5 lợi ích tuyệt vời của dầu gan cá tuyết đối với trẻ em

Dầu gan cá tuyết là một loại dầu cô đặc giàu dinh dưỡng được chiết xuất từ gan của một vài giống cá tuyết.

Dầu gan cá tuyết là nguồn cung cấp một lượng lớn các vitamin A, D và acid béo omega-3, nó đã được sử dụng từ hàng thế kỷ nay trong việc tăng cường hệ miễn dịch và phòng bệnh còi xương (Còi xương là bệnh loãng xương thường gặp ở trẻ em do thiếu hụt vitamin D). Tuy nhiên, lợi ích của dầu gan cá tuyết không chỉ dừng lại ở đó. Những thành phần dinh dưỡng cô đặc trong dầu cá tuyết còn được cho là có khả năng làm giảm viêm, tăng cường chức năng não bộ, giúp sáng mắt và kích thích miễn dịch.

Dầu gan cá tuyết là gì?

Cá tuyết là tên chung của những loài cá cùng thuộc chi Gadus. Giống cá được biết đến nhiều nhất chính là cá tuyết ở vùng Đại Tây Dương (Gadus morhua) và cá tuyết Thái Bình Dương (Gadus macrocephalus). Thịt cá vốn là phần có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon và phổ biến trên thế giới, tuy nhiên phần quan trọng nhất của cá tuyết lại chính là bộ gan.

Dầu gan cá tuyết trước kia vốn được sử dụng như những bài thuốc dân gian để chữa nhiều loại bệnh. Các nghiên cứu chỉ ra rằng nó là một trong những nguồn cung cấp dồi dào nhất các loại vitamin A và D, cũng như các acid béo omega-3, bao gồm acid eicosapentaenoic (EPA) và acid docosahexaenoic (DHA).

Các tác dụng đối với sức khỏe

Phòng bệnh còi xương

Trước đây, còi xương là một trong những rối loạn về xương phổ biến nhất gây ra bởi sự thiếu hụt vitamin D ở trẻ em. Trong căn bệnh này, xương không thể được khoáng hóa làm cho xương mềm và biến dạng xương ở trẻ như:

• Chân vòng kiềng
• Xương cổ tay và mắt cá chân dầy lên
• Lồng ngực bị biến dạng tạo thành “ức gà” hay “ngực hình chuông”

Nguồn cung cấp vitamin D sẵn có nhất chính là ánh nắng mặt trời, tuy nhiên những người sống ở vùng vĩ độ phía Bắc lại không thể hấp thu đủ ánh nắng mặt trời trong suốt những tháng mùa đông. Do vậy, trước khi có dầu gan cá tuyết, nhiều trẻ em sống ở những vùng này đã bị mắc những căn bệnh gây biến dạng xương. Kể từ khi các bậc cha mẹ thêm dầu gan cá tuyết vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày của trẻ thì tỷ lệ mắc bệnh còi xương đã giảm đi trông thấy.

Vào những năm 1930, những người Mỹ đã bắt đầu bổ sung thêm nguồn vitamin D vào các sản phẩm bơ sữa. Các loại vitamin D dạng giọt cho trẻ em cũng rất phổ biến trên thị trường hiện nay.

Cùng với việc bổ sung thêm dầu gan cá tuyết, những cuộc cách mạng này đã đẩy lùi căn bệnh còi xương cho trẻ em ở Mỹ. Tuy nhiên, còi xương vẫn là một vấn đề sức khỏe lớn đối với trẻ em ở nhiều quốc gia đang phát triển.

Giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường typ 1

Đái tháo đường typ 1 là một bệnh tự miễn thường xảy ra ở trẻ em. Cơ chế bệnh sinh hiện vẫn chưa được làm sáng tỏ. Một nghiên cứu ở Nauy đã chỉ ra rằng sử dụng dầu gan cá tuyết trong vòng một năm đầu đời có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường typ 1. Tác dụng có lợi này được cho là do hàm lượng cao vitamin D có trong dầu cá.

Một nghiên cứu phân tích tổng hợp của 11 nghiên cứu đã chứng minh trẻ em sử dụng viên uống bổ sung vitamin D trong vòng 1 năm đầu đời, bao gồm dầu gan cá tuyết hay thực phẩm bổ sung vitamin D có giảm đáng kể nguy cơ mắc tiểu đường typ 1. Trong một bài báo, các nhà khoa học nhận thấy tỷ lệ mắc tiểu đường typ 1 ở những trẻ em có mẹ bị thiếu hụt vitamin D trầm trọng cao gấp 2 lần so với những trẻ mà mẹ có hàm lượng vitamin D cao.

Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu về đề tài này nhưng tất cả những nghiên cứu hiện có đều chỉ ra có một sự liên quan nhất định nào đó. Do vậy, trong tương lai chúng ta cần tiến hành nhiều nghiên cứu hơn để có những bằng chứng về mối liên quan giữa sự thiếu hụt vitamin D và nguy cơ mắc tiểu đường typ 1 cũng như tác dụng của dầu gan cá tuyết trong việc giảm thiểu nguy cơ này.

Chống nhiễm trùng

Sử dụng dầu gan cá cũng làm giảm tần suất mắc cảm lạnh và cúm ở trẻ và giảm thời gian phải đi khám bác sỹ. Người ta giả thiết rằng tác dụng kích thích hệ miễn dịch của dầu cá là do hàm lượng cao vitamin D chứa trong đó, mặc dù chưa có nghiên cứu nào chứng minh tác dụng này. Trong một nghiên cứu đăng trên tạp chí Journal of the American College of Nutrion, viên uống dầu gan cá làm giảm số lần nhập viện ở trẻ do mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên từ 36 – 58%.

Tăng cường thị lực

Dầu gan cá tuyết rất giàu vitamin A và D. Cả hai loại vitamin này đều vô cùng cần thiết để duy trì thị lực về lâu dài. Vitamin A đặc biệt quan trọng để bảo vệ một đôi mắt sáng khỏe. Nó cũng là một chất chống oxy hóa và có tác dụng phòng những tổn thương có thể gây bệnh tăng nhãn áp (glaucoma). Glaucoma là một căn bệnh có thể hủy hoại dây thần kinh thị giác, dẫn tới giảm thị lực hay thậm chí mù lòa. Hiện nay các nhà khoa học đang trong quá trình khám phá mối liên quan giữa dầu gan cá với khả năng cải thiện căn bệnh glaucoma.

Người ta cũng cho rằng thành phần acid béo omega-3 trong dầu gan cá tuyết có thể giúp tăng cường lưu lượng máu tới mắt, giữ cho đôi mắt của trẻ luôn sáng khỏe lâu dài.

Giảm chứng trầm cảm

Dầu gan cá tuyết rất giàu acid béo omega-3 là thành phần được cho là có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh trầm cảm. Một nghiên cứu quy mô lớn trên 20,000 người ở Nauy đã chứng minh rằng những người trưởng thành thường xuyên sử dụng dầu cá tuyết sẽ giúp giảm thiểu các triệu chứng trầm cảm tới 30% so với những người không sử dụng. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các acid béo omega-3 có thể giúp cải thiện tâm trạng và chức năng não bộ.

Làm thế nào để cho trẻ sử dụng dầu gan cá tuyết?

Giờ đây bạn đã có những kiến thức nhất định về hiệu quả của dầu gan cá tuyết, vấn đề là làm cách nào để trẻ chịu uống nó. Cá vốn không phải là món ăn ưa thích đối với nhiều trẻ em, nhưng trẻ vẫn cần phải bổ sung những chất dinh dưỡng từ cá.

Hãy thử những mẹo nhỏ sau đây để giúp trẻ sử dụng dầu gan cá:

• Cho trẻ sử dụng những loại dầu gan cá dạng viên nhai.
• Có thể mua những loại dầu cá bổ sung thêm các hương vị khác nhau như cam thảo, gừng, quế hay bạc hà để che lấp mùi vị của cá.
• Trộn lẫn dầu gan cá trong những thực phẩm khác cho trẻ ăn, uống.

Những tác dụng không mong muốn của dầu gan cá tuyết

Dầu gan cá có thể làm loãng máu, do vậy những người đang sử dụng các thuốc chống đông máu hay bất cứ loại thuốc nào có thể làm loãng máu không nên sử dụng dầu gan cá do có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết. Phụ nữ mang thai cũng không nên dùng dầu cá.

Dầu gan cá được coi là an toàn cho trẻ khi trẻ sử dụng với liều lượng được khuyến cáo trên nhãn sản phẩm. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ và đọc kỹ nhãn sản phẩm trước khi sử dụng bất kỳ một sản phẩm bổ sung nào. Các tác dụng không mong muốn của dầu gan cá tuyết bao gồm hơi thở hôi, ợ nóng, chảy máu mũi… Không bao giờ được ép trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sử dụng các sản phẩm từ các loại dầu do trẻ có thể bị hóc và hít vào phổi.

Tóm lại

Dầu gan cá tuyết là một sản phẩm vô cùng giàu dinh dưỡng với một loạt các vi chất thiết yếu cho cơ thể: Từ tác dụng làm chắc khỏe cơ xương, phòng các bệnh tự miễn và nhiễm trùng cho tới tăng cường thị lực.

Do một chế độ ăn điển hình của trẻ thường có xu hướng thiếu các loại vitamin A, D và acid béo omega-3 nên dầu gan cá tuyết có thể là một lựa chọn bổ sung để tăng cường sức khỏe của trẻ. Tuy nhiên, cũng như những sản phẩm bổ sung khác, điều quan trọng là hãy trao đổi với bác sỹ trước khi quyết định cho trẻ sử dụng dầu gan cá tuyết.

Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Healthline