Cùng Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM tìm hiểu bị tiêu chảy nên tránh ăn gì tại bài viết dưới đây.

Bị tiêu chảy nên tránh ăn gì?

Các loại thực phẩm tồi tệ nhất đối với bệnh tiêu chảy là những thực phẩm béo, có tính acid, đường, cay, sinh hơi đã qua chế biến, chứa caffein hoặc khó tiêu hóa. Đó là các  đồ chiên rán, rượu, một số loại trái cây, quả hạch, rau và đậu. Những thực phẩm này có thể làm cho bệnh tiêu chảy của bạn trở nên tồi tệ hơn, bởi chúng kích thích dạ dày và tăng nguy cơ mất nước.

Sản phẩm từ sữa

Bạn nên tránh hầu hết các sản phẩm từ sữa nếu bị tiêu chảy. Ngay cả khi bạn không dung nạp đường sữa, bạn vẫn có thể gặp khó khăn khi tiêu hóa các sản phẩm sữa. Đó là bởi vì các sản phẩm sữa có chứa một loại đường sữa mà cơ thể bạn tiêu hóa bằng một loại enzyme gọi là lactase. Tiêu chảy có thể làm cạn kiệt lactase, đôi khi nghiêm trọng hơn, tiêu chảy có thể làm giảm khả năng tiêu hóa sữa và các sản phẩm từ sữa khác. Điều này có thể dẫn đến tiêu chảy nặng hơn, chướng bụng, buồn nôn và đầy hơi.

Thực phẩm có chứa Lactose cần tránh bao gồm:

• Sữa (kể cả sữa bò, dê và trâu)
• Phô mai (đặc biệt là phô mai mềm)
• Kem đông lạnh và sữa chua
• Kem tươi
• Kem chua
• Bơ
• Sữa bơ
• Sữa chua nguyên chất (sữa chua không béo có thể có lợi như một loại thực phẩm chứa nhiều lợi khuẩn)
• Sữa bột

Đọc thêm bài viết: Tại sao bạn bị tiêu chảy sau khi ăn?

Lựa chọn thay thế lành mạnh

Các lựa chọn thay thế sức khỏe cho sữa và chế phẩm từ sữa bao gồm:

• Sữa hạnh nhân
• Sữa đậu nành
• Sữa hạt điều
• Sữa yến mạch
• Sữa gạo
• Nước uống không sữa
• Nước dừa và sữa chua
• Sữa không đường, không béo

Thực phẩm giàu chất béo

Tiêu chảy làm cho việc tiêu hóa chất béo và thức ăn dầu mỡ trở nên khó khăn hơn. Khi chất béo không được hấp thụ, chúng sẽ đi đến đại tràng và phân hủy thành acid béo, gây kích hoạt bài tiết chất lỏng từ ruột kết và làm tăng nhu động ruột, làm tiêu chảy nhiều hơn.

Thực phẩm béo cần tránh bao gồm:

• Thực phẩm chiên (như khoai tây chiên, bánh vòng chiên, bánh rán,…)
• Thịt mỡ (bao gồm phần thịt lợn, thịt bò,… có nhiều mỡ)
• Thịt chế biến sẵn (như xúc xích, thịt xông khói, thịt nguội,…)
• Thức ăn nhanh (như bánh mì kẹp thịt, pizza, gà rán,…)
• Đồ nướng (bao gồm bánh nướng, bánh ngọt,…)
• Da gà, da vịt
• Mỡ gà, mỡ lợn
• Dầu dừa và dầu cọ
• Súp kem
• Nước thịt

Lựa chọn thay thế lành mạnh

Trong giai đoạn phục hồi sau tiêu chảy, bạn nên ăn khẩu phần với lượng thịt nhỏ chất lượng cao như thịt gà không da, cá hoặc thịt lợn nạc hoặc thịt bò nạc. Trứng cũng là một nguồn protein tốt cùng với chuối và bơ.

Thực phẩm không đường

Một số chất làm ngọt nhân tạo có thể có tác dụng nhuận tràng như: sorbitol, xylitol, lactitol, erythritol, mannitol và maltitol. Chúng cũng có thể làm tăng tạo khí và gây đầy hơi.

Khi bạn đang hồi phục sau khi bị tiêu chảy, tốt nhất nên tránh:

• Soda ăn kiêng
• Đồ uống không đường (kể cả nước tăng lực)
• Kẹo không đường
• Chất làm ngọt cà phê như aspartame và saccharin

Thay vào đó, hãy chọn nước lọc hoặc trà không đường/có vị ngọt nhẹ (đặc biệt là trà thảo dược hoặc trà đã khử caffein). Một vài viên kẹo có đường có thể không sao nếu bạn cảm thấy thèm ăn và chỉ cần không ăn quá nhiều là được.

Lựa chọn thay thế lành mạnh hơn

Chất làm ngọt không calo có nguồn gốc từ thực vật được gọi là stevia không gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa và có thể được sử dụng thay cho chất làm ngọt nhân tạo cho cà phê. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng một số hỗn hợp cỏ ngọt có chứa rượu đường có thể gây ra các triệu chứng, bao gồm cả tiêu chảy. Kiểm tra nhãn sản phẩm để chắc chắn không có đường trong đó.

Đọc thêm bài viết: Tiêu chảy do ăn keto

Thực phẩm sinh khí

Một số loại trái cây, rau và các loại đậu có thể gây ra khí. Đổi lại, khí có thể làm cho bệnh tiêu chảy trở nên tồi tệ hơn bằng cách tăng tốc độ nhu động ruột và tăng tốc độ di chuyển của phân qua ruột. Đậu đặc biệt có vấn đề ở chỗ chúng cũng chứa nhiều chất xơ, chất xơ thường tốt nhưng không tốt khi bạn bị tiêu chảy.

Cho đến khi tình trạng tiêu chảy của bạn ổn định, hãy tránh các loại thực phẩm đầy hơi như:

• Đậu hải quân
• Đậu cúc
• Đậu đen
• Đậu lima
• Đậu mắt đen
• Đậu xanh
• Đậu nành
• Miso (Đậu nành lên men)
• Măng tây
• Bông cải xanh
• Bắp cải
• Súp lơ
• Bắp cải tí hon
• Hành tây
• Quả đào
• Lê
• Mận
• Quả mơ
• Xoài
• Trái cây sấy khô

Một số lựa chọn tốt hơn bao gồm:

• Rau chân vịt
• Đậu xanh
• Quả bí
• Quả việt quất
• Dâu tây
• Dưa mật (Dưa bở)
• Dưa lưới
• Quả dứa

Lựa chọn thay thế lành mạnh

Đậu lăng ít sinh hơi hơn nhiều so với các loại đậu khác. Các loại thực phẩm tốt, không sinh hơi khác bao gồm: rau có tinh bột, rau lá xanh, bí xanh, ớt chuông, dưa, kiwi và quả mọng (ở mức độ vừa phải).

Thực phẩm có tính acid hoặc cay

Thực phẩm có tính acid và cay gây kích ứng niêm mạc dạ dày và ruột của bạn. Khi kích ứng xảy ra, các cơn co thắt ruột sẽ tăng lên để tống những thực phẩm này ra khỏi hệ tiêu hóa của bạn. Điều này được biết là do capsaicin – một hợp chất tạo ra nhiệt cho ớt và các loại thực phẩm cay khác. Mặc dù bạn có thể dung nạp capsaicin trong những trường hợp bình thường, nhưng ruột của bạn có thể kém hơn rất nhiều khi bạn bị tiêu chảy.

Thực phẩm có tính acid hoặc cay cần tránh khi bị tiêu chảy bao gồm:

• Nước sốt cà chua
• Nước ép cà chua và nước ép rau củ
• Trái cây họ cam quýt
• Quả dứa
• Tỏi
• Hành tây
• Ớt và cà ri
• Nước sốt cay nóng
• Củ cải ngựa
• Mù tạt

Lựa chọn thay thế lành mạnh

Những người thích ăn cay thường thích vị đậm đà. Quế và gừng là hai loại gia vị khi sử dụng vừa phải có thể giúp xoa dịu cơn khó chịu ở dạ dày và mang lại hương vị đậm đà cho món ăn.

Rượu và Caffeine

Caffeine và rượu đều có thể thúc đẩy tiêu chảy vì những lý do khác nhau. Caffeine là một chất kích thích làm tăng nhu động ruột. Bia và rượu vang chứa hàm lượng carbohydrate cao cũng khó phân hủy hơn khi bạn bị tiêu chảy. Rượu mạnh có thể gây khó chịu cho dạ dày và ruột, đồng thời làm tăng nhu động ruột.

Tất cả những tác động trong số này đều không tốt cho hệ tiêu hóa của bạn nếu bạn bị tiêu chảy. Cho đến khi các triệu chứng tiêu chảy của bạn được cải thiện, tốt nhất bạn nên tránh:

• Cà phê
• Trà đen
• Trà xanh
• Nước tăng lực
• Sô cô la (bao gồm sô cô la nóng và ca cao)
• Bia (kể cả bia không cồn)
• Rượu vang (kể cả rượu có độ cồn thấp)
• Rượu mạnh
• Rượu táo

Lựa chọn lành mạnh hơn

Lựa chọn tốt hơn bao gồm:

• Đồ uống điện giải cung cấp nước
• Nước lọc
• Trà thảo dược hoặc trà không caffein (không đường hoặc ngọt nhẹ)

Điều quan trọng là bổ sung chất lỏng bị mất do tiêu chảy nhiều lần để bạn không bị mất nước.

Thực phẩm FODMAP cao

Bạn có bị tiêu chảy do hội chứng ruột kích thích không? Nếu có, bạn nên tránh các loại thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao (FODMAP là các loại saccharide hấp thu kém ở đường tiêu hóa, bao gồm loại lên men, carbohydrate chuỗi ngắn khó tiêu, chúng đi đến tận cuối đường ruột – nơi có vi khuẩn ruột sống). Các nghiên cứu cho thấy chúng có thể kích hoạt các triệu chứng của Hội chứng ruột kích thích.

FODMAPs là các loại carbohydrate được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm phổ biến. Một số loại thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao phổ biến bao gồm:

• Tỏi, hành và các loại đậu
• Táo, xoài, đào và anh đào
• Hầu hết các sản phẩm từ sữa
• Mật ong, xi-rô ngô có hàm lượng đường cao
• Hạnh nhân, hạt điều, quả phỉ và quả hồ trăn
• Lúa mì, lúa mạch đen, lúa mạch

Lựa chọn lành mạnh hơn

Bạn có thể cảm thấy tốt hơn khi chọn thực phẩm ít FODMAP. Chúng bao gồm:

• Trứng và thịt
• Sữa hạnh nhân
• Gạo, yến mạch và hạt diêm mạch
• Khoai tây, dưa chuột, bí xanh
• Nho, dâu tây, việt quất

Rượu, caffein, cacbonat và thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao có thể làm bệnh tiêu chảy của bạn trầm trọng hơn. Tránh xa soda, ngay cả khi nó không chứa đường. Hãy thử đồ uống bổ sung điện giải, nước và trà thảo mộc hoặc trà không caffein.

Kết luận

Thực phẩm làm tiêu chảy nặng hơn bao gồm:

• Hầu hết sản phẩm từ sữa
• Thực phẩm giàu chất béo
• Chất làm ngọt nhân tạo/chất thay thế đường
• Thực phẩm sinh khí, thực phẩm cay
• Rượu, cafein và đồ uống có ga
• Thực phẩm FODMAP cao

Đưa ra những lựa chọn lành mạnh hơn có thể giúp làm dịu hệ thống tiêu hóa của bạn và kiểm soát bệnh tiêu chảy.

Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

Bác sĩ Đoàn Hồng – Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng Viam

Theo Very well health