Mùa mưa mang đến không khí mát mẻ, giúp xua tan cái nóng oi bức của những ngày hè. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt liên quan đến thực phẩm và thói quen ăn uống. Một trong những vấn đề thường được quan tâm là việc tiêu thụ hải sản trong mùa mưa có an toàn hay không.
Dù hải sản vốn là nguồn dinh dưỡng giàu protein, vitamin và khoáng chất, nhưng trong mùa mưa, điều kiện môi trường thay đổi có thể khiến chúng trở thành mối nguy tiềm ẩn nếu không được lựa chọn và chế biến cẩn thận. Bài viết này sẽ phân tích những rủi ro sức khỏe liên quan đến việc ăn hải sản vào mùa mưa và đưa ra các khuyến nghị giúp hạn chế nguy cơ gặp phải các vấn đề không mong muốn.
Contents
Những nguy cơ tiềm ẩn khi ăn hải sản vào mùa mưa gió
Hải sản là nguồn thực phẩm tuyệt vời cho sức khỏe não, mắt và hệ miễn dịch. Tuy nhiên, vào mùa mưa, những rủi ro sức khỏe liên quan đến hải sản có thể gia tăng đáng kể. Dưới đây là năm mối nguy lớn cần lưu ý.
1. Ô nhiễm nguồn nước
Mùa mưa mang theo lượng nước lớn chảy từ đất liền ra sông, hồ, biển, cuốn theo bùn đất, rác thải và các chất ô nhiễm khác. Các loài thủy sinh, bao gồm cá và hải sản, dễ dàng hấp thụ các chất độc hại này. Khi hải sản bị nhiễm kim loại nặng, hóa chất công nghiệp hoặc vi khuẩn, việc tiêu thụ chúng có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe lâu dài. Những chất độc này có thể tích tụ dần trong cơ thể người, gây rối loạn chức năng gan, thận, hệ thần kinh, thậm chí tăng nguy cơ ung thư.
2. Nguy cơ ngộ độc thủy ngân
Một trong những mối lo ngại lớn khi ăn hải sản là thủy ngân – kim loại nặng có khả năng tích tụ trong mô cá, đặc biệt là các loài cá lớn như cá ngừ, cá kiếm, cá mập. Trong mùa mưa, tình trạng nhiễm độc thủy ngân có thể trở nên phức tạ

3. Các chất ô nhiễm môi trường khác
Bên cạnh thủy ngân, hải sản còn có thể chứa các chất ô nhiễm khác như polychlorinated biphenyls (PCB), dioxin hoặc thuốc trừ sâu. Những hợp chất này khi tích tụ trong cơ thể có thể gây ra các rối loạn nội tiết, rối loạn miễn dịch, tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính. Mùa mưa với dòng chảy phức tạp và tình trạng ô nhiễm nước gia tăng càng làm tăng xác suất nhiễm các hợp chất độc hại này.
4. Dị ứng hải sản
Một số người có cơ địa dễ dị ứng với hải sản, chẳng hạn như dị ứng với protein trong cá, tôm, cua. Trong mùa mưa, khi hệ miễn dịch có thể suy giảm, nguy cơ phản ứng dị ứng có thể trầm trọng hơn. Các triệu chứng dị ứng thường gặp bao gồm nổi mề đay, ngứa, phát ban, sưng mặt, môi, lưỡi, khó thở, đau bụng, buồn nôn hoặc nôn. Trong những trường hợp nặng, phản ứng phản vệ có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
5. Nhiễm ký sinh trùng
Điều kiện ẩm ướt, nhiệt độ cao của mùa mưa là môi trường lý tưởng để ký sinh trùng phát triển. Cá và hải sản có thể chứa các loại ký sinh trùng như sán dây, giun tròn, sán lá. Khi tiêu thụ hải sản chưa nấu chín kỹ, nguy cơ nhiễm ký sinh trùng tăng cao, gây ra các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy, đầy hơi, đau bụng. Trong những trường hợp nặng, ký sinh trùng có thể xâm nhập và gây tổn thương đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Một lưu ý đặc biệt: Ngộ độc histamine
Ngoài những rủi ro trên, một số loại cá như cá ngừ, cá thu, cá bạc má còn có thể chứa hàm lượng histamine cao. Histamine là hợp chất hình thành do quá trình phân hủy protein trong cá nếu bảo quản không đúng cách. Khi hấp thụ lượng histamine lớn, cơ thể có thể phản ứng giống như dị ứng với các triệu chứng đỏ bừng mặt, toát mồ hôi, đau đầu, tim đập nhanh.

Cách giảm thiểu rủi ro khi ăn hải sản trong mùa mưa
Dù tiềm ẩn nhiều rủi ro, không có nghĩa là hoàn toàn phải loại bỏ hải sản khỏi chế độ ăn trong mùa mưa. Việc lựa chọn và chế biến đúng cách có thể giảm đáng kể nguy cơ:
- Chọn mua hải sản từ nguồn uy tín: Chỉ chọn những nơi cung cấp hải sản tươi, rõ nguồn gốc, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
- Ưu tiên hải sản tươi sống: Tránh mua hải sản đã để lâu, có mùi lạ, màu sắc bất thường hoặc vỏ, da bị nhầy nhớt.
- Nấu chín kỹ: Đảm bảo hải sản được nấu chín hoàn toàn, tránh ăn sống, tái, hoặc chế biến không đủ nhiệt độ, vì nhiệt độ cao có thể tiêu diệt phần lớn vi khuẩn, ký sinh trùng.
- Không lạm dụng: Hạn chế tiêu thụ số lượng lớn các loại cá có nguy cơ chứa nhiều thủy ngân.
- Theo dõi phản ứng cơ thể: Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi ăn hải sản, cần ngừng ăn ngay và đến cơ sở y tế để kiểm tra.
Hải sản là nguồn dinh dưỡng quý giá, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, trong mùa mưa, những rủi ro liên quan đến ô nhiễm, vi khuẩn, ký sinh trùng, và dị ứng gia tăng đáng kể. Việc thận trọng trong lựa chọn, chế biến và tiêu thụ hải sản không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn ngăn ngừa những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra. Khi có bất kỳ băn khoăn nào liên quan đến chế độ ăn uống trong mùa mưa, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chính xác và kịp thời.
Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678
Ths. Ngọc Ánh – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM