Sai lầm khi kết hợp các loại trái cây mùa hè

Mùa hè là thời điểm lý tưởng để bổ sung trái cây nhằm bù nước, thanh lọc cơ thể và tăng cường vitamin, khoáng chất. Tuy nhiên, cái nóng gay gắt đặc trưng của mùa hè cũng đi kèm với những thay đổi sinh lý trong cơ thể, đặc biệt là hệ tiêu hóa trở nên nhạy cảm hơn. Trong bối cảnh đó, thói quen tưởng chừng như lành mạnh—trộn các loại trái cây thành món salad hay hoa quả dầm mát lạnh, ngon miệng—lại có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe nếu không lưu ý đến cách kết hợp.

Nhiều người có thói quen chọn mọi loại trái cây có sẵn, gọt vỏ, cắt nhỏ và trộn lẫn vào một bát lớn với mục tiêu tối đa hóa giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng và y học cổ truyền, không phải mọi sự kết hợp trái cây đều có lợi cho cơ thể. Trên thực tế, một số loại trái cây khi dùng chung với nhau có thể gây rối loạn tiêu hóa, khó chịu, thậm chí có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe về lâu dài.

Tại sao cần lưu ý khi kết hợp trái cây?

Trái cây được phân loại thành các nhóm khác nhau như: có tính axit (ví dụ như cam, chanh), có tính ngọt (chuối, nho), trung tính (đu đủ, táo), hoặc chứa nhiều nước (dưa hấu, dưa lưới). Mỗi nhóm trái cây có tốc độ tiêu hóa khác nhau và yêu cầu môi trường pH đặc thù trong dạ dày để hấp thụ tối ưu. Việc tiêu thụ trái cây không phù hợp cùng lúc có thể khiến quá trình tiêu hóa bị chậm lại, dẫn đến lên men trong dạ dày, gây ra các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, ợ nóng, hoặc rối loạn tiêu hóa.

Mặc dù trái cây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa thiết yếu, việc kết hợp không đúng cách có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng và gây tác động xấu đến hệ tiêu hóa. Dưới đây là bốn sự kết hợp trái cây cần tránh để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho sức khỏe, đặc biệt là trong mùa hè.

1. Dưa và các loại trái cây khác: Không nên trộn lẫn

Dưa hấu, dưa lưới và các loại dưa khác có hàm lượng nước cao và tiêu hóa rất nhanh. Khi được kết hợp với các loại trái cây tiêu hóa chậm hơn, quá trình lên men có thể xảy ra trong dạ dày, gây đầy hơi và khó chịu. Các loại dưa cũng có đặc điểm riêng biệt về enzyme tiêu hóa, khiến việc kết hợp với trái cây khác làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa. Do đó, nên ăn dưa riêng biệt, cách xa bữa ăn hoặc các loại trái cây khác ít nhất 30 phút để đảm bảo tiêu hóa hiệu quả.

2. Trái cây giàu tinh bột và trái cây giàu protein: Một công thức khó tiêu

Một số loại trái cây như chuối chứa nhiều tinh bột, trong khi các loại như ổi, bơ, kiwi và mâm xôi chứa hàm lượng protein thực vật cao. Khi kết hợp hai nhóm này, cơ thể buộc phải sản sinh cả enzyme acid để tiêu hóa protein và enzyme kiềm để tiêu hóa tinh bột—một quá trình tiêu hóa mâu thuẫn. Sự xung đột enzyme này có thể dẫn đến đầy hơi, lên men thực phẩm trong dạ dày và cảm giác khó chịu kéo dài sau bữa ăn.

3. Trái cây có tính axit và trái cây ngọt: Một sự kết hợp dễ gây rối loạn tiêu hóa

Các loại trái cây như dâu tây, cam, bưởi và táo có tính axit, trong khi chuối và nho khô lại ngọt và dễ lên men. Khi trộn hai nhóm trái cây này, sự thay đổi đột ngột về độ pH trong dạ dày có thể gây buồn nôn, nhiễm toan nhẹ hoặc các triệu chứng như đau đầu và mệt mỏi. Thậm chí, ở một số người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, sự kết hợp này có thể làm bùng phát các triệu chứng rối loạn tiêu hóa mãn tính.

4. Đu đủ và chanh: Một sự kết hợp nguy hiểm tiềm tàng

Mặc dù đu đủ và chanh đều là những loại trái cây bổ dưỡng nếu ăn riêng biệt, khi kết hợp với nhau lại có thể gây mất cân bằng hemoglobin hoặc thậm chí gây thiếu máu. Đối với trẻ nhỏ, hệ tiêu hóa còn non yếu, sự kết hợp này có thể tạo phản ứng có hại, gây rối loạn chuyển hóa hoặc dị ứng. Vì vậy, dù không phải lúc nào cũng gây tác hại tức thì, sự kết hợp đu đủ và chanh nên được tránh trong các món salad trái cây hoặc nước ép hỗn hợp.

Tránh kết hợp trái cây và rau trong cùng bữa ăn

Bên cạnh các sự kết hợp trái cây không nên thực hiện, việc trộn trái cây với rau củ trong các món salad cũng là điều cần cân nhắc. Trái cây chứa nhiều đường tự nhiên, khi kết hợp với rau—vốn giàu chất xơ không hòa tan và cần thời gian tiêu hóa lâu hơn—có thể gây ra phản ứng lên men trong dạ dày, dẫn đến đầy hơi và giảm hấp thụ dinh dưỡng. Ví dụ, sự kết hợp cam với cà rốt, hoặc dứa với dưa leo có thể gây ra tình trạng axit hóa quá mức trong dạ dày, gây khó chịu hoặc rối loạn tiêu hóa nhẹ.

Một số lưu ý quan trọng khác

Ngoài việc tránh những sự kết hợp trái cây không phù hợp, cần nhớ rằng lượng tiêu thụ cũng đóng vai trò quan trọng. Ngay cả khi ăn trái cây đơn lẻ, việc tiêu thụ quá nhiều trong thời gian ngắn cũng có thể gây rối loạn đường ruột do lượng đường và chất xơ quá cao. Tốt nhất, nên ăn trái cây vào khoảng thời gian cách bữa chính từ 1 đến 2 giờ, và nên ưu tiên trái cây tươi, không qua chế biến hoặc bảo quản lâu.

Ngoài ra, mỗi cá nhân nên lắng nghe phản ứng của cơ thể sau khi ăn trái cây. Nếu nhận thấy triệu chứng như đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy nhẹ sau khi trộn trái cây, nên ghi nhận lại các loại đã dùng và cân nhắc loại bỏ một số sự kết hợp nhất định.

Tóm lại, trái cây là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn lành mạnh, đặc biệt vào mùa hè khi nhu cầu bù nước và vitamin tăng cao. Tuy nhiên, để phát huy tối đa lợi ích dinh dưỡng, cần lựa chọn và kết hợp trái cây một cách khoa học. Tránh những sự kết hợp trái cây không phù hợp không chỉ giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh mà còn ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn về lâu dài. Bằng việc hiểu rõ cơ chế tiêu hóa và tính chất của từng loại trái cây, mỗi người có thể tự điều chỉnh chế độ ăn phù hợp, an toàn và hiệu quả hơn trong mùa nắng nóng.

Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 hoặc 024.3633.5678

Ths. Toàn Thị Ngọc Ánh – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM