Dầu ăn là một loại sản phẩm hết sức quen thuộc được sử dụng để làm các món như xào, rán, làm nước xốt, rưới lên món pizza hoặc để cho các sợi mì Ý không bị dính vào nhau. Dầu ô-liu và dầu thực vật là một trong số những loại dầu ăn được sử dụng phổ biến nhất trên toàn thế giới và mỗi loại lại có một đặc điểm riêng.
Contents
Điểm khác biệt giữa dầu ô-liu và dầu thực vật
Dầu ô-liu và dầu thực vật khác nhau ở cách sản xuất, mục đích sử dụng, hương vị và thành phần dinh dưỡng. Dưới đây là một vài điểm khác biệt:
- Nguồn: dầu ô-liu làm được ép từ quả ô-liu trong khi dầu thực vật là hỗn hợp các loại chất béo từ nhiều loại cây khác nhau như hướng dương, ngô, hạt cải, đậu nành…
- Mục đích sử dụng chính: dầu ô-liu chủ yếu dùng trong món salad, xào nhưng dầu thực vật chủ yếu dùng để nướng và rán
- Hàm lượng vitamin và khoáng chất: dầu ô-liu nguyên chất rất giàu vitamin K và vitamin E. Dầu thực vật phụ thuộc vào thành phần hỗn hợp dầu được pha, tuy nhiên, vẫn sẽ giữ được các chất dinh dưỡng chính sau quá trình xử lý.
- Hàm lượng chất chống oxy hoá trong dầu ô-liu cao hơn rất nhiều so với dầu thực vật.
- Quá trình xử lý: dầu ô-liu, đặc biệt là dầu ô-liu dạng nguyên chất gần như không qua xử lý, trong khi dầu thực vật phải trải qua quá trình xử lý cao
- Nhiệt độ bốc khói: dầu ô-liu 200 độ C, dầu thực vật 205 độ C
Quá trình xử lý và hương vị
Một khi dầu thực vật đã được ép ra, chúng sẽ được làm sạch bằng các chất hoá học và được làm nóng để loại bỏ các loại tạp chất và kéo dài thời gian bảo quản. Dầu càng trải qua nhiều quy trình chế biến, thì càng ít chất dinh dưỡng và ít hương vị ngyên bản.
Điều này có thể dễ dàng nhận ra khi so sánh với dầu ô-liu nguyên chất rất ít trải qua quá trình chế biến. Dầu ô-liu nguyên chất giữ được hương vị nguyên bản của ô-liu, trong khi dầu thực vật gần như không có hương vị gì
Giá trị dinh dưỡng
Mức độ xử lý không chỉ ảnh hưởng đến hương vị mà còn ảnh hưởng đến thành phần dinh dưỡng của dầu. Cả dầu ô-liu và dầu thực vật đều có chứa các loại acid béo không bão hoà, nhưng dầu ô-liu có chứa hàm lượng các acid béo không bão hoà đơn như acid oleic, acid linoleic và acid palmitic cao hơn. Dầu thực vật chứa chủ yếu là các acid béo không bão hoà đa omega 6.
Chất béo không bão hoàn đơn đã được chứng minh có khả năng chống viêm và có nhiều lợi ích đối với sức khoẻ, trong khi đó các loại acid béo omega 6 có thể là các chất tiền viêm và có thể gây hại với sức khoẻ tim mạch nếu sử dụng quá nhiều.
Cũng cần lưu ý rằng, dầu càng trải qua nhiều quá trình lọc, sẽ càng mất đi nhiều vi chất dinh dưỡng và càng ít lợi ích đối với sức khoẻ.
Dầu ô-liu nguyên chất – loại dầu ít qua chế biến nhất, rất giàu các chất chống oxy hoá và các chất chống viêm như tocopherol, carotenoid, và polyphenols. Nhờ việc ít qua chế biến, dầu ô-liu cũng giữ lại được một số chât dinh dưỡng khác, ví dụ như vitamin E và vitamin K.
Ngược lại, quá tình tinh luyện để làm ra dầu thực vật phá huỷ rất nhiều chất dinh dưỡng, các chất chống oxy hoá và các hợp chất thực vật có lợi, bao gồm tocopherol, phytosterol, polyphenol và coenzyme Q.
Điểm giống nhau giữa dầu ô-liu và dầu thực vật
Dầu ô-liu và dầu thực vật có điểm bốc khói tương đối giống nhau, thường là quanh 205 độ C. Điểm bốc khói của dầu là nhiệt độ tối đa mà bạn có thể làm nóng dầu mà chất béo có trong dầu không bị giáng hoá thành glycerol và các acid béo tự do.
Cũng giống như dầu thực vật, một số loại dầu ô-liu đã trải qua quá trình chế biến, tinh luyện ví dụ như dầu từ bã cây ô-liu. Loại dầu này cũng thiếu các vi chất dinh dưỡng và không có các đặc điểm hương vị như dầu ô-liu nguyên chất, do đó, sẽ có hương vị trung tính hơn.
Dầu ô-liu tinh luyện không được gắn nhãn “virgin” hoặc “extra virgin” và dựa vào đó có thể đánh giá được mức độ đã qua xử lý của loại dầu này. Do đó, đây cũng là một cách khá đơn giản để nhận biết mình có đang sử dụng loại dầu có nhiều dinh dưỡng hay không.
Loại dầu nào tốt cho sức khoẻ hơn?
Dầu ô-liu, đặc biệt là dầu nguyên chất là một trong những loại dầu ít qua chế biến nhất. Điều này đồng nghĩa với việc dầu ô-liu nguyên chất sẽ giữ lại được đa số các chất chống oxy hoá, vitamin và khoáng chất. Các chất chống oxy hoá và polyphenol có trong dầu ô-liu đã được nghiên cứu về các lợi ích đối với sức khoẻ.
Ngược lại, dầu thực vật đã trải qua rất nhiều quá trình chế biến để trung hoà hương vị và phối trộn được nhiều loại dầu khác nhau. Điều đó có nghĩa là dầu thực vật có rất ít lợi ích về mặt dinh dưỡng, và chỉ cung cấp calo rỗng. Chuyển đổi từ dầu thực vật sang dầu ô-liu có thể sẽ đem lại lợi ích đối với não bộ.
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng thay thế dầu thực vật bằng dầu ô-liu nguyên chất sẽ giúp cải thiện chức năng nhận thức ở người cao tuổi.
Nếu bạn đang băn khoăn lựa chọn dầu ăn, dầu ô-liu nguyên chất sẽ là lựa chọn tốt cho sức khoẻ hơn so với đa số các loại dầu thực vật hoặc dầu hỗn hợp khác.
Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Mọi thông tin xin liên hệ Hotline: 0935.18.3939 hoặc Fanpage Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM.
Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM
Theo Healthline