Ăn gì để đánh bay mụn nang?

Bạn đã bao giờ bị nổi mụn lớn, đỏ và đau chưa? Những mụn này có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ ở độ tuổi từ 8 đến 50. Mặt là khu vực mụn xuất hiện phổ biến và đáng lo ngại nhất, các khu vực khác có thể bao gồm ngực, lưng, bắp tay và vai. Cùng Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM tìm hiểu về mụn nang và liệu ăn gì để đánh bay mụn nang tại bài viết dưới đây.

Mụn nang được coi là loại mụn nghiêm trọng nhất trong tất cả các loại mụn. Điều trị y tế thông thường cho mụn nang có thể hiệu quả, nhưng nó lại có một số có tác dụng phụ rất nghiêm trọng. Một cách tự nhiên để chống lại mụn nang là giải quyết mối liên hệ giữa hệ tiêu hóa và da bằng cách sử dụng thực phẩm có chứa men vi sinh, thực phẩm bổ sung và biện pháp khắc phục tại nhà cho mụn trứng cá.

Mụn nang là gì?

Còn được gọi là mụn bọc, mụn nang là một dạng mụn trứng cá nghiêm trọng dẫn đến các nang và nốt sần lớn, viêm xuất hiện trên da. Không giống như các dạng mụn trứng cá nhẹ khác, mụn nang gây đau đớn rõ rệt và xảy ra khi dầu và tế bào da chết tích tụ sâu trong nang lông hoặc lỗ chân lông.

Mụn nang phổ biến nhất ở tuổi dậy thì đối với các bé trai, nhưng đáng buồn thay, nó có thể tiếp tục trong cả những năm trưởng thành, đặc biệt là khi có sự mất cân bằng nội tiết tố. Đối với phụ nữ trưởng thành, việc bị mụn nang vào chu kỳ kinh nguyệt là điều bình thường, đặc biệt là ở đường viền hàm và cằm, đây là những khu vực phổ biến dễ nổi mụn do nội tiết tố.

Mụn nang nghiêm trọng hơn mụn do nội tiết tố, mụn nội tiết xuất hiện với cả nam và nữ khi trải qua những thay đổi nội tiết tố đáng kể như lão hóa, mang thai hoặc căng thẳng. Ngược lại, mụn nang có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi do chế độ ăn uống không lành mạnh và sản xuất quá nhiều bã nhờn.

Triệu chứng

Khi bị mụn nang, lỗ chân lông trên da của bạn bị tắc bởi dầu và tế bào da chết và bị viêm. Nó trở thành mụn nang khi lỗ chân lông vỡ ra bên dưới da, gây ra tình trạng viêm lan ra các mô da xung quanh. Phản ứng dây chuyền này có thể tiếp tục diễn ra trên da, gây ra tình trạng viêm nhiễm rộng hơn, làm lây lan nhiều vi khuẩn gây mụn hơn và xuất hiện nhiều mụn hơn. Tiếp theo, cơ thể bạn hình thành một u nang xung quanh khu vực để ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm lan rộng hơn.

Các triệu chứng của mụn nang bao gồm:

• Nổi mụn lớn, đỏ và đau trên mặt, ngực, lưng, bắp tay, vai hoặc đùi
• Các nốt nổi lên như mụn đỏ, thường không có mụn đầu trắng
• Các tổn thương thường được cảm nhận bên dưới da trước khi chúng trồi lên trên bề mặt da
• Mụn trứng cá dễ thấy hơn tạo ra u nang và nốt sần bên cạnh sẩn và mụn mủ
• Nổi mụn gây đau khi chạm vào hoặc ngay cả khi không chạm vào
• Tự ti, tâm trạng giảm sút, tâm lý đau khổ, đặc biệt là khi mụn nang xuất hiện trên mặt

Sự xuất hiện của mụn nang là do tuyến dầu bị tổn thương cấp tính gây viêm và kích ứng dữ dội, dẫn đến mẩn đỏ, sưng tấy và đau nhức. Mụn nang rất dễ chẩn đoán bởi bác sĩ da liễu và không cần bất kỳ xét nghiệm đặc biệt nào.

Đọc thêm bài viết: Chế độ ăn ngừa mụn trứng cá

Nguyên nhân

Mụn nang có thể được gây ra do:

• Di truyền
• Thay đổi nội tiết tố, bao gồm hội chứng buồng trứng đa nang
• Độ ẩm cao và đổ mồ hôi
• Các sản phẩm chăm sóc da mặt và cơ thể gây tắc lỗ chân lông và kích ứng
• Một số loại thuốc và hóa chất (ví dụ corticosteroid, lithium, phenytoin, isoniazid), có thể làm trầm trọng thêm hoặc gây phát ban tương tự như mụn trứng cá

Mụn nang thường có tính chất gia đình. Nếu một hoặc cả hai cha mẹ của bạn bị mụn trứng cá nghiêm trọng, thì bạn cũng có nhiều khả năng mắc bệnh này. Mụn nang phổ biến nhất ở nam thiếu niên và nam thanh niên. Người ta tin rằng các hormone androgen có thể góp phần vào sự phát triển của mụn nang ở thanh thiếu niên khi có sự gia tăng nội tiết tố androgen. Sự gia tăng này dẫn đến những thay đổi trên da của bạn có thể dẫn đến lỗ chân lông bị tắc và mụn trứng cá. Tuy nhiên, mụn nang không chỉ ảnh hưởng đến nam giới. Đối với phụ nữ, sự thay đổi nội tiết tố gây ra mụn nang có thể do chu kỳ kinh nguyệt, mang thai và mãn kinh.

Điều trị thông thường

Mụn nang là dạng mụn trứng cá nghiêm trọng nhất và các biện pháp khắc phục không kê đơn thường không có tác dụng gì. Nếu có, benzoyl peroxide là một phương pháp điều trị kháng khuẩn tại chỗ thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá và có thể giúp giảm mụn nang nghiêm trọng. Thay vào đó, nhiều người chọn gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và sau đó kê đơn thuốc điều trị mụn nang.

Loại thuốc thông thường hiệu quả nhất để điều trị mụn nang là isotretinoin (Accutane) có nguồn gốc từ vitamin A. Thuốc có tác dụng với hầu hết mọi người, có thể làm giảm số lượng tổn thương do mụn, tuy nhiên lại có những tác dụng phụ gây khó chịu, đặc biệt là da quá khô, các vấn đề về tâm trạng và chán ăn.

Nếu mụn nang xuất hiện nhiều, bác sĩ da liễu có thể kê đơn thuốc kháng sinh đường uống. Mặc dù kháng sinh có thể chống lại chứng viêm và vi khuẩn, nhưng chúng không giải quyết được dầu thừa hoặc tế bào da chết. Do kháng kháng sinh, thuốc chỉ nên được sử dụng trong thời gian ngắn.

Retinoids tại chỗ cũng có thể được sử dụng và cũng liên quan đến vitamin A, nhưng nói chung chúng không đủ để điều trị mụn nang. Chúng cũng có thể làm cho da bạn mẩn đỏ và bong tróc, đồng thời khiến da rất dễ bị cháy nắng.

Một loại thuốc theo toa khác là spironolactone (Aldactone), một loại thuốc lợi tiểu thường được sử dụng để điều trị phù nề cũng như huyết áp cao. Nó cũng được sử dụng để trị mụn trứng cá nhưng chủ yếu chỉ dành cho những phụ nữ bị mụn quanh quai hàm. Tác dụng phụ của nó có thể nghiêm trọng và không thể dùng được nếu dự định có thai.

Đọc thêm bài viết: Làm thế nào để có một làn da đẹp?

Tránh những thực phẩm này

Sữa nói chung

Ngay cả khi bạn dung nạp lactose, các sản phẩm sữa thông thường có thể gây khó khăn cho hệ tiêu hóa. Nhiều người thấy tình trạng mụn cải thiện khi họ cắt giảm hoặc loại bỏ các sản phẩm từ sữa như sữa, phô mai và kem.

Nếu bạn muốn kiểm tra xem sữa có phải là thủ phạm hay không, hãy thử loại bỏ sữa khỏi chế độ ăn uống của bạn trong hai tuần và xem tình trạng mụn nang của bạn có cải thiện hay không. Nếu đúng như vậy, thì bạn biết rằng sữa không phù hợp với bạn. Bạn có thể chọn không sử dụng sữa hoặc bạn có thể từ từ đưa sữa trở lại chế độ ăn uống của mình. Chọn sữa chất lượng tốt hơn cũng có thể hữu ích.

Đường

Đường và các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết cao khác có thể làm cho tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể bạn trở nên tồi tệ hơn. Bạn càng bị viêm nhiều, tình trạng mụn nang của bạn sẽ càng tồi tệ hơn. Thay vào đó, hãy thử chất làm ngọt tự nhiên. Tiêu thụ quá nhiều đường và các sản phẩm ngũ cốc cũng có thể nuôi men và nấm candida trong cơ thể, làm tăng sự xuất hiện của mụn trứng cá trên da.

Caffeine và chocolate

Nhiều chuyên gia cho rằng không có mối liên hệ nào giữa việc tiêu thụ caffeine và chocolate với việc nổi mụn. Tuy nhiên, chắc chắn rằng việc tiêu thụ caffeine có tác động trực tiếp đến sự cân bằng nội tiết tố của bạn. Đặc biệt, tiêu thụ quá liều caffein có thể làm tăng hormone gây căng thẳng được gọi là cortisol. Bằng cách giảm hoặc loại bỏ các nguồn caffein khác nhau như cà phê, trà và chocolate, bạn có thể giúp giữ cho nội tiết tố của mình cân bằng hơn và loại bỏ mụn nang.

Thực phẩm ít chất xơ, chế biến nhiều

Tiêu thụ thực phẩm ít chất xơ và chế biến nhiều có tác động tiêu cực trực tiếp đến sức khỏe đường ruột của bạn, từ đó tác động tiêu cực đến sức khỏe làn da. Khi bạn ăn các sản phẩm thịt đã qua chế biến như thịt nguội, ngũ cốc ăn sáng và các bữa ăn được chế biến bằng lò vi sóng, một sự thay đổi không lành mạnh sẽ xảy ra trong quần thể vi khuẩn bên trong cơ thể bạn. Điều này gây ra tình trạng viêm khắp cơ thể bạn, có thể làm bùng phát mụn bọc hoặc làm cho tình trạng mụn hiện tại trở nên tồi tệ hơn.

Thực phẩm chiên rán và thức ăn nhanh

Những thực phẩm này cũng được chế biến nhiều và ít chất xơ. Ngoài ra, chúng còn chứa một số thành phần gây viêm, bao gồm dầu hydro hóa, natri, hóa chất, hương liệu và đường.

Thực phẩm nên ăn

Thực phẩm giàu lợi khuẩn

Đường ruột của bạn càng khỏe mạnh thì sẽ càng dễ đạt được sự cân bằng giữa vi khuẩn tốt và vi khuẩn xấu. Khi bạn tiêu thụ thực phẩm giàu men vi sinh như sữa chua, kimchi, dưa muối,… men vi sinh sẽ tạo thành một hàng rào kín, khỏe mạnh để ngăn ngừa viêm nhiễm có thể gây ra mụn trứng cá.

Thực phẩm giàu kẽm

Những người bị mụn trứng cá có xu hướng thiếu kẽm, vì vậy bạn chắc chắn muốn tăng lượng kẽm trong chế độ ăn uống của mình bằng cách tiêu thụ những thực phẩm như thịt bò, đậu xanh, hạt bí và hạt điều để ngăn ngừa thiếu kẽm. Kẽm cũng hỗ trợ đường tiêu hóa khỏe mạnh, giúp cải thiện sức khỏe làn da.

Thực phẩm giàu vitamin A

Thực phẩm giàu vitamin A như cải xoăn, rau bina, khoai lang và cà rốt giúp chống lại nhiễm trùng và tăng tốc độ chữa lành, hai thứ bạn chắc chắn cần khi muốn loại bỏ mụn nang.

Thực phẩm giàu chất xơ

Tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ như rau, trái cây, quả hạch, hạt và bột yến mạch khuyến khích làm sạch ruột cũng như khuyến khích sự phát triển của vi khuẩn tốt trong ruột, cả hai đều có thể giúp loại bỏ mụn nang.

Thực phẩm protein chất lượng cao

Thịt bò ăn cỏ, gà hữu cơ, cá đánh bắt tự nhiên và trứng gà ta chứa nhiều protein và chất dinh dưỡng, đồng thời giúp cân bằng lượng đường trong máu, một thành phần quan trọng trong cuộc chiến chống lại mụn nang.

Thực phẩm hỗ trợ gan

Vì hormone được xử lý trong gan nên ăn thực phẩm hỗ trợ gan có thể giúp làm sạch mụn trứng cá. Ăn nhiều rau họ cải như bông cải xanh và súp lơ cũng như rau lá xanh và trái cây nhiều chất xơ để cải thiện chức năng gan.

Đọc thêm bài viết: 6 loại thực phẩm chống nắng cho làn da

Cân nhắc dùng các chất bổ sung

Probiotics (10.000 IU đến 50.000 IU mỗi ngày, thường là 2-3 viên chia hai lần mỗi ngày)

Dùng men vi sinh có thể tăng cường khả năng miễn dịch của bạn và giúp cơ thể bạn chống lại mụn nang. Bạn cũng có thể sử dụng các sản phẩm chăm sóc da có lợi khuẩn, có thể cung cấp một lá chắn bảo vệ bên ngoài.

Axit béo omega-3 (1.000 miligam dầu cá/dầu gan cá mỗi ngày hoặc 3.000 miligam dầu hạt lanh hoặc hạt chia)

Omega-3 giúp giảm viêm và hỗ trợ cân bằng nội tiết tố. Một nghiên cứu khoa học đặc biệt phát hiện ra rằng sau 10 tuần bổ sung axit béo omega-3 hoặc GLA, các tổn thương do mụn viêm và không viêm giảm đáng kể.

Kẽm (25–30 miligam hai lần mỗi ngày)

Nghiên cứu cho thấy những người bị mụn trứng cá có nồng độ kẽm trong máu và da thấp hơn. Uống kẽm có thể giúp giảm mụn trứng cá.

Vitex (160 miligam Vitex/chasteberry)

Phương thuốc thảo dược này được khuyên dùng đặc biệt cho mụn trứng cá do nội tiết tố gây ra.

Guggul hoặc guggulsterone (25 miligam hai lần mỗi ngày)

Guggul được làm từ nhựa cây có nguồn gốc từ Ấn Độ. Đối với những người bị mụn nang, một thử nghiệm lâm sàng có kiểm soát đã phát hiện ra rằng chất bổ sung guggul có khả năng điều trị mụn trứng cá vượt trôi hơn so với 500 miligam tetracycline. Nó cũng được chứng minh là có hiệu quả đối với mụn trứng cá nốt sần, một dạng mụn trứng cá tương tự thường tập trung vào mặt, ngực và lưng.

Xem xét các loại tinh dầu

Các loại tinh dầu như cây trà và hoa oải hương có thể giúp chống lại mụn nang. Cách tốt nhất để sử dụng tinh dầu trị mụn trứng cá là thoa hai đến ba giọt lên vùng da bị mụn. Tinh dầu tràm trà và hoa oải hương an toàn khi thoa trực tiếp nhưng chúng cũng có thể được kết hợp với dầu dẫn như dầu dừa nếu bạn có làn da nhạy cảm.

Nghiên cứu cho thấy các sản phẩm từ cây trà làm giảm số lượng tổn thương ở bệnh nhân bị mụn trứng cá, có mức độ dung nạp tương tự như các phương pháp điều trị tại chỗ khác và có các hoạt động kháng khuẩn và chống viêm có liên quan đến việc điều trị mụn trứng cá.

Tránh tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp khi trị mụn bằng tinh dầu. Các tia UV có thể làm cho làn da của bạn nhạy cảm hơn và có thể dẫn đến kích ứng da hoặc mẩn đỏ. Nếu sử dụng bất kỳ loại tinh dầu nào gây kích ứng da, hãy ngừng sử dụng loại dầu đó.

Mẹo chăm sóc da

Không nặn mụn

Cố gắng không nặn mụn nang hoặc bất kỳ loại mụn nào khác vì bất kỳ lý do nào. Mụn nang không giống như mụn trứng cá thông thường nên bạn không thể nặn ra được.

Do độ sâu của tổn thương mụn nang, việc cạy hoặc nặn có thể hoàn toàn không hiệu quả và có thể sẽ kéo dài thời gian lành vết thương từ vài ngày đến vài tuần. Bạn càng chạm vào một nốt mụn bị nhiễm trùng, nó sẽ càng trở nên sưng tấy và viêm nặng hơn.

Nếu bạn cố gắng nặn mụn nang, bạn sẽ chỉ làm lan rộng mụn bên dưới da. Ngoài ra, bạn có thể dễ dàng bị sẹo mụn kéo dài lâu hơn cả nốt mụn, thậm chí có thể là sẹo vĩnh viễn.

Nước đá

Bạn có thể chườm trực tiếp một viên đá lên nốt mụn trong vài giây để làm co các mạch máu nhỏ nuôi nang gây đau. Đá lạnh giúp giảm ngay kích thước và vết đỏ của mụn trứng cá.

Quy trình chăm sóc da khỏe mạnh

Duy trì thói quen chăm sóc da đơn giản, nhẹ nhàng, tránh các loại kem dưỡng ẩm nặng và có mùi thơm. Trước khi thoa kem dưỡng ẩm hàng ngày, hãy luôn đảm bảo rằng làn da của bạn được tẩy tế bào chết kỹ lưỡng và sạch sẽ. Một loại kem dưỡng ẩm không dầu và không mùi là một lựa chọn tuyệt vời.

Để khuyến khích tái tạo và phát triển làn da khỏe mạnh, hãy đảm bảo sử dụng các sản phẩm tẩy tế bào chết hiệu quả nhưng không gây mài mòn và thô ráp. Một số lựa chọn tốt bao gồm axit glycolic và enzyme trái cây.

Khi bạn ở ngoài nắng, loại kem chống nắng tốt nhất nên sử dụng là loại kem chống nắng hoàn toàn tự nhiên để giúp giảm nguy cơ để lại sẹo mụn. Đối với sẹo, một sản phẩm vitamin C tự nhiên có thể hữu ích. Thật không may, một số vết sẹo mụn nang có thể mất vài tháng để chữa lành, nhưng đừng mất hy vọng.

Không soi gương quá nhiều

Bạn không nên quá ám ảnh về mụn nang của mình. Bạn càng nhìn chằm chằm vào nó trong gương, bạn càng có nhiều khả năng muốn nặn nó ra nghĩ đến những suy nghĩ tiêu cực, cả hai điều này sẽ chỉ khiến bạn trông tệ hơn và cảm thấy tồi tệ hơn. Hãy ngăn bản thân khỏi bị ám ảnh về hình ảnh và tinh thần về mụn nang của bạn, đồng thời đảm bảo rằng bạn đang có những suy nghĩ tích cực.

Thay khăn tắm và vỏ gối

Một thứ mà bạn có thể không nghĩ đến là những thứ khác chạm vào mặt bạn hàng ngày, chẳng hạn như khăn tắm và vỏ gối. Để giảm nguy cơ kích ứng và nhạy cảm, bạn nên tránh giặt những món đồ này bằng chất tẩy rửa và chất tẩy mạnh.

Thay vào đó, hãy chọn các sản phẩm giặt tự nhiên và không mùi. Bạn cũng nên thay khăn tắm và vỏ gối thường xuyên để tránh sự hiện diện và lây lan của vi khuẩn khiến tình trạng mụn của bạn trở nên tồi tệ hơn.

Đọc thêm bài viết: 12 thực phẩm giúp bảo vệ và dưỡng ẩm cho da khô

Lời khuyên về lối sống

Thư giãn

Căng thẳng liên quan đến sức khỏe và sắc đẹp, căng thẳng chỉ khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. Tìm cách giảm căng thẳng trong cuộc sống vì chúng có thể khiến cơ thể tiết ra các hormone làm cho mụn trở nên tồi tệ hơn. Bạn càng thư giãn, làn da của bạn sẽ càng đẹp hơn. Hãy thử thuốc giảm căng thẳng tự nhiên để giúp cải thiện làn da của bạn.

Ngủ

Ngủ đủ giấc hàng đêm có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn, bao gồm cân bằng lượng hormone và giảm viêm liên quan đến mụn nang. Bạn cũng cho nốt mụn bọc của mình thời gian lành lặn trong giấc ngủ.

Tập thể dục

Hoạt động thể chất thường xuyên rất tốt cho hệ thống bạch huyết của cơ thể và giải độc toàn bộ cơ thể của bạn. Nó cũng rất tốt để cải thiện tâm trạng của bạn.

Cuối cùng

Mụn nang là một dạng mụn trứng cá nghiêm trọng dẫn đến các u nang và nốt sần lớn, viêm xuất hiện trên da. Việc sống chung với chúng có thể thực sự khó khăn, đặc biệt là khi nó bắt đầu ảnh hưởng đến tâm trạng và lòng tự trọng của bạn.

Các lựa chọn điều trị thường bắt đầu bằng việc tới gặp bác sĩ da liễu. Tuy nhiên, thuốc trị mụn nang có thể bao gồm các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Xem xét các biện pháp tự nhiên khác nhau bao gồm chế độ ăn uống và uống bổ sung, ngoài ra thử các mẹo chăm sóc da và lối sống lành mạnh để giảm mụn nang.

Tham khảo video hấp dẫn dưới đây:

Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

BS. Đoàn Hồng – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Dr. Axe