Chế độ ăn uống cân bằng cho người mắc bệnh mãn tính mùa thu

Mùa thu là thời điểm chuyển giao giữa cái nóng của mùa hè và cái lạnh của mùa đông, mang theo những thay đổi về nhiệt độ và độ ẩm. Thời tiết mùa thu khí trời khô hanh, dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là những người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, huyết áp cao, hay bệnh tim mạch. Một chế độ ăn uống khoa học, cân bằng không chỉ giúp cơ thể thích nghi với thời tiết mà còn hỗ trợ kiểm soát bệnh hiệu quả. Bài viết này sẽ cung cấp những hướng dẫn dinh dưỡng chi tiết và khoa học, để hỗ trợ sức khỏe cho những người mắc bệnh mãn tính.

Dinh dưỡng cho người bệnh mãn tính

Dinh dưỡng cho người bệnh mãn tính trong mùa thu tập trung vào việc dưỡng âm, nhuận phế, và bảo vệ dương khí. Mùa thu có khí hậu khô hanh, dễ làm các triệu chứng như khô da, ho khan trở nên trầm trọng, đặc biệt ở người có bệnh mãn tính như tiểu đường hay cao huyết áp. Do đó, chế độ ăn cần bổ sung các thực phẩm giúp thanh nhiệt và tăng cường miễn dịch.

Các thực phẩm được khuyến nghị bao gồm: 

• Lê: Có tính mát, giúp giảm ho và làm dịu cổ họng rất phù hợp cho người mắc bệnh hô hấp hoặc tim mạch. 
• Củ cải trắng: Hỗ trợ giải độc và dưỡng phế. 
• Mật ong: Giúp giữ ẩm cơ thể và giảm khô miệng, đặc biệt tốt cho người bệnh tiểu đường cần kiểm soát đường huyết mà vẫn đảm bảo cung cấp năng lượng.

Chế độ ăn cho người mắc bệnh tim mạch trong mùa thu

Người mắc bệnh tim mạch cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn để giảm nguy cơ hình thành mảng bám trong động mạch và hỗ trợ tim mạch nhằm giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện sức khỏe. Mùa thu, với sự thay đổi thời tiết, đòi hỏi người bệnh phải có chế độ dinh dưỡng hợp lý. Chế độ ăn nên ít chất béo bão hòa và giàu thực phẩm từ thực vật.

Các thực phẩm được khuyến nghị bao gồm: Ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh và trái cây ít đường: Giúp cung cấp chất xơ, điều hòa huyết áp và giảm cholesterol. Cá béo như cá hồi cung cấp Omega-3, giúp giảm chất béo trung tính.

Ngoài ra, người bệnh cần hạn chế các loại chất béo bão hòa (mỡ động vật, bơ) và thay thế bằng dầu ô liu hoặc dầu hạt cải. Ngoài ra, kiểm soát khẩu phần ăn sử dụng bát đĩa nhỏ hơn, ăn nhiều rau củ và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn để duy trì cân nặng hợp lý.

Đọc thêm tại: Nên ăn gì trong mỗi giai đoạn của cuộc đời? 

Dinh dưỡng cho người tiểu đường trong thời tiết giao mùa

Bệnh tiểu đường đòi hỏi một chế độ ăn nghiêm ngặt để kiểm soát đường huyết, đặc biệt khi thời tiết thay đổi có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa. Người bệnh cần ưu tiên các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp, như ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, hoặc rau củ chế biến đơn giản bằng cách hấp, luộc. Những thực phẩm này giúp đường huyết ổn định, tránh tăng đột ngột sau bữa ăn.

Các loại protein nạc từ thịt gia cầm không da, cá, đậu phụ là lựa chọn tốt để cung cấp năng lượng mà không làm tăng cholesterol. Sử dụng chất béo không bão hòa từ dầu ô liu, dầu đậu nành. Lựa chọn các loại trái cây ít đường như táo, lê, quả mọng, và tránh quả ngọt như sầu riêng, xoài chín.

Một nguyên tắc quan trọng là chia nhỏ bữa ăn thành 4-6 lần /ngày để ổn định đường huyết. Người bệnh cũng cần ăn đúng giờ, tránh để quá đói hoặc quá no kết hợp vận động nhẹ sau bữa ăn để hỗ trợ quá trình chuyển hóa.

Kiểm soát huyết áp cao trong mùa thu

Huyết áp dễ bị ảnh hưởng bởi khí hậu khô hanh và nhiệt độ giảm, làm tăng nguy cơ co mạch và huyết áp cao. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì huyết áp ổn định. Các thực phẩm giàu kali, magie và chất xơ: Rau cải, hạt bí ngô, củ cải đường giúp máu lưu thông tốt. Trái cây có múi như: Cam, bưởi chứa flavonoid giúp giảm huyết áp. Tuy nhiên, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ nếu đang dùng thuốc hạ huyết áp, vì một số loại trái cây như bưởi có thể tương tác với thuốc.  Ngoài ra, các loại thảo mộc như Gừng, nghệ, quế giúp giảm viêm và cải thiện tuần hoàn.

Một nguyên tắc quan trọng khác là hạn chế muối: Người trưởng thành nên tiêu thụ dưới 2.300 mg natri mỗi ngày, lý tưởng là dưới 1.500 mg. Thay thế muối bằng gia vị ít natri hoặc thảo mộc để nêm nếm.  Tránh thực phẩm chế biến sẵn, đồ đóng hộp để giảm lượng natri từ đó hỗ trợ kiểm soát huyết áp hiệu quả.

Đọc thêm tại: “Chế độ ăn uống trường thọ” có thể giúp bạn sống lâu hơn? 

Kết luận

Chế độ ăn uống cân bằng trong mùa thu là yếu tố quan trọng giúp người mắc các bệnh mãn tính duy trì sức khỏe và giảm nguy cơ biến chứng. Bằng cách ưu tiên các thực giàu chất xơ, và ít chất béo bão hòa, người bệnh có thể thích nghi tốt hơn với sự thay đổi của thời tiết. Kết hợp với việc kiểm soát khẩu phần, hạn chế muối, và duy trì lối sống khoa học, chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ là chìa khóa để cải thiện chất lượng cuộc sống và phòng ngừa các vấn đề sức khỏe trong mùa thu.

Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM