Hormone tăng trưởng – yếu tố quan trọng với sự phát triển

Hormone tăng trưởng ở người là một loại hormone tự nhiên do tuyến yên tiết ra, có tác dụng thúc đẩy sự phát triển ở trẻ em, giúp duy trì cấu trúc cơ thể bình thường ở người lớn và đóng vai trò trong quá trình trao đổi chất ở cả trẻ em và người lớn.

Hormone tăng trưởng ở người là gì?

Hormone là các chất hóa học phối hợp các chức năng khác nhau trong cơ thể bạn bằng cách truyền tín hiệu thông qua máu đến các cơ quan, cơ và các mô khác. Những tín hiệu này cho cơ thể bạn biết phải làm gì và khi nào thì thực hiện. Cơ thể bạn tạo ra hơn 50 loại hormone và nhiều loại trong số chúng tương tác với nhau, tạo nên một mạng lưới các quá trình phức tạp.

Hormone tăng trưởng ở người, còn được gọi là Growth hormone, là một loại hormone tự nhiên do tuyến yên tiết ra và tác động lên nhiều bộ phận của cơ thể để thúc đẩy sự phát triển ở trẻ em. Tuyến yên là một tuyến nội tiết nhỏ, có kích thước bằng hạt đậu nằm ở gốc não bên dưới vùng dưới đồi. Tuyến này bao gồm hai thùy: thùy trước và thùy sau. Thùy trước của tuyến yên sản xuất Hormone tăng trưởng.

Khi các đĩa tăng trưởng trong xương (màng xương) của cơ thể hợp nhất, Hormone tăng trưởng GH không còn giúp bạn tăng chiều cao ở tuổi trưởng thành, nhưng cơ thể bạn vẫn cần Hormone tăng trưởng GH. Sau khi cơ thể ngừng phát triển, Hormone tăng trưởng giúp duy trì cấu trúc cơ thể và quá trình trao đổi chất bình thường, bao gồm cả việc giúp duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định.

Vai trò của hormone tăng trưởng 

Hormone tăng trưởng ở người có hai chức năng chính: kích thích tăng trưởng (chủ yếu ở trẻ em) và tác động đến quá trình trao đổi chất (cách cơ thể bạn chuyển hóa thức ăn thành năng lượng).

Hormone tăng trưởng và sự phát triển xương của trẻ

Hormone tăng trưởng ở người kích hoạt tăng trưởng ở hầu hết mọi mô và cơ quan trong cơ thể bạn. Tuy nhiên, nó được biết đến nhiều nhất với tác dụng thúc đẩy tăng trưởng đối với sụn và xương, đặc biệt là trong những năm tuổi vị thành niên trong giai đoạn dậy thì. Các tế bào trong sụn được gọi là tế bào tạo sụn và các tế bào trong xương được gọi là tế bào tạo xương nhận tín hiệu từ Hormone tăng trưởng để tăng cường sao chép và do đó cho phép tăng trưởng về kích thước.

Hormone tăng trưởng GH và IGF-I là những chất điều hòa quan trọng của cân bằng xương và đóng vai trò trung tâm trong việc đạt được sự phát triển xương theo chiều dọc và khối lượng xương bình thường. Mặc dù Hormone tăng trưởng GH có thể tác động trực tiếp lên các tế bào xương, nhưng hầu hết các tác dụng của nó đều được trung gian bởi IGF-I, có trong hệ tuần hoàn toàn thân và được tổng hợp bởi các mô ngoại vi. Bên cạnh đó hormone tăng trưởng còn được cho là kích thích sự tái hấp thu xương tuy nhiên cơ chế chưa được giải thích rõ ràng. Hormone tăng trưởng GH kích thích hoạt động của 25-hydroxyvitamin D-1α-hydroxylase ở thận và do đó tăng cường hấp thu canxi và phosphate ở ruột. Hormone tăng trưởng cũng làm tăng tái hấp thu phosphate tối đa ở ống thận.

Khi các đĩa tăng trưởng trong xương của trẻ đã hợp nhất, Hormone tăng trưởng không còn làm cho trẻ tăng chiều cao nữa. Thay vào đó, Hormone tăng trưởng giúp duy trì cấu trúc cơ thể bình thường trong suốt quãng đời còn lại của bạn.

Đọc thêm tại bài viết: Tiêm hormone tăng trưởng chiều cao cho trẻ, nên hay không?

Vai trò của hormone GH trong việc phát triển cơ bắp ở trẻ

Hormone tăng trưởng (GH) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển cơ bắp ở trẻ em. Đây là một trong những tác động trực tiếp và rõ ràng nhất của GH lên cơ thể. Cơ chế tác động:

• Kích thích tổng hợp protein: GH thúc đẩy quá trình tổng hợp protein, đây là “nguyên liệu” chính để xây dựng và sửa chữa các mô, bao gồm cả cơ bắp. Khi lượng protein tăng, cơ bắp sẽ phát triển về kích thước và cường độ.
• Tăng cường quá trình phân chia tế bào: GH kích thích các tế bào cơ phân chia, tạo ra các tế bào cơ mới, giúp cơ bắp phát triển về số lượng.
• Tăng cường sự chuyển hóa: GH thúc đẩy quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein, giúp cơ thể sử dụng hiệu quả các chất dinh dưỡng để xây dựng cơ bắp.
• Giảm phân hủy protein: GH giúp giảm sự phân hủy protein trong cơ, bảo vệ khối lượng cơ bắp và giúp cơ bắp phát triển bền vững.

Do đó, hormone tăng trưởng giúp làm tăng khối lượng xương và khối lượng cơ nạc.

Vai trò của GH trong việc tăng cường hệ miễn dịch

Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu sâu rộng về cơ chế cụ thể mà hormone tăng trưởng GH tác động lên hệ miễn dịch, nhưng các bằng chứng hiện tại cho thấy hormone này có thể:

• Kích thích sản xuất các tế bào miễn dịch: GH có khả năng kích thích tủy xương sản xuất các tế bào máu, bao gồm cả các tế bào miễn dịch như bạch cầu. Điều này giúp tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể trước các tác nhân gây bệnh.
• Tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch: GH có thể làm tăng hoạt tính của các tế bào miễn dịch như tế bào T và tế bào B, giúp chúng nhận biết và tiêu diệt các vi khuẩn, virus xâm nhập vào cơ thể hiệu quả hơn.
• Điều hòa phản ứng viêm: GH có thể giúp điều hòa phản ứng viêm, giảm thiểu tổn thương mô và ngăn ngừa các phản ứng tự miễn.
• Tăng cường khả năng phục hồi: GH có thể thúc đẩy quá trình sửa chữa và tái tạo các mô bị tổn thương, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng sau khi bị bệnh.

Đọc thêm tại bài viết: Suy giảm miễn dịch tiên phát ở trẻ em

Như vậy có thể thấy hormone tăng trưởng đóng vai trò thiết yếu trong suốt quá trình trẻ lớn lên, giúp trẻ có thể tăng trưởng phát triển toàn diện. Vậy nên khi có những nghi ngờ về việc trẻ đang thiếu hụt hormone tăng trưởng cha mẹ cần đưa trẻ đi khám kiểm soát để sớm có những điều chỉnh kịp thời cho trẻ.

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM cung cấp các dịch vụ tư vấn, thăm khám dinh dưỡng cho trẻ  em và người lớn, đảm bảo cải thiện sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và cải thiện các tình trạng như còi xương, suy dinh dưỡng, thừa cân,… Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.

Bs. Nguyễn Hoài Thu – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM