Hiểu về Postbiotics

Postbiotics là hợp chất có hoạt tính sinh học còn sót lại sau khi vi khuẩn sống, còn gọi là probiotics, tiêu hóa hoặc lên men chất xơ, hoặc prebiotics, trong ruột của bạn. Những chất này giúp định hình môi trường ruột, hỗ trợ hoạt động của vi khuẩn có lợi và tương tác với các tế bào trong niêm mạc ruột của bạn và hơn thế nữa.

Khi so sánh postbiotics và probiotics, postbiotics mang lại những lợi ích tương tự mà không cần phải tiêu thụ vi khuẩn sống. Hiểu được sự khác biệt giữa prebiotics, probiotics và postbiotics có thể giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt hơn về sức khỏe đường ruột.

Các loại Postbiotics

Một số ví dụ phổ biến về postbiotic bao gồm:

• Axit amin: hỗ trợ nhiều chức năng khác nhau của cơ thể
• Peptide kháng khuẩn: giúp kiểm soát vi khuẩn có hại
• Enzym: hỗ trợ quá trình tiêu hóa và trao đổi chất
• Axit hữu cơ: như axit lactic, giúp giảm độ pH của ruột để thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi
• Axit béo chuỗi ngắn (SCFA): như butyrate, propionate và acetate
• Vitamin: đặc biệt là vitamin B và vitamin K

Đọc thêm tại bài viết dưới đây: Lựa chọn probiotic cho bệnh tiêu chảy

Postbiotics có thể mang lại lợi ích gì cho sức khỏe của bạn?

Postbiotics là hợp chất có lợi được tạo ra khi probiotic phân hủy trong ruột. Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về postbiotics, nhưng bằng chứng ban đầu đã cho thấy chúng có các lợi ích tiềm năng sau:

1. Có thể hỗ trợ sức khỏe đường ruột

Postbiotics bao gồm butyrate, một axit béo chuỗi ngắn giúp duy trì và tăng cường niêm mạc ruột khỏe mạnh, điều này rất cần thiết cho sức khỏe đường ruột nói chung. Postbiotics cung cấp năng lượng cho các tế bào lót ruột kết của bạn và giúp tăng cường tính toàn vẹn của hàng rào ruột. Một hàng rào mạnh mẽ ngăn chặn các chất có hại rò rỉ vào máu, một quá trình đôi khi được gọi là ” ruột rò rỉ “. Điều này cũng giúp điều chỉnh tình trạng viêm trong toàn bộ cơ thể. Một số postbiotics có thể làm giảm tình trạng viêm ruột và điều chỉnh hệ thống miễn dịch, khiến chúng trở thành công cụ đầy hứa hẹn cho các tình trạng như bệnh viêm ruột (IBD).

2. Có thể cải thiện sức khỏe trao đổi chất

Nghiên cứu mới nổi cho thấy một số postbiotic có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu và mức lipid. Axit béo chuỗi ngắn, như propionate, có thể ảnh hưởng đến cách gan xử lý glucose và có thể giúp cải thiện độ nhạy insulin.
Các hợp chất postbiotic khác dường như tác động đến hormone điều chỉnh sự thèm ăn và quá trình chuyển hóa chất béo dựa trên nghiên cứu trên động vật. Điều này có nghĩa là chúng có thể đóng vai trò hỗ trợ trong việc kiểm soát bệnh béo phì hoặc hội chứng chuyển hóa. Cần có nhiều nghiên cứu hơn trên người để xác nhận những tác động này.

3. Có thể hỗ trợ sức khỏe miễn dịch và bảo vệ chống lại các tác nhân gây bệnh

Không giống như probiotic sống, cần phải tồn tại trong ruột để có hiệu quả, postbiotic có thể tác động trực tiếp lên các tế bào miễn dịch. Điều này khiến chúng đặc biệt hấp dẫn đối với những người đang trải qua hóa trị hoặc đang điều trị các bệnh tự miễn, trong đó phản ứng miễn dịch có thể dự đoán được là rất quan trọng. Tuy nhiên, cần có nhiều thử nghiệm lâm sàng hơn để đảm bảo postbiotic an toàn và xác định liều lượng hiệu quả.

Postbiotics cũng giúp kiểm soát các vi khuẩn có hại. Các hợp chất như axit lactic và peptide kháng khuẩn có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn và virus gây bệnh. Một số postbiotics cũng có thể thúc đẩy sản xuất mucin—chất bảo vệ bao phủ niêm mạc ruột của bạn.

4. Có thể có lợi cho sức khỏe làn da

Một số nghiên cứu cho thấy postbiotics có thể giúp cải thiện tình trạng da, như viêm da dị ứng, bằng cách giảm viêm và hỗ trợ phục hồi hàng rào bảo vệ da. Những lợi ích này có thể bắt nguồn từ mối liên hệ giữa sức khỏe đường ruột và sức khỏe làn da.

Postbiotics cũng có thể giúp cân bằng hệ vi sinh vật trên da, có thể hỗ trợ hydrat hóa và giảm bùng phát. Mặc dù hầu hết các bằng chứng cho đến nay vẫn còn sơ bộ, nhưng chúng chỉ ra những vai trò đầy hứa hẹn trong việc kiểm soát các vấn đề về da mãn tính.

5. Có thể giúp kiểm soát tình trạng ruột

Những phát hiện lâm sàng mới nổi cho thấy rằng postbiotics có thể giúp làm giảm các triệu chứng liên quan đến các bệnh lý đường ruột như hội chứng ruột kích thích (IBS) và bệnh viêm ruột (IBD) . Postbiotics, đặc biệt là các acid béo chuỗi ngắn như butyrate, có thể mang lại những lợi ích này bằng cách giảm viêm, tăng cường chức năng hàng rào ruột và hỗ trợ sự cân bằng lành mạnh hơn của vi khuẩn đường ruột.

6. Cung cấp một giải pháp thay thế an toàn cho Probiotics sống

Vì postbiotic không phải là sinh vật sống nên chúng có thể là lựa chọn an toàn hơn cho những người có hệ miễn dịch suy yếu. Ví dụ, những người mắc bệnh ung thư hoặc HIV hoặc những người dùng thuốc ức chế miễn dịch có thể được khuyên tránh dùng probiotic do nguy cơ nhiễm trùng. Postbiotic có thể mang lại những lợi ích tương tự mà không cần lo ngại về điều đó.

Làm thế nào để tăng Postbiotics

Bạn có thể hỗ trợ sản xuất postbiotic thông qua sự kết hợp giữa chế độ ăn uống và thực phẩm bổ sung.

Thông qua chế độ ăn uống

Tham khảo thêm bài viết: ​7 điều bạn cần biết trước khi bổ sung Probiotic

Một số ví dụ về thực phẩm có chứa postbiotic bao gồm:

• Sữa lên men: phô mai lâu năm, kefir, sữa chua
• Rau lên men: kim chi, dưa chua, cải bắp muối chua
• Bánh mì chua: chứa axit lactic và chất sinh học sau quá trình lên men

Ăn chế độ ăn giàu chất xơ bao gồm trái cây, rau, đậu và ngũ cốc nguyên hạt giúp nuôi dưỡng vi khuẩn probiotic trong ruột của bạn. Đổi lại, các vi khuẩn này sản xuất nhiều postbiotic hơn. Chế độ ăn uống của bạn càng đa dạng, ruột của bạn càng có thể tạo ra nhiều sản phẩm phụ có lợi.

Thông qua bổ sung

Bạn cũng có thể tìm thấy postbiotic trong sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh, hỗn hợp đồ uống và các “đồ uống chức năng” khác, cũng như các chất bổ sung chế độ ăn uống khác. Các sản phẩm này có thể chứa vi khuẩn bất hoạt (không sống) hoặc hợp chất postbiotic tinh khiết. Một số người có thể thích các chất bổ sung này vì sự tiện lợi, đặc biệt là nếu họ không thường xuyên tiêu thụ thực phẩm lên men hoặc nhiều chất xơ.

Nếu bạn quyết định bổ sung thực phẩm bổ sung postbiotic vào chế độ ăn uống của mình, hãy đảm bảo đọc nhãn sản phẩm và tham khảo ý kiến ​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe về bất kỳ lo ngại hoặc thắc mắc nào về an toàn.

Khi chọn chất bổ sung, hãy tìm các sản phẩm đã được bên thứ ba kiểm tra và tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng hoặc dược sĩ.

Postbiotics có tác dụng phụ hoặc thận trọng không?

Postbiotics có vẻ an toàn với hầu hết mọi người. Vì chúng không phải là vi khuẩn sống nên chúng có xu hướng ít rủi ro hơn so với probiotics.

Có thể có tác dụng phụ nhẹ của postbiotic. Các triệu chứng tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng hoặc tiêu chảy có thể xảy ra, đặc biệt là khi tăng lượng thực phẩm lên men trong chế độ ăn uống của bạn hoặc khi bắt đầu dùng một loại thực phẩm bổ sung postbiotic mới. Để giúp giảm thiểu tác dụng phụ tiêu hóa, bạn nên bắt đầu với liều lượng thấp và tăng dần tức là bắt đầu với một lượng nhỏ và tăng dần theo thời gian.

Cần có thêm nhiều nghiên cứu để thiết lập hướng dẫn sử dụng và liều lượng an toàn. Cho đến nay, dữ liệu về tính an toàn ở một số nhóm nhất định còn hạn chế, bao gồm trẻ em, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh lý. Hãy trao đổi với bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn trước khi dùng thực phẩm bổ sung postbiotic, đặc biệt là nếu bạn đang dùng thuốc ảnh hưởng đến chức năng đường ruột.

Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

Ths. Hồng Ngọc – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM