Folate hay còn gọi là vitamin B9 hay axit folic là chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể con người. Nhiều loại thực phẩm có chứa folate tự nhiên, chẳng hạn như rau lá xanh đậm, đậu, ngũ cốc nguyên hạt và trứng.

Lợi ích sức khỏe

Folate rất quan trọng đối với chức năng tế bào trong cơ thể bạn. Nó giúp hình thành RNA và DNA để thông báo cho tế bào của chúng ta biết phải làm gì. Ngoài ra, folate có thể mang lại những lợi ích cho sức khỏe như:

Phòng ngừa dị tật bẩm sinh ống thần kinh

Dị tật bẩm sinh ống thần kinh xảy ra ở não hoặc cột sống của thai nhi. Ống thần kinh hình thành trong phôi thai và sau này trở thành não, cột sống và tủy sống của em bé .
Một khuyết tật của ống thần kinh là bệnh thai vô sọ, một căn bệnh khiến trẻ sinh ra không có các bộ phận quan trọng của não và hộp sọ. Hầu hết trẻ sinh ra mắc bệnh não không sống sót được lâu sau khi sinh. Một khuyết tật ống thần kinh khác là tật nứt đốt sống, là một dị tật của cột sống. Một số trường hợp nhẹ và thậm chí có thể không được phát hiện. Các trường hợp khác ở mức độ trung bình hoặc nặng và gây tàn phế suốt đời.

Việc bổ sung axit folic bắt đầu từ một tháng trước khi bạn mang thai và tiếp tục dùng nó trong suốt thai kỳ sẽ làm giảm nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh này. Cơ thể không hấp thụ folate tự nhiên có trong thực phẩm dễ dàng như thực phẩm bổ sung axit folic, vì vậy các chuyên gia khuyên bạn nên bổ sung trước và trong khi mang thai.

Bởi vì khoảng một nửa số trường hợp mang thai ở Hoa Kỳ là không có kế hoạch, nên phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên bổ sung 400 microgam axit folic mỗi ngày bên cạnh việc tiêu thụ thực phẩm có folate. Sau đó, nếu bạn mang thai ngoài ý muốn, em bé của bạn sẽ có nguy cơ bị dị tật ống thần kinh thấp hơn.

Đọc thêm bài viết tại: Có nên bổ sung Folate cho người mắc bệnh đa xơ cứng?

Giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư

Cung cấp đủ folate trong chế độ ăn uống của bạn có thể làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư. Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy bổ sung folate giúp giảm 50% nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy – loại ung thư da phổ biến thứ hai ở đầu và cổ.

Folate cũng làm giảm nguy cơ phát triển ung thư miệng và ung thư vòm họng , một số loại ung thư thực quản và ung thư tuyến tụy.

Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Mức độ cao của protein homocysteine ​​trong máu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, dẫn đến đau tim và đột quỵ. Sự thiếu hụt folate có thể gây ra mức homocysteine ​​​​tăng cao. Bổ sung folate vào chế độ ăn uống giúp phá vỡ lượng homocysteine ​​dư thừa trong máu, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Một lợi ích khác của folate có liên quan đến đột biến gen MTHFR, gen cần thiết để xử lý homocysteine. Một số người có đột biến gen này khiến nồng độ folate thấp hơn và ngăn cơ thể phân hủy homocysteine ​​một cách hiệu quả. Do đó, những người có đột biến MTHFR có thể có nồng độ homocysteine ​​trong máu cao hơn, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn.

Ngoài ra, con của những phụ nữ mang thai có đột biến gen MTHFR có thể có nguy cơ cao bị dị tật ống thần kinh khi sinh. Các bác sĩ khuyến cáo những người bị đột biến gen MTHFR nên bổ sung axit folic để vừa làm giảm nồng độ homocysteine​​ vừa giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh ống thần kinh.

Rủi ro sức khỏe

Ung thư tuyến tiền liệt

Mặc dù việc bổ sung folate có thể làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư nhưng nó cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Ngoài ra, bổ sung axit folic có thể khiến các bệnh ung thư hiện có phát triển nhanh hơn. Cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định mối quan hệ chính xác giữa folate và ung thư.

Tương tác thuốc

Axit folic thường được coi là an toàn. Tuy nhiên, việc bổ sung axit folic khi đang dùng các loại thuốc sau có thể khiến chúng kém hiệu quả hơn:

• Thuốc chống co giật: fosphenytoin (Cerebyx), phenytoin (Dilantin) và primidone (Mysoline)
• Barbiturat (gây mê và các loại thuốc khác hoạt động như thuốc ức chế hệ thần kinh)
• Methotrexate ( Trexall ), thuốc điều trị bệnh vẩy nến
• Pyrimethamine ( Daraprim ), để điều trị nhiễm ký sinh trùng

Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào trong số này, hãy hỏi bác sĩ trước khi bổ sung axit folic.

Phản ứng phụ

Axit folic có thể gây ra một số tác dụng phụ từ nhẹ đến trung bình, bao gồm:

• Buồn nôn /chán ăn
• Mùi vị khó chịu trong miệng
• Lú lẫn
• Cáu gắt
• Rối loạn giấc ngủ

Một số người có thể bị dị ứng với chất bổ sung axit folic. Các triệu chứng của phản ứng dị ứng với folate bao gồm:

• Ngứa và đỏ
• Phát ban
• Vấn đề về hô hấp

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy liên hệ với bác sĩ trước khi dùng lại chất bổ sung.

Tham khảo thêm bài viết: Những điều cần biết về thiếu hụt folate – Phần 1

Số lượng và liều lượng

Theo khuyến cáo, bất kỳ ai trên 14 tuổi nên tiêu thụ 400 microgam folate mỗi ngày, trong khi phụ nữ mang thai nên tiêu thụ 400 đến 800 microgam mỗi ngày. Trẻ em cần lượng folate thấp hơn. Liều lượng chính xác phụ thuộc vào độ tuổi của họ:

• Sơ sinh đến 6 tháng: 65 microgam
• Trẻ sơ sinh 7–12 tháng: 80 microgam
• Trẻ 1–3 tuổi: 150 microgam
• Trẻ 4–8 tuổi: 200 microgam
• Trẻ 9–13 tuổi: 300 microgam

Những thực phẩm sau đây chứa hàm lượng folate cao:

• Gan bò
• Các loại rau lá xanh đậm
• Cam
• Các loại trái cây tươi và nước ép trái cây khác
• Đậu
• Đậu phộng
• Các sản phẩm tăng cường như ngũ cốc ăn sáng, bánh mì và mì ống