
Contents
- 1 Dấu hiệu nhận biết, trẻ bị còi xương, suy dinh dưỡng
- 2 Trẻ bị còi xương là thiếu chất gì? Cần bổ sung như thế nào?
- 3 Nguyên tắc xây dựng bữa ăn cho trẻ còi xương
- 4 Gợi ý thực đơn cho trẻ còi xương suy dinh dưỡng
- 5 Chế độ dinh dưỡng cho trẻ còi xương hiệu quả
- 6 Top 12+ thực phẩm dinh dưỡng cho trẻ còi xương
- 7 Phương pháp phòng ngừa trẻ còi xương
- 8 Thắc mắc thường gặp về chế độ dinh dưỡng cho trẻ còi xương, suy dinh dưỡng
Dấu hiệu nhận biết, trẻ bị còi xương, suy dinh dưỡng
Bệnh còi xương xảy ra khi trẻ bị thiếu hụt vitamin D gây ảnh hưởng đến hoạt động chuyển hóa canxi và photpho (đây là những chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình phát triển của xương). Bệnh còi xương sẽ làm cho xương của trẻ nhỏ trở nên mềm, làm biến dạng xương và thường gặp ở giai đoạn sơ sinh cho đến dưới 3 tuổi.
Dinh dưỡng cho trẻ còi xương, suy dinh dưỡng
Một số dấu hiệu nhận biết khi trẻ gặp phải tình trạng còi xương, suy dinh dưỡng:
- Khó ngủ về đêm, quấy khóc và đổ mồ hôi mặc dù thời tiết không nóng bức.
- Tóc rụng theo hình vành khăn phía sau đầu.
- Da dẻ xanh xao, nhợt nhạt.
- Đỉnh đầu xuất hiện bướu, bướu trán (trán dô).
- Răng mọc chậm và không theo trật tự.
- Xương sọ mềm hơn so với trẻ bình thường.
- Các hoạt động như lật, bò, đi, đứng,… diễn ra chậm hoặc không đúng tư thế.
Trẻ bị còi xương là thiếu chất gì? Cần bổ sung như thế nào?
Theo ThS. Trần Khánh Vân, Khoa Vi chất dinh dưỡng- Viện Dinh dưỡng Quốc gia chia sẻ : “ Vi chất dinh dưỡng là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ nhưng có vai trò rất quan trọng, khi thiếu sẽ dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng cho cơ thể, đặc biệt là trẻ nhỏ. Vi chất dinh dưỡng gồm nhóm vitamin (A, B, C, D, E…) và nhóm các nguyên tố khoáng (canxi, photpho, sắt, kẽm, iod, selen, đồng…)”. Chính vì vậy, cha mẹ cần chú trọng việc bổ sung vi chất cho trẻ qua chế độ ăn hằng ngày. Một số vi chất và vitamin cần chú ý bao gồm:
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng còi xương ở trẻ nên ba mẹ cần có sự quan tâm đặt biệt đến bé, khi có xuất hiện một số nguyên nhân dẫn đến còi xương như sau:
Trẻ thiếu canxi
Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và duy trì sức khỏe của xương. Thiếu canxi có thể gây ra tình trạng còi xương do xương không phát triển đúng cách.
- Canxi là thành phần chính của xương, giúp xương chắc khỏe và phát triển bình thường.
- Trẻ thiếu canxi có thể có các biểu hiện như: quấy khóc, rụng tóc, ra mồ hôi trộm, hay nôn trớ, chậm phát triển.
- Để bổ sung canxi cho trẻ, bạn có thể cho bé ăn các thực phẩm giàu canxi như: sữa, cua, tôm, cá nhỏ, rau xanh. Ngoài ra, bạn cũng có thể cho bé uống vitamin D theo hướng dẫn của bác sĩ.
Trẻ thiếu canxi có thể bị còi xương
Thiếu vitamin D
Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong quá trình hấp thụ canxi từ ruột vào máu. Thiếu hụt vitamin D có thể làm giảm khả năng hấp thụ canxi, gây suy giảm chất lượng xương và dẫn đến còi xương. Để đảm bảo cung cấp đủ vitamin D, việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và bổ sung từ thực phẩm hoặc dạng uống là cần thiết.
Cách bổ sung vitamin D hiệu quả có thể thực hiện qua tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn trong khoảng 15-20 phút mỗi lần. Tránh tiếp xúc ánh nắng vào giờ cao điểm để bảo vệ da. Ngoài ra, việc bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D như cá béo, lòng đỏ trứng, nấm, sữa cũng có thể giúp, tuy nhiên cần lưu ý rằng lượng vitamin D từ thực phẩm thường không đủ đáp ứng nhu cầu cơ thể. Cuối cùng, việc bổ sung vitamin D dạng viên cần được tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo liều lượng phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.
Thiếu phosphate
Phosphate, một thành phần quan trọng khác của xương, đóng vai trò trong việc duy trì mật độ và độ cứng của xương. Thiếu hụt phosphate có thể dẫn đến giảm mật độ xương và làm cho xương trở nên yếu và dễ gãy. Việc bổ sung các thực phẩm giàu phosphate Đảm bảo cung cấp phosphate cho trẻ qua chế độ ăn uống đa dạng, bao gồm thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa, đậu, ngũ cốc nguyên hạt và rau xanh. Trước khi bổ sung phosphate dạng viên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo liều lượng phù hợp với độ tuổi và sức khỏe của trẻ. Lưu ý không cho trẻ uống quá nhiều phosphate để tránh các tác hại như sỏi thận, rối loạn nhịp tim và loãng xương. Cần kết hợp bổ sung phosphate với canxi và vitamin D để cơ thể hấp thụ canxi tốt nhất.
Trẻ thiếu phosphate có thể làm xương yếu và dễ gãy
Thiếu vitamin K2
Vitamin K2 đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển canxi đến xương, giúp xây dựng và bảo vệ cấu trúc xương, ngăn chặn tình trạng còi xương. Thiếu hụt vitamin K2 có thể dẫn đến việc canxi không được chuyển đến nơi cần thiết, gây ra mất cân bằng dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sức khỏe xương.
Cung cấp vitamin K2 cho trẻ có thể qua chế độ ăn uống đa dạng, bao gồm phô mai, sữa chua, thịt bò, thịt gà, lòng đỏ trứng và rau xanh. Trước khi bổ sung vitamin K2 dạng viên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo liều lượng phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.
Thiếu magie
Magie góp phần vào quá trình hình thành và phát triển xương. Thiếu hụt magie có thể làm giảm mật độ xương, dẫn đến tăng nguy cơ gãy xương và ảnh hưởng đến khả năng chịu lực.
Cung cấp magie cho trẻ có thể qua chế độ ăn uống đa dạng, bao gồm rau lá xanh (rau bina, cải xoăn), các loại đậu (đậu nành, đậu đen), quả bơ, chuối, hạnh nhân, hạt điều, yến mạch, gạo lứt. Trước khi bổ sung magie dạng viên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo liều lượng phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.
Thiếu kẽm
Kẽm đóng vai trò quan trọng trong quá trình hấp thụ vitamin D và canxi, hai yếu tố quan trọng cho sức khỏe xương. Thiếu hụt kẽm có thể làm giảm khả năng hấp thụ của cơ thể, gây ra tình trạng còi xương. Để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, việc bổ sung thực phẩm giàu kẽm trong chế độ ăn là không thể thiếu.
Cung cấp kẽm cho trẻ có thể qua chế độ ăn uống đa dạng, bao gồm thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản, hàu, trứng, sữa, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt và rau lá xanh. Trước khi bổ sung kẽm dạng viên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo liều lượng phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.
Nguyên nhân gây ra tình trạng còi xương ở trẻ
Nguyên tắc xây dựng bữa ăn cho trẻ còi xương
1. Đảm bảo đủ năng lượng
Nhu cầu năng lượng của trẻ còi xương cao hơn so với trẻ bình thường để bù đắp cho sự thiếu hụt dinh dưỡng và hỗ trợ quá trình phát triển.
Cung cấp đủ năng lượng cho bé bằng cách cho bé ăn đa dạng các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như:
- Sữa và các chế phẩm từ sữa
- Thịt, cá, trứng
- Rau xanh
- Trái cây
- Ngũ cốc nguyên hạt
2. Bổ sung đầy đủ dưỡng chất
Chú trọng bổ sung các dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của hệ xương khớp như:
- Canxi: Có nhiều trong sữa, cua, tôm, cá nhỏ, rau xanh
- Vitamin D: Có nhiều trong ánh nắng mặt trời, cá béo, lòng đỏ trứng
- Photpho: Có nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa, ngũ cốc
Bổ sung các vitamin và khoáng chất khác như:
- Vitamin A: Có nhiều trong gan, cà rốt, khoai lang, bí đỏ,..
- Sắt: Có nhiều trong thịt đỏ, rau lá xanh, gan,..
- Kẽm: Có nhiều trong thịt, hải sản, các loại hạt
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện nghiên cứu Y – Xã hội : “ Ở mỗi độ tuổi, trẻ cần có chế độ dinh dưỡng khác nhau để đảm bảo sự phát triển. Điều này cần căn cứ trên chuẩn nghiên cứu dinh dưỡng và nhu cầu của mỗi bé”. Các bậc làm cha mẹ cần tìm hiểu các dưỡng chất cần thiết cho mỗi giai đoạn phát triển để đảm bảo trẻ có điều kiện phát triển tốt nhất.
Bổ sung đầy đủ dưỡng chất để cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ còi xương
3. Chia nhỏ bữa ăn
Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa/ngày để bé dễ tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
Tránh cho bé ăn quá no hoặc quá đói.
4. Chế biến thức ăn phù hợp
- Chế biến thức ăn mềm, dễ tiêu hóa và phù hợp với độ tuổi của bé.
- Nên đa dạng cách chế biến để bé không bị ngán.
- Tránh sử dụng nhiều dầu mỡ, gia vị và đường.
5. Tạo môi trường ăn uống vui vẻ
- Cho bé ăn cùng gia đình để tạo bầu không khí vui vẻ, thoải mái.
- Khuyến khích bé tự ăn để bé cảm thấy hứng thú với bữa ăn.
- Tránh ép bé ăn hoặc quát mắng bé khi bé không chịu ăn.
Tạo môi trường thoải mái cho trẻ được ăn ngon hơn
Gợi ý thực đơn cho trẻ còi xương suy dinh dưỡng
Con bạn ăn hoài mà vẫn không lớn, thấp còi, suy dinh dưỡng. Bạn yên tâm nhé, dưới đây là một số gợi ý về thực đơn cho bé yêu nhà bạn được VIAM clinic chọn lọc kỹ lưỡng cung cấp, cụ thể như sau:
Cháo chim cút
Nguyên liệu: 2 con chim cút, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 1 củ cà rốt, 1/2 quả bí đỏ, 10g hành lá, dầu ăn.
Cách làm:
- Chim cút làm sạch, bỏ đầu, nội tạng. Gạo vo sạch. Cà rốt, bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch rồi cắt nhỏ.
- Cho gạo, chim cút vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho cà rốt, bí đỏ vào nấu thêm 10 phút.
- Thêm hành lá, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Bổ sung protein, vitamin B1, B2, B12, canxi, magie, sắt, kẽm, giúp bé phát triển hệ xương khớp, tăng cường sức đề kháng và cải thiện tình trạng biếng ăn.
Cháo ếch
Nguyên liệu: 1 con ếch đồng, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 1 củ măng tây, 10g hành lá, dầu ăn.
Cách làm:
- Ếch làm sạch, bỏ da, tách lấy phần thịt. Gạo vo sạch. Măng tây rửa sạch, cắt khúc.
- Cho gạo, thịt ếch vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho măng tây vào nấu thêm 5 phút.
Công dụng: Bổ sung protein, vitamin A, B1, B2, B12, canxi, magie, kali, photpho, giúp bé phát triển hệ cơ bắp, hệ thần kinh và tăng cường sức đề kháng.
Gan gà hấp
Nguyên liệu: 50g gan gà, 10g nấm hương, 10g gừng, 1 muỗng cà phê hành tím băm, 1 muỗng cà phê nước mắm, 1 muỗng cà phê dầu ăn.
Cách làm:
- Gan gà rửa sạch, bỏ mật, ngâm sữa tươi 15 phút. Nấm hương ngâm nước ấm cho nở mềm. Gừng gọt vỏ và thái sợi.
- Cho gan gà, nấm hương, gừng, hành tím băm vào tô, nêm gia vị, trộn đều.
- Cho hỗn hợp vào chén, hấp cách thủy 20 phút.
- Khi gan gà chín, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Bổ sung vitamin A, D, E, K, B12, sắt, folate, giúp bé phát triển thị giác, hệ xương khớp, hệ miễn dịch và cải thiện tình trạng thiếu máu.
Cháo tim heo
Nguyên liệu: 50g tim heo, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 1 củ cà rốt, 10g hành lá, dầu ăn.
Cách làm:
- Tim heo rửa sạch và cắt thành từng miếng nhỏ.
- Gạo vo sạch. Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch và cắt nhỏ vừa ăn cho trẻ.
- Cho gạo, tim heo vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho cà rốt vào nấu thêm 10 phút.
Công dụng: Bổ sung protein, vitamin B12, sắt, kẽm, selen, giúp bé phát triển hệ cơ bắp, hệ thần kinh, tăng cường sức đề kháng và cải thiện tình trạng thiếu máu.
Cháo cá lóc
Nguyên liệu: 50g cá lóc, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 1 củ khoai lang, 10g hành lá, dầu ăn.
Cách làm:
- Cá lóc làm sạch, cắt khúc. Gạo vo sạch. Khoai lang gọt vỏ, rửa sạch, cắt nhỏ.
- Cho gạo, cá lóc vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho khoai lang vào nấu thêm 15 phút.
Công dụng: Bổ sung protein, vitamin A, D, B1, B2, B12, canxi, magie, omega-3, giúp bé phát triển hệ xương khớp, hệ thần kinh, thị giác và trí não.
Cháo cá lóc
Cháo trứng
Nguyên liệu: 1 quả trứng gà, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 10g hành lá, dầu ăn.
Cách làm:
- Gạo vo sạch. Trứng gà đánh tan.
- Cho gạo vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho trứng gà vào nấu thêm 5 phút.
- Thêm hành lá, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Bổ sung protein, vitamin A, D, E, B1, B2, B12, choline, lecithin, giúp bé phát triển hệ cơ bắp, hệ thần kinh, thị giác và trí não.
Cháo thịt cóc
Nguyên liệu: 50g thịt cóc, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 1 củ cà rốt, 10g hành lá và dầu ăn.
Cách làm:
- Thịt cóc làm sạch, băm nhuyễn. Gạo vo sạch.
- Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch, cắt vừa ăn.
- Cho gạo, thịt cóc vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo.
Công dụng: Bổ khí huyết, tăng cường sức đề kháng, giúp bé ăn ngon miệng.
Cháo thịt cóc
Cháo củ mài
Nguyên liệu: 20g củ mài, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 10g hành lá, dầu ăn
Cách làm:
- Củ mài gọt vỏ, rửa sạch, xay nhuyễn. Gạo vo sạch.
- Cho gạo, củ mài vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Bổ tỳ, ích khí, giúp bé tiêu hóa tốt hơn.
Cháo tôm
Nguyên liệu: 50g tôm, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 1 củ bí đỏ, 10g hành lá, dầu ăn.
Cách làm:
- Tôm làm sạch, bóc vỏ, bỏ đầu và chỉ đen. Gạo vo sạch. Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch, cắt nhỏ.
- Cho gạo, tôm vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho bí đỏ vào nấu thêm 10 phút.
- Thêm hành lá, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Bổ sung protein, canxi, vitamin và khoáng chất, giúp bé phát triển toàn diện.
Cháo tôm
Bột chân cua, đậu xanh
Nguyên liệu: 20g chân cua, 20g đậu xanh, 50g gạo tẻ, 10g hành lá
Dầu ăn
Cách làm:
- Chân cua rửa sạch, xay nhuyễn. Đậu xanh vo sạch. Gạo vo sạch.
- Cho gạo, đậu xanh vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho chân cua vào nấu thêm 5 phút.
- Thêm hành lá, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Bổ sung protein, canxi, vitamin và khoáng chất, giúp bé phát triển hệ xương khớp và trí não.
Thịt bò hầm rau củ
Nguyên liệu: 50g thịt bò, 1 củ cà rốt, 1 bông cải xanh, 10g hành lá
Dầu ăn
Cách làm:
- Thịt bò rửa sạch, cắt nhỏ. Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch, cắt nhỏ. Bông cải xanh rửa sạch, cắt miếng vừa ăn.
- Cho thịt bò, cà rốt, bông cải xanh vào nồi, đổ nước vừa đủ, hầm nhừ.
- Thêm hành lá, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Bổ sung protein, vitamin và khoáng chất, giúp bé phát triển cơ bắp và tăng cường sức đề kháng.
Thịt bò hầm rau củ
Cháo thịt gà bí đỏ
Nguyên liệu: 50g thịt gà, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 1 củ bí đỏ, 10g hành lá, dầu ăn.
Cách làm:
- Thịt gà làm sạch, luộc chín, xé phay. Gạo vo sạch. Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch, cắt nhỏ.
- Cho gạo, thịt gà vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho bí đỏ vào nấu thêm 10 phút.
- Thêm hành lá, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Bổ sung vitamin A, vitamin C, protein và khoáng chất, giúp bé tăng cường sức đề kháng và phát triển thị giác.
Cháo táo tàu
Nguyên liệu: 10 quả táo tàu, 50g gạo tẻ, 20g gạo nếp, 10g đường phèn, 10g hành lá.
Cách làm:
- Táo tàu rửa sạch, bỏ hạt. Gạo vo sạch.
- Cho gạo, táo tàu vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu cháo. Khi cháo chín nhừ, cho đường phèn vào nấu thêm 5 phút.
- Thêm hành lá, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho bé ăn khi còn ấm.
Công dụng: Cháo táo tàu có tác dụng bổ máu, bổ khí, tốt cho hệ tiêu hóa. Món cháo này phù hợp cho bé còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, hay ốm vặt.
Cháo táo tàu
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ còi xương hiệu quả
Bệnh còi xương gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ. Vì thế, cách xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ còi xương được rất nhiều ba mẹ quan tâm.
Nguyên tắc xây dựng bữa ăn cho trẻ còi xương
- Lưu ý nạp đủ lượng sữa trẻ cần hằng ngày, trong trường hợp sữa mẹ không đáp ứng đủ nhu cầu tiêu thụ của bé thì có thể kết hợp thêm sữa công thức để đảm bảo dinh dưỡng.
- Đối với trẻ đã ăn dặm, số bữa ăn của trẻ cần tăng lên một cách hợp lý và đa dạng các loại thực phẩm nhằm đáp ứng đủ dưỡng chất. Khẩu phần ăn nên đầy đủ các nhóm như: thịt, cá, sữa, rau xanh, trái cây…
- Ngoài ra, có thể bổ sung thêm các bữa ăn phụ bên cạnh bữa chính cho trẻ.
- Đặc biệt, cần lưu ý bổ sung vitamin D bằng cách phơi nắng sớm và kết hợp dinh dưỡng trong từng khẩu phần ăn.
Dinh dưỡng cho trẻ còi xương theo lời khuyên của chuyên gia
>> Đọc thêm: Khám dinh dưỡng cho trẻ định kỳ
Nhóm thực phẩm cần thiết đối với trẻ suy dinh dưỡng, còi xương
| Nhóm chất | Vai trò |
| Protein |
|
| Canxi |
|
| Vitamin K2 |
|
| Vitamin D |
|
| Các loại vitamin và khoáng chất khác |
|
Top 12+ thực phẩm dinh dưỡng cho trẻ còi xương
Trong số những nguyên liệu có thể đem lại lợi ích lớn cho sự phát triển của xương và răng, chúng ta không thể bỏ qua những loại thực phẩm sau:
Cua
Cua không chỉ là một nguồn protein chất lượng cao, mà còn chứa đựng các khoáng chất quan trọng như canxi và phosphorus. Những thành phần này không chỉ kích thích sự phát triển của xương và răng ở trẻ mà còn đảm bảo cơ thể nhận được những dưỡng chất cần thiết.
Cua cung cấp protein,canxi và phosphorus giúp xương chắc khỏe
Các loại cá
Với lượng canxi dồi dào và axit béo omega-3, cá là một nguồn dinh dưỡng hữu ích giúp tăng cường sức khỏe xương và cải thiện khả năng hấp thụ canxi. Thêm vào đó, omega-3 còn hỗ trợ quá trình phát triển não bộ ở trẻ.
Thịt cóc
Thịt cóc không chỉ là nguồn canxi, protein và phosphorus quan trọng mà còn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng khác giúp xương phát triển khỏe mạnh. Sự hài hòa của các chất này là chìa khóa cho một hệ xương mạnh mẽ.
Gan động vật
Gan không chỉ là nguồn canxi dễ hấp thụ mà còn là nguồn vitamin B12 quan trọng, đóng vai trò trong quá trình hình thành tế bào mới trong xương. Điều này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn phát triển của trẻ.
Sụn lợn
Sụn lợn không chỉ giàu chất béo tốt mà còn chứa nhiều chondroitin sulfate, giúp duy trì sự linh hoạt và sức khỏe của xương. Điều này rất quan trọng để đảm bảo xương không chỉ mạnh mẽ mà còn linh hoạt.
Các chất dinh dưỡng trong sụn lợn giúp xương chắc khỏe hơn
Hàu
Hàu là nguồn zinc và sắt, hai khoáng chất quan trọng cho quá trình hình thành và tái tạo tế bào xương. Sự kết hợp này giúp đảm bảo xương luôn trong tình trạng tốt nhất.
Nấm hương
Nấm hương với lượng vitamin D cao, đóng vai trò quan trọng trong quá trình hấp thụ canxi và phosphorus, từ đó hỗ trợ sự phát triển của xương. Việc bổ sung vitamin D là một phần quan trọng của chăm sóc xương cho trẻ.
Nấm hương chứa nhiều vitamin D giúp hấp thụ canxi và phosphorus
Sữa
- Sữa là nguồn cung cấp canxi tuyệt vời cho con trẻ mà các bậc bố mẹ không nên bỏ qua. Ngoài ra, trong sữa còn chứa protein, vitamin A, vitamin K2, vitamin D cùng một số dưỡng chất khác hỗ trợ rất tốt cho quá trình phát triển chiều cao và cân nặng.
- Trẻ nên được uống từ 2- 3 ly sữa tách béo mỗi ngày (loại sữa không có chất béo và chứa 100% protein).
Chế phẩm từ sữa
- Cùng với sữa, các chế phẩm từ sữa cũng cần được xuất hiện trong thực đơn hàng ngày dành cho trẻ. Chúng có thể là sữa chua, phô mai, kem,… Đây được xem là nhóm thực phẩm cung cấp các loại vitamin A, D, E, K, protein và cả canxi dồi dào.
- Ngoài hỗ trợ phát triển chiều cao, chế phẩm từ sữa, đặc biệt là sữa chua còn rất tốt cho hệ tiêu hóa do chứa nhiều vi khuẩn có lợi. Việc tiêu hóa tốt sẽ giúp quá trình hấp thu dinh dưỡng diễn ra hiệu quả hơn.
Sữa và các chế phẩm từ sữa giúp hấp thu dinh dưỡng tốt hơn
Các loại thịt
- Thịt gà: Trong các loại thịt, thịt gà là nguồn cung cấp protein tốt nhất. Vì vậy, việc bổ sung thịt gà vào bữa ăn theo lượng và tần suất hợp lý là điều rất cần thiết để giúp trẻ cao lớn.
- Thịt bò: Cùng với thịt gà, thịt bò cũng giàu protein. Tuy nhiên, bố mẹ cần cho con ăn lượng vừa đủ bởi trong thịt bò chứa hàm lượng chất béo khá cao có thể gây tăng cholesterol trong máu.
Trứng
Một nguồn cung cấp protein quan trọng khác là trứng. Trong lòng trắng trứng chứa 100% protein, lòng đỏ có chất béo nên được xem là loại thực phẩm bổ sung dinh dưỡng cho trẻ còi xương không thể bỏ qua.
Tinh bột, ngũ cốc
Bố mẹ đừng quên bổ sung năng lượng và các chất vitamin B, sắt, magie, chất xơ từ tinh bột, ngũ cốc cho trẻ nhé! Các bé đang trong độ tuổi phát triển nên cần nhiều năng lượng cho quá trình hoạt động, sinh hoạt để học hỏi những điều mới, từ đó góp phần hình thành nên tư duy, nhận thức cho trẻ.
Trái cây, rau xanh
Trái cây và rau xanh không chỉ hỗ trợ phát triển chiều cao mà còn rất quan trọng cho việc hình thành một lối sống lành mạnh. Nhóm thực phẩm này rất giàu vitamin, chất xơ, kali và folate.
Một số loại trái cây, rau xanh được các chuyên gia khuyên dùng cho con trẻ:
- Trái cây: dưa hấu, đu đủ, bưởi, xoài, mơ…
- Rau xanh: các loại đậu, cà rốt, bông cải xanh, cải bắp, khoai lang…
Nhóm thực phẩm cần thiết đối với trẻ suy dinh dưỡng.
Phương pháp phòng ngừa trẻ còi xương
Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý
Bổ sung Vitamin D3, Canxi, Vitamin K2 và đầy đủ các vi chất dinh dưỡng khác, sau đây là một số chất bổ sung dinh dưỡng cho trẻ còi xương mà bố mẹ có thể tham khảo:
Bộ ba canxi, vitamin D3 và vitamin K2 rất cần thiết cho sự phát triển chiều cao của trẻ:
- Vitamin K2 đóng vai trò giúp canxi không gặp tình trạng lắng đọng tại các mô mềm mà sẽ di chuyển vào xương một cách hiệu quả. Sự vắng mặt của vitamin K2 khiến lượng canxi không được sử dụng hiệu quả, thậm chí gây nguy hiểm vì trường hợp lắng đọng, vôi hóa canxi. Một số loại thực phẩm chứa vitamin K2 như phô mai, sữa chua, gan các loại gia cầm,…
- Còn vai trò của vitamin D3 là giúp cơ thể hấp thu canxi từ ruột vào máu. Nếu vắng mặt vitamin D3, quá trình này sẽ không được diễn ra khiến nồng độ canxi trong máu giảm. Khi đó, cơ thể sẽ sử dụng lượng canxi từ xương để ổn định nồng độ canxi trong máu làm cho trẻ em chậm lớn, còi xương (do thiếu canxi trong xương),… ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ. Vitamin D3 có thể được tìm thấy trong các thực phẩm như: trứng, gà, cá hồi, dầu cá, tôm…
- Canxi luôn đóng vai trò chủ chốt trong việc phát triển chiều cao vì là thành phần khoáng chất chính của mô xương và giúp hệ xương chắc khỏe hơn. Việc bổ sung canxi từ những thực phẩm như: sữa, ngũ cốc nguyên hạt, hạt hạnh nhân, các loại rau có màu xanh thẫm… luôn là điều cần thiết.
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học giúp bé không bị còi xương
Chế độ ăn uống cần bổ sung đầy đủ các thực phẩm chứa ba chất dinh dưỡng đã đề cập ở trên và những hợp chất khác như chất đạm, chất béo… Trong trường hợp trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao mắc bệnh còi xương thì có thể bổ sung thêm vitamin D theo đường uống với sự chỉ định của bác sĩ.
>> Có thể bạn cần biết: Top 10 phòng khám dinh dưỡng uy tín tốt nhất tại Hà Nội cho trẻ em
Tăng cường vận động và tắm nắng cho trẻ
Quá trình hấp thụ vitamin D được tổng hợp dưới tác dụng của ánh mặt trời chiếm đến 80%. Vì vậy tắm nắng cho trẻ đóng vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên, bạn chỉ nên cho con em mình tắm nắng trước 9h sáng để tránh gây ra các bệnh về da. Bên cạnh đó, bố mẹ cần lựa chọn những bài tập vận động phù hợp hằng ngày cho trẻ để duy trì sức khỏe và cải thiện tình trạng còi xương.
Khám tư vấn dinh dưỡng
Để đạt hiệu quả cao trong việc chữa trị bệnh còi xương ở trẻ, bố mẹ hãy đưa con đến những cơ sở dinh dưỡng uy tín để được tư vấn và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Đồng thời, các chuyên gia cũng sẽ xây dựng chế độ ăn hợp lý cho từng bữa ăn, đảm bảo quá trình phát triển tốt nhất cho trẻ.
Khám tư vấn dinh dưỡng để theo dõi quá trình phát triển xương của bé
Thắc mắc thường gặp về chế độ dinh dưỡng cho trẻ còi xương, suy dinh dưỡng
Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cần ăn nhiều bữa trong ngày?
Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cần được chia nhỏ bữa ăn trong ngày để giúp trẻ dễ hấp thụ chất dinh dưỡng hơn. Số lượng bữa ăn mỗi ngày phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ, cụ thể như sau:
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 6-7 bữa/ngày, chia đều thành các bữa nhỏ.
- Trẻ từ 6-12 tháng tuổi: 5-6 bữa/ngày, chia đều thành các bữa nhỏ.
- Trẻ từ 1-3 tuổi: 4-5 bữa/ngày, chia đều thành các bữa nhỏ.
- Trẻ từ 3-6 tuổi: 3-4 bữa/ngày.
Trong mỗi bữa ăn, trẻ cần được cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển, bao gồm:
- Tinh bột: Là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Các thực phẩm giàu tinh bột bao gồm gạo, mì, bánh mì, khoai, ngô,…
- Đạm: Là thành phần cấu tạo nên các mô, cơ, xương,… Các thực phẩm giàu đạm bao gồm thịt, cá, trứng, sữa,…
- Chất béo: Là nguồn cung cấp năng lượng và các vitamin tan trong dầu. Các thực phẩm giàu chất béo bao gồm dầu thực vật, mỡ động vật,…
- Vitamin và khoáng chất: Có vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động của cơ thể, bao gồm cả quá trình phát triển xương. Các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất bao gồm rau xanh, hoa quả, trái cây,…
Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để chất dinh dưỡng được hấp thụ
Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cần uống sữa như thế nào?
Sữa là nguồn cung cấp canxi dồi dào, giúp cho xương của trẻ phát triển chắc khỏe. Do đó, trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cần được uống sữa đầy đủ.
Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng nên uống sữa tươi nguyên kem hoặc sữa tươi tách béo. Lượng sữa cần uống mỗi ngày phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ, cụ thể như sau:
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 500-600ml/ngày.
- Trẻ từ 6-12 tháng tuổi: 600-800ml/ngày.
- Trẻ từ 1-3 tuổi: 700-900ml/ngày.
- Trẻ từ 3-6 tuổi: 800-1000ml/ngày.
Ngoài sữa tươi, trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cũng có thể được bổ sung thêm các sản phẩm từ sữa khác như sữa chua, phô mai,…
Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cần tập thể dục như thế nào?
Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe và phát triển chiều cao của trẻ. Do đó, trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cũng cần được tập thể dục thường xuyên.
Tập thể dục, thể thao hàng ngày
Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng nên tập các bài tập nhẹ nhàng, phù hợp với lứa tuổi và sức khỏe của trẻ. Các bài tập có thể bao gồm:
- Đi bộ: Đi bộ là bài tập đơn giản, dễ thực hiện và phù hợp với mọi lứa tuổi. Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng nên đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Nhảy dây: Nhảy dây là bài tập giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và phát triển chiều cao. Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng có thể nhảy dây 10-15 phút mỗi ngày.
- Chạy bộ: Chạy bộ là bài tập giúp tăng cường sức bền và phát triển hệ hô hấp. Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng có thể chạy bộ 20-30 phút mỗi ngày.
Ngoài ra, trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cũng nên tham gia các hoạt động thể thao phù hợp với lứa tuổi, như bơi lội, bóng đá, bóng rổ,…
Nên lựa chọn và chế biến thực phẩm như thế nào?
Như đã đề cập ở trên, khẩu phần ăn hằng ngày của bé cần lựa chọn bổ sung đầy đủ các nhóm chất cần thiết như chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
Bên cạnh đó, vitamin D là loại vitamin tan trong dầu, vì vậy chế độ ăn cần bổ sung thêm các loại dầu mỡ. Tuy nhiên, bố mẹ chỉ nên sử dụng dầu mỡ ở liều lượng hợp lý hoặc dùng các loại lành mạnh có nguồn gốc từ thực vật để tránh gây ra bệnh lý do tiêu thụ thừa dầu mỡ.
Chế độ ăn cần bổ sung các loại dầu mỡ lành mạnh
Hãy đến với Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ dinh dưỡng cho trẻ còi xương để bé phát triển khỏe mạnh bạn nhé! Mọi thông tin xin liên hệ Hotline: 0935.18.3939 hoặc nhắn tin tới Fanpage.
Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM
