Chán ăn có thể không phải là một căn bệnh thường liên quan đến người cao tuổi nhưng đó là một tình trạng có thể bắt nguồn từ việc thiếu động lực, thiếu kiểm soát hoặc mất người thân tất cả những điều này thường gặp ở người lớn tuổi. Mất người thân, mất kiểm soát sức khỏe và đối mặt với cảm giác bị cô lập đều có thể gây ra chứng rối loạn ăn uống khi cha mẹ bạn cố gắng khôi phục cảm giác trật tự và kiểm soát trong cuộc sống của họ. Cùng Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM tìm hiểu về tình trạng chán ăn ở người cao tuổi tại bài viết sau.
Contents
Chán ăn là gì và nguyên nhân nào gây chán ăn?
Trong nhiều trường hợp, chán ăn là chứng sợ thức ăn hoặc ăn uống do một sự kiện trong cuộc sống dẫn đến cảm giác lo lắng và căng thẳng tột độ. Rối loạn ăn uống ở người cao tuổi thường bắt đầu bằng việc có sự ra đi của người thân, khó khăn trong việc di chuyển, các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc sự thiếu quan tâm của các thành viên trong gia đình.
Chán ăn được nhiều người mô tả là một căn bệnh “mắc phải” do người cao tuổi để đáp ứng nhu cầu của chính họ về việc thể hiện nỗi đau nội tâm, kìm nén cảm xúc, kiểm soát (thường ở dạng chế độ ăn uống nghiêm ngặt) hoặc thậm chí trong những hoàn cảnh khắc nghiệt, là một nỗ lực tự tử đối với một người lớn tuổi mà chất lượng cuộc sống của họ đã bị giảm sút do các vấn đề sức khỏe phức tạp.
Những thay đổi mà cơ thể và tâm trí của người cao tuổi trải qua khi họ già đi cũng có thể dẫn đến xu hướng biếng ăn. Những khó khăn về tiêu hóa như đại tiện không tự chủ hoặc táo bón, những trải nghiệm đau thương với thức ăn như khó nuốt và trầm cảm cũng có thể là những nguyên nhân phổ biến của chứng chán ăn.
Làm thế nào để phát hiện triệu chứng chán ăn ở người già?
Chán ăn thường bị bỏ qua ở người cao tuổi vì các triệu chứng của nó có thể bắt chước các triệu chứng của tuổi già. Sụt cân, rụng tóc và chán ăn là dấu hiệu của cả tuổi già và chứng chán ăn nhưng những triệu chứng này không thể dùng để chẩn đoán cha mẹ mắc chứng chán ăn.
Các triệu chứng khác bao gồm:
- Đau dạ dày do đầy hơi hoặc sưng do thói quen ăn uống không điều độ
- Hành vi kỳ lạ khi đến giờ ăn (đặc biệt là ăn trước mặt mọi người)
- Ngủ kém và mệt mỏi
- Các vấn đề với da bao gồm đổi màu và khô do thiếu chất dinh dưỡng
Điều quan trọng là phải nhận ra rằng cha mẹ sống một mình hoặc những người có vấn đề về di chuyển có thể cảm thấy bị cô lập trong cộng đồng của chính họ và có thể dễ mắc chứng chán ăn hơn các triệu chứng có thể không bị phát hiện nếu cha mẹ bạn không được thăm khám thường xuyên.
Nhà bếp sạch sẽ và gọn gàng bất thường cũng như thiếu bao bì thực phẩm trong thùng hoặc đồ tái chế có thể cho thấy cha mẹ bạn không tự nấu ăn. Những nhận xét lảng tránh về thức ăn “Không, cảm ơn, tôi vừa mới ăn xong” cũng có thể là dấu hiệu cho thấy cha mẹ bạn mắc chứng chán ăn.
Đọc thêm bài viết: Dinh dưỡng cho người cao tuổi
Chán ăn “vô tình” thường có thể xảy ra ở những người mắc chứng sa sút trí tuệ, những người chỉ đơn giản là quên ăn, không thể tự chuẩn bị thức ăn hoặc đi chợ. Chán ăn ở những người mắc bệnh sa sút trí tuệ đặc biệt khó nhận biết vì sụt cân đáng kể thường xảy ra ở giai đoạn sau của bệnh sa sút trí tuệ và có thể bị bỏ qua ngay từ đầu tiên.
Làm gì khi cha mẹ bạn cảm chán ăn?
Cha mẹ bạn khó có thể thừa nhận rằng họ đang gặp vấn đề với việc ăn uống hoặc thức ăn và việc ép buộc họ giải quyết vấn đề đó chỉ có thể làm trầm trọng thêm chứng rối loạn ăn uống của họ.
Tùy thuộc vào mối quan hệ của bạn với cha mẹ, bạn có thể thấy rằng việc hỏi họ về thói quen ăn uống và bày tỏ mối quan tâm của bạn có thể khiến họ tâm sự với bạn rằng họ có vấn đề. Mặt khác, những người có cha mẹ thà từ chối một vấn đề hơn là thừa nhận thất bại của họ có thể thấy rằng một cuộc đối đầu dưới mọi hình thức có thể chỉ làm tăng thêm sự lo lắng của cha mẹ bạn về thức ăn.
Cho dù cha mẹ bạn có thừa nhận rằng họ mắc chứng chán ăn hay không thì tốt hơn hết là xây cầu nối hơn là tạo ra sự chia rẽ, đặc biệt nếu họ miễn cưỡng tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ đa khoa hoặc các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác đáp ứng nhu cầu của họ.
Nếu cân nặng của cha mẹ bạn giảm đột ngột, có thể bạn cần phải can thiệp vào chế độ ăn uống hoặc cần phải có sự can thiệp y tế. Điều này chỉ nên được xem xét trong trường hợp cực đoan. Tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ về những cách bạn có thể giúp cha mẹ mình cũng có thể hữu ích về mặt cung cấp hỗ trợ thiết thực.
Những cách thiết thực bạn có thể giúp cha mẹ mắc chứng chán ăn
Ăn thoải mái
Nếu cha mẹ của bạn đã mất đi một người thân đã chuẩn bị hầu hết các bữa ăn, bạn nên giúp họ đảm nhận vai trò mới là bếp trưởng. Khuyến khích sự quan tâm của họ đối với thực phẩm và tự nấu những bữa ăn lành mạnh có thể thúc đẩy niềm vui mới với thực phẩm.
Đọc thêm bài viết: Chế độ ăn cho người cao tuổi
Làm cho giờ ăn có ý nghĩa
Lo lắng xung quanh thức ăn có thể có nghĩa là chứng chán ăn của cha mẹ bạn trở nên trầm trọng hơn sau những bữa ăn lớn của gia đình hoặc đơn giản là ăn tối cùng bạn bè. Hỏi cha mẹ về công thức nấu ăn cũ của gia đình hoặc những bữa ăn mà họ thích khi còn nhỏ có thể giúp họ xoa dịu sự lo lắng đồng thời tạo lại cảm giác thoải mái như ở nhà.
Tạo một hệ thống hỗ trợ
Cho dù cha mẹ bạn thừa nhận họ mắc chứng chán ăn hay các dấu hiệu đã rõ ràng, việc cả gia đình cùng nhau tạo ra một chiến lược nhất quán để vừa đối mặt với chứng chán ăn vừa quản lý cách các thành viên trong gia đình cư xử trong bữa ăn với cha mẹ bạn có thể giúp hạn chế tiêu cực xung quanh thức ăn và trấn an họ rằng thức ăn không phải là kẻ thù.
Uống nhiều nước
Nghe có vẻ như là một giải pháp rõ ràng và đơn giản nhưng đảm bảo cha mẹ bạn uống đủ nước suốt cả ngày có thể giúp bảo vệ cổ họng của họ khỏi bị khô, hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Cổ họng khô có thể dẫn đến khó nuốt, điều này có thể làm cha mẹ bạn lo lắng hơn về việc ăn uống và sau đó gây ra chứng chán ăn.
Xem thêm video hấp dẫn:
Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678
Hồng Ngọc – Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Theo When They Get Older
