Chế độ ăn uống mùa mưa: Những sai lầm cần tránh để giữ đường ruột khỏe mạnh

Mùa mưa mang đến không khí mát mẻ, dễ chịu sau những ngày nắng nóng oi bức, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe đường ruột. Tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm, đầy hơi, đau bụng là những vấn đề thường gặp trong thời điểm này. Để duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, cần hiểu rõ những sai lầm dinh dưỡng dễ mắc phải trong mùa mưa và chủ động phòng tránh.

Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa trong mùa mưa

1. Nước và thực phẩm bị ô nhiễm

Mùa mưa làm tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước do nước mưa cuốn theo bụi bẩn, vi khuẩn, ký sinh trùng từ môi trường. Việc sử dụng nước uống hoặc thực phẩm chế biến từ nguồn nước không an toàn có thể dẫn đến các bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa như thương hàn, tả, lỵ, viêm dạ dày ruột.

2. Sự phát triển mạnh mẽ của vi khuẩn

Độ ẩm cao là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi. Thực phẩm bảo quản không đúng cách hoặc nấu chưa chín kỹ dễ bị vi khuẩn tấn công, gây ra các vấn đề tiêu hóa, từ nhẹ như đầy hơi, khó tiêu đến nặng hơn như ngộ độc thực phẩm.

3. Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm

Nhu cầu thưởng thức các món ăn đường phố tăng cao trong mùa mưa, nhưng nhiều quầy hàng không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Dụng cụ chế biến bẩn, bàn tay không sạch, thực phẩm để ngoài trời lâu đều có thể là nguồn gây bệnh cho đường ruột.

4. Hệ miễn dịch suy yếu

Thời tiết thay đổi đột ngột trong mùa mưa khiến cơ thể dễ bị suy giảm miễn dịch. Khi hệ miễn dịch yếu đi, khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là vi khuẩn và virus đường ruột, giảm sút đáng kể.

5. Tiêu thụ nhiều thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ

Trời mưa gió dễ khiến nhiều người có xu hướng tìm đến các món chiên rán nóng hổi như bánh rán, khoai chiên, xúc xích chiên… Những món ăn này không chỉ khó tiêu mà còn làm tăng gánh nặng cho dạ dày, dễ gây đầy bụng, ợ chua, khó chịu.

Những thói quen ăn uống xấu cần tránh trong mùa mưa

1. Sử dụng nước và thực phẩm không an toàn

Một trong những sai lầm phổ biến nhất là vô tình tiêu thụ nước uống hoặc thực phẩm chế biến từ nguồn nước không đảm bảo vệ sinh. Chỉ nên sử dụng nước đun sôi, nước đóng chai đảm bảo chất lượng, tránh uống nước đá hoặc nước chưa qua xử lý.

2. Ăn quá nhiều món chiên rán, nhiều dầu mỡ

Thỉnh thoảng ăn các món chiên rán không gây hại, nhưng khi lạm dụng, hệ tiêu hóa sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt. Thực phẩm nhiều dầu mỡ làm chậm quá trình tiêu hóa, dễ gây đầy bụng, buồn nôn, đau dạ dày.

3. Không ăn rau củ quả

Việc ăn quá nhiều đồ ăn vặt, đồ chiên rán khiến khẩu phần rau củ quả bị cắt giảm. Đây là sai lầm lớn, bởi rau củ quả cung cấp chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa cần thiết để hỗ trợ hoạt động của đường ruột và tăng cường hệ miễn dịch.

4. Không quan tâm đến vệ sinh thực phẩm

Bữa ăn chỉ thực sự an toàn khi đảm bảo vệ sinh từ khâu chọn nguyên liệu, chế biến đến bảo quản. Ăn đồ ăn ngoài hàng hoặc từ các quầy hàng không rõ nguồn gốc, không đảm bảo vệ sinh dễ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường ruột.

5. Uống không đủ nước

Dù trời mưa mát mẻ, cơ thể vẫn mất nước qua hơi thở và mồ hôi. Không uống đủ nước có thể gây táo bón, giảm hiệu quả tiêu hóa. Ngoài nước lọc, có thể bổ sung thêm trà thảo mộc, súp hoặc nước ép hoa quả để cung cấp thêm vitamin và khoáng chất.

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh là giải pháp quan trọng nhất

Để duy trì đường ruột khỏe mạnh, nên tập trung vào chế độ ăn cân bằng, đa dạng và đảm bảo vệ sinh.

• Ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt: Các loại gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám giàu chất xơ, giúp tăng cường nhu động ruột, phòng ngừa táo bón và nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột.
• Bổ sung protein chất lượng: Thịt gà, cá, đậu phụ, các loại đậu là nguồn cung cấp protein lành mạnh, hỗ trợ phục hồi mô, duy trì chức năng miễn dịch.
• Ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi: Các loại rau xanh đậm, quả mọng, cam, bưởi, đu đủ chứa nhiều vitamin C, A, E và chất chống oxy hóa, giúp tăng cường sức đề kháng, bảo vệ đường ruột khỏi tác nhân gây bệnh.
• Chia nhỏ bữa ăn: Ăn quá nhiều trong một bữa dễ gây áp lực lên dạ dày. Việc chia nhỏ khẩu phần thành 4–5 bữa nhỏ mỗi ngày giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, giảm cảm giác đầy bụng, khó tiêu.
• Hạn chế đồ ngọt và thực phẩm chế biến sẵn: Bánh kẹo, nước ngọt, đồ hộp chứa nhiều đường và chất bảo quản, có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, khiến các vấn đề tiêu hóa trở nên trầm trọng hơn.

Vệ sinh an toàn thực phẩm là chìa khóa

Không chỉ chú ý đến thực phẩm, điều quan trọng là đảm bảo vệ sinh trong quá trình chế biến. Rửa tay bằng xà phòng trước khi nấu ăn, sử dụng dao thớt riêng cho thực phẩm sống và chín, bảo quản thức ăn trong tủ lạnh đúng cách là những nguyên tắc không thể bỏ qua. Khi chọn ăn ngoài, nên ưu tiên các quán ăn sạch sẽ, được nhiều người tin tưởng, tránh ăn đồ sống hoặc nấu chưa chín kỹ.

Giữ lối sống lành mạnh

Bên cạnh chế độ ăn, cần duy trì lối sống lành mạnh để hỗ trợ đường ruột khỏe mạnh. Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, tập luyện thể dục thể thao nhẹ nhàng và đều đặn giúp tăng cường nhu động ruột và duy trì cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng tiêu hóa kéo dài như tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng dữ dội, cần thăm khám sớm tại các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Mùa mưa mang theo nhiều nguy cơ cho hệ tiêu hóa, nhưng chỉ cần chủ động phòng tránh những sai lầm trong ăn uống và duy trì vệ sinh, hoàn toàn có thể tận hưởng mùa mưa một cách an toàn, khỏe mạnh.

Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

Ths. Ngọc Ánh – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM