Cùng Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM tìm hiểu về giá trị dinh dưỡng của tổ yến tại bài viết dưới đây.

Giá trị dinh dưỡng của tổ yến

Loài chim là sinh vật tuyệt vời, chúng có thể lướt trên bầu trời với một mức độ tự do mà con người chúng ta chỉ có thể tưởng tượng được. Trong nhiều nền văn hóa, bao gồm cả truyền thống châu Á, chim được tôn sùng như biểu tượng của uy danh, do chúng có mối liên hệ với bầu trời. Có lẽ đây là lý do tại sao tổ của một số loài đã được đánh giá cao như một món ăn ngon trong hàng trăm năm. Cho đến ngày nay, chúng vẫn được coi là một loại thực phẩm bổ dưỡng cao cấp với đặc tính chữa bệnh ở nhiều nơi ở Châu Á.

Tổ yến là gì?

Tổ yến còn được gọi là “trứng cá muối của phương Đông” trong cộng đồng người Châu Á. Trong y học cổ truyền Trung Quốc, chúng đã được sử dụng trong điều trị từ thời nhà Đường và nhà Tống – triều đại được coi là dấu hiệu của quyền lực và địa vị.

Loài chim

Tổ yến được sản xuất bởi loài chim yến, một loài chim nhỏ có nguồn gốc từ Đông Nam Á. Đàn yến lớn nhất thế giới sống ở Indonesia, nơi sản xuất tổ yến lớn nhất, tiếp theo là Malaysia, nơi sản xuất nhiều yến sào nhất. Mặc dù có 24 loài yến được tìm thấy trên toàn thế giới, nhưng chỉ có loài yến tổ trắng (Aerodramus fuciphagus) và loài yến tổ đen (Aerodramus maximus) là đóng góp vào thị trường này.

Tổ được làm bằng gì?

Kiến trúc của tổ yến ăn được rất khác thường và giống như một chiếc võng bao gồm các sợi đan chặt vào nhau. Chúng có thể có màu trắng, vàng hoặc đỏ. Các tổ được xây dựng bằng nước bọt cứng do chim yến tiết ra. Chúng cũng chứa lông vũ và các mảnh vụn khác. Tổ yến không được làm từ cành cây hoặc các loại nguyên liệu thực vật khác như một số người lầm tưởng. 

Tổ yến được làm sạch tỉ mỉ, nhặt bỏ lông chim, hạt cát và các mảnh vụn khác bằng nhíp trước khi được sử dụng trong nấu ăn.

Tổ yến được thu hoạch như thế nào?

Trong nhiều thế kỷ, tổ yến được thu hoạch từ các hang động đá vôi ở Borneo, Malaysia – đặc biệt là các hang động Gomantong và Niah khổng lồ. Ngày nay, thị trường tổ yến trên toàn cầu đang gia tăng, với hầu hết các tổ yến được nuôi thay vì thu thập từ các hang động. 

Đọc thêm bài viết: Những loại trái cây nhiều protein nhất

Theo truyền thống, cộng đồng người Hoa đã sử dụng những tổ yến này như một nguyên liệu nấu súp. Ngày nay, món súp này tiếp tục được sử dụng như một loại thuốc bổ sung và phương thuốc chữa bệnh trong cộng đồng châu Á. Súp tổ yến đã là một biểu tượng địa vị và được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ điều trị từ thời Trung Quốc cổ đại, khi nó được dùng bởi những người cai trị và các quan chức cấp cao. Thậm chí ngày nay, nó được coi là một trong những món súp đắt nhất thế giới. Để làm ra nó, tổ yến được ngâm trong quy trình đun sôi kép với đường phèn. Quá trình chuẩn bị có thể kéo dài hàng giờ. Hương vị của súp nhẹ, với kết cấu hơi sánh như lòng trắng trứng. Ở một số nhà hàng đặc sản châu Á, bạn sẽ thấy món này được chế biến như món chính hoặc món khai vị trong thực đơn, đôi khi được phục vụ với mì, hải sản hoặc rau.

Thành phần dinh dưỡng trong yến sào

Cả chất dinh dưỡng đa lượng và vi chất dinh dưỡng đều được tìm thấy trong yến sào. Carbohydrate, glycoprotein – các phân tử có chuỗi protein và carbohydrate hỗ trợ các chức năng của cơ thể – và các nguyên tố vi lượng như canxi, natri, magiê, kẽm, mangan và sắt tạo nên các chất dinh dưỡng chính của yến sào.

Yến sào cũng chứa rất nhiều hợp chất hoạt tính sinh học có thể có tác dụng tăng cường sức khỏe. Chúng bao gồm glucosamine, axit sialic, các thành phần cấu trúc của chất béo được gọi là axit béo, vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và các khối protein được gọi là axit amin.

Yến sào có lợi cho sức khỏe không?

Có nhiều tuyên bố rằng tổ yến hỗ trợ sức khỏe con người, mặc dù còn thiếu nghiên cứu để chứng minh điều đó.

Công dụng truyền thống

Y học cổ truyền Trung Quốc tuyên bố rằng tổ yến có tác dụng như một phương thuốc chữa các bệnh như bệnh lao, hen suyễn và các vấn đề về dạ dày. Người ta cũng nói rằng yến sào c có thể cải thiện ham muốn tình dục, tăng cường chức năng miễn dịch, tăng cường năng lượng và trao đổi chất, đồng thời kích thích tuần hoàn. Những đặc tính này đã được nghiên cứu. Tuy nhiên, vẫn cần phải được xác nhận với bằng chứng bổ sung.

Có thể chống lại bệnh tật

Có vẻ như một số hợp chất hoạt tính sinh học được tìm thấy trong tổ yến có khả năng cản trở virus cúm. Ngoài ra, ba nghiên cứu sơ bộ trong phòng thí nghiệm cho thấy rằng các thành phần của tổ yến có thể tiêu diệt các tế bào ung thư đang phát triển nhanh chóng. Tuy nhiên, các thành phần chính xác cho thấy đặc tính chống ung thư vẫn chưa được biết vào thời điểm này. Vẫn cần thêm các nghiên cứu để hỗ trợ những phát hiện này.

Sức khỏe của xương

Người ta cũng quan tâm đến tiềm năng của tổ yến như một chất bổ sung trị liệu cho bệnh viêm xương khớp và sức khỏe của xương. Mặc dù vẫn còn ít dữ liệu về công dụng này, nhưng nghiên cứu trên động vật đã quan sát thấy sức khỏe của xương tăng lên sau khi tiêu thụ chiết xuất tổ yến hàng ngày. 

Đọc thêm bài viết: Quan niệm sai lầm về thực phẩm dành cho người tiểu đường

Sức khỏe não bộ

Theo nghiên cứu trên động vật, yến sào có thể có đặc tính bảo vệ não. Bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson, chấn thương não và đột quỵ đều liên quan đến suy giảm nhận thức, có thể là do viêm não. Một đánh giá có hệ thống ở động vật cho thấy rằng yến sào có khả năng tăng cường hiệu suất nhận thức bằng cách giảm viêm và stress oxy hóa. Căng thẳng oxy hóa là khi các gốc tự do – các phân tử có khả năng gây bệnh – làm hỏng các tế bào của cơ thể bạn bằng cách thay đổi cấu trúc hóa học của chúng. Nó có thể dẫn đến một loạt các ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi liên kết tổ yến với việc cải thiện sức khỏe não bộ.

Có thể hỗ trợ kiểm soát bệnh tiểu đường

Lượng đường trong máu cao thúc đẩy quá trình oxy hóa và là một yếu tố nguy cơ chính góp phần gây ra bệnh tim ở những người mắc bệnh tiểu đường không được kiểm soát. Nghiên cứu trên chuột và ống nghiệm đã cho thấy kết quả hứa hẹn chứng minh rằng yến sào có thể bảo vệ mạch máu của những người mắc bệnh tiểu đường khỏi stress oxy hóa. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn về chủ đề này, đặc biệt là ở người.

Sức khỏe da

Yến sào từ lâu đã được quảng bá như một phương pháp làm đẹp với tuyên bố rằng chúng có tác dụng dưỡng ẩm, làm trắng và bảo vệ da khỏi quá trình oxy hóa. Trên thực tế, các protein được tìm thấy trong tổ yến đã được chứng minh là có khả năng bảo vệ da và mang lại các đặc tính chống lão hóa. Theo một nghiên cứu gần đây, tổ yến cũng giúp cải thiện kết cấu bề mặt da.

Hơn nữa, một số người tin rằng những tổ yến này, có kết cấu và cấu trúc giống như collagen, có thể tăng cường collagen trên khuôn mặt và cải thiện làn da chảy xệ. Tuy nhiên, vẫn chưa chắc chắn liệu tổ yến có ảnh hưởng gì đến việc sản xuất collagen và sức khỏe của da hay không.

Nhược điểm và hạn chế tiềm ẩn

Một số người bị dị ứng với yến sào và có thể bị sốc phản vệ đe dọa tính mạng sau khi ăn. Nước bọt của chim yến, côn trùng mà chim yến ăn, ve sống trong tổ và các hoạt động vệ sinh tổ đều có thể là nguồn gây dị ứng. Hơn nữa, vi khuẩn được tìm thấy trong tổ yến có thể gây ngộ độc thực phẩm. Các vi sinh vật đáng lo ngại bao gồm E. coli, Salmonella, Staphylococcus aureus, nấm men và nấm mốc.

Cũng cần lưu ý rằng vì yến sào là sản phẩm phụ của động vật nên một số quốc gia có giới hạn nhập khẩu nghiêm ngặt đối với chúng. Ví dụ, điều này là để ngăn chặn sự lây lan của bệnh cúm H5N1, còn được gọi là cúm gia cầm.

Kết luận

Tổ yến làm từ nước bọt của chim yến. Những tổ này được coi là một món ngon và đã được tiêu thụ trong hàng ngàn năm. Đôi khi chúng được gọi là “trứng cá muối của phương Đông”. Cộng đồng Trung Quốc đã sử dụng yến sào trong y học cổ truyền Trung Quốc và như một thành phần trị liệu trong súp. Tổ yến có liên quan đến nhiều lợi ích trong nghiên cứu động vật. Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng khoa học đáng tin cậy để hỗ trợ cho những khẳng định này và cần có nhiều nghiên cứu hơn để hiểu rõ hơn về việc tổ yến có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào.

Hãy nhớ rằng một số người có thể bị dị ứng với yến sào. Chúng cũng liên quan đến nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Xem thêm video hấp dẫn:

Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

BS. Đoàn Hồng – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Healthline