Ăn chay có tốt cho trẻ không?

Chế độ ăn dựa trên thực vật có thể là lựa chọn có lợi cho gia đình. Lựa chọn chế độ ăn này không nhất thiết có nghĩa là bạn ngừng ăn tất cả các loại thịt hoặc sản phẩm từ sữa mà phần lớn thực phẩm bạn ăn sẽ đến từ các nguồn thực vật như rau, trái cây, các loại hạt, đậu, đậu và ngũ cốc. Tuy nhiên liệu chế độ ăn này có tốt cho trẻ đang trong độ tuổi phát triển? Hãy cùng tim hiểu.

Lợi ích của chế độ ăn dựa trên thực vật?

Việc lựa chọn chế độ ăn dựa trên thực vật, chẳng hạn như chế độ ăn Địa Trung Hải (có nền tảng là thực phẩm có nguồn gốc thực vật nhưng vẫn bao gồm cá, gia cầm, trứng, pho mát và sữa chua vài lần một tuần) hoặc chế độ ăn chay đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe, chẳng hạn như giảm nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và huyết áp cao.

Chuyển sang chế độ ăn nhiều thực vật hơn không chỉ có lợi cho sức khỏe mà còn tốt cho môi trường. Sản xuất thịt và sữa đòi hỏi nhiều nước và đất hơn, và điều này góp phần làm tăng lượng khí thải nhà kính, gây ra biến đổi khí hậu.

Làm thế nào để thực hiện chế độ ăn dựa trên thực vật?

Dưới đây là những lời khuyên để bạn có thể áp dụng chế độ ăn dựa trên thực vật một cách dễ dàng lành mạnh:

• Hãy ăn ít nhất một nửa đĩa rau vào bữa trưa và bữa tối, chọn những loại rau có nhiều màu sắc. Ngoài ra, hãy cố gắng ăn rau lá xanh ít nhất một lần mỗi ngày.
• Ăn ít thịt hơn hoặc loại bỏ hoàn toàn thịt khỏi một hoặc hai bữa ăn mỗi tuần cho gia đình bạn. Các lựa chọn protein từ thực vật có thể tăng cường dinh dưỡng cho bạn như đậu đỗ, đậu phụ và các loại hạt.
• Chọn chất béo lành mạnh có trong các loại hạt, quả bơ, ô liu và dầu thực vật.
• Hãy dùng trái cây làm món tráng miệng buổi tối cho gia đình bạn

Mặc dù chế độ ăn thuần chay hoặc dựa trên thực vật có thể tốt cho sức khỏe nhưng nếu bạn áp dụng không đúng nhất là với trẻ em thì rất dễ gây ra tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng cho trẻ. Dưới đây là các vấn đề mà cha mẹ cần quan tâm khi áp dụng chế độ ăn chay hoặc dựa trên thực vật cho trẻ.

1.Calo

Thực phẩm có nguồn gốc thực vật thường có ít calo hơn thực phẩm có nguồn gốc động vật. Đây không phải là một điều xấu, xét đến đại dịch béo phì đang gia tăng trong trường học đặc biệt là ở các thành phố lớn, nhưng điều quan trọng là phải đảm bảo rằng trẻ em và thanh thiếu niên có đủ lượng calo để phát triển và hỗ trợ hoạt động hàng ngày. Số lượng calo trẻ cần sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, chiều cao cân nặng và mức độ hoạt động của trẻ. Các loại hạt, bơ hạt và các sản phẩm từ đậu nành có thể giúp bổ sung calo, cũng như granola và các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt khác.

2. Chất đạm

Protein rất quan trọng, không chỉ để xây dựng cơ bắp mà còn cho tất cả các quá trình hoạt động của cơ thể. Protein dễ dàng được tìm thấy từ các sản phẩm động vật hơn, ngoài ra đạm động vật còn chứa tất cả các acid amin mà con người cần. Protein bạn nhận được từ các sản phẩm thực vật ít được cơ thể tiếp cận và không có đầy đủ các acid amin thiết yếu mà cơ thể cần. Và vì lý do đó, những người ăn kiêng thuần chay hoặc những người ăn theo chế độ dựa trên động vật cần bổ sung nhiều protein hơn để đảm bảo sức khỏe. Cũng như lượng calo, lượng protein trẻ cần phụ thuộc vào độ tuổi và cân nặng của trẻ. Các loại hạt, cây họ đậu, các sản phẩm từ đậu nành và ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp protein tốt.

3. Sắt

Sắt – thịt là nguồn cung cấp sắt dễ hấp thụ tốt nên bạn sẽ cần cung cấp các nguồn thay thế để đảm bảo con bạn được cung cấp đủ sắt. Thực phẩm cung cấp sắt bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, rau lá xanh đậm, đậu đỗ, bánh mì, mơ khô và sung. Hãy nhớ rằng vitamin C giúp cơ thể chúng ta hấp thụ sắt từ các nguồn không phải thịt nên hãy cố gắng bổ sung trái cây và rau vào mỗi bữa ăn.

4. Canxi

Canxi rất quan trọng, đặc biệt đối với sức khỏe của xương. Sữa là nguồn cung cấp canxi dễ dàng nhất nhưng có nhiều cách khác để bổ sung canxi cho trẻ bằng các loại thực phẩm như cải xoăn, cải chíp và bông cải xanh. Nhiều loại “sữa thay thế” như sữa đậu nành và sữa hạnh nhân được bổ sung canxi và vitamin D cũng là lựa chọn tốt cho trẻ ăn chay.

5. Vitamin

Vitamin B12 – vitamin B12 thường có trong các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. Sữa và trứng là nguồn cung cấp vitamin B12 quan trọng cho người ăn chay. Đối với người ăn chay trường cắt giảm các sản phẩm từ động vật, các nguồn thực phẩm hữu ích  giàu B12 như ngũ cốc hoặc các thực phẩm bổ sung chiết xuất nấm men. Ngoài ra bạn cũng có thể cân nhắc bổ sung các thực phẩm chức năng phù hợp với độ tuổi có chứa vitamin B12 cho trẻ tuy nhiên trước khi bổ sung bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

6. Chất xơ

Đây là một điều mà chế độ ăn thuần chay thực sự có thể có quá nhiều, vì thực vật có rất nhiều chất xơ. Vấn đề phổ biến nhất khi bổ sung quá nhiều chất xơ là nó có thể khiến bạn no, khiến bạn khó có đủ lượng calo và các chất dinh dưỡng khác mà bạn cần. Cho trẻ ăn một số loại ngũ cốc tinh chế như ngũ cốc có thể hữu ích, cũng như cho trẻ ăn trái cây gọt vỏ và rau nấu chín thay vì ăn sống.

Lý do khiến trẻ lựa chọn chế độ ăn chay, dựa trên thực vật do sở thích hoặc thói quen trong gia đình là điều hoàn toàn bình thường và lành mạnh, nhưng một số trẻ đặc biệt là thanh thiếu niên, chọn chế độ ăn thuần chay để giảm cân hoặc gặp phải chứng rối loạn ăn uống. Tốt nhất trong trường hợp này bạn nên đưa trẻ đi khám để được tư vấn và điều chỉnh chế độ ăn hợp lý cho trẻ.

Bs. Hoài Thu – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM