Trẻ sơ sinh bỗng không tăng cân như những tháng đầu, liệu cha mẹ có nên lo lắng?
Câu trả lời có thể là không, nhưng bạn nên theo dõi biểu đồ tăng trưởng của trẻ. Hãy nhớ rằng trẻ nên tăng cân đều đặn ngoại trừ những ngày đầu tiên sau sinh có sự sụt cân sinh lý, tuy nhiên đôi khi trong quá trình lớn lên cân nặng của trẻ có thể tăng chậm một chút và sau đó trẻ vẫn có thể bắt kịp đà tăng trưởng.
Tốc độ phát triển của trẻ sẽ tăng nhanh trong một vài tháng đầu và sau đó chậm lại. Việc tăng cân thậm chí có thể ngừng tạm thời – chẳng hạn như khi trẻ bị ốm. Nhưng nhìn chung, bạn vẫn thấy cân nặng của trẻ có sự gia tăng. Nếu bạn lo lắng rằng trẻ không tăng đủ cân, hãy nói chuyện với bác sĩ ngay lập tức.
Bác sĩ sẽ làm gì trong trường hợp này?
Bác sĩ sẽ khám sức khỏe cho trẻ và hỏi bạn một số câu hỏi để giúp xác định xem có vấn đề gì không và nếu có thì nguyên nhân cơ bản có thể là gì. Các bác sĩ sẽ xem xét nhiều yếu tố ngoài tốc độ phát triển của trẻ để đánh giá xem tình trạng sức khỏe của trẻ ra sao.
Nếu trẻ đang đạt được các mốc phát triển bình thường, chơi ngoan và khỏe mạnh, rất có thể bé đang ổn. Tuy nhiên, nếu bác sĩ nhận thấy rằng trẻ không phát triển với tốc độ bình thường, bác sĩ sẽ chẩn đoán trẻ bị chậm lớn dựa trên cân nặng, chiều cao, tuổi và giới.
Tình trạng không tăng cân có thể xảy ra với bất kỳ trẻ nào, nhưng trẻ sinh non có nguy cơ cao hơn trẻ sinh đủ tháng.
Nếu trẻ không tăng cân, điều rất quan trọng là phải tìm ra nguyên nhân. Dinh dưỡng hợp lý – đặc biệt là trong ba năm đầu tiên – rất quan trọng đối với sự phát triển trí não và thể chất của trẻ.
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu, nước tiểu hoặc các xét nghiệm khác và theo dõi đánh giá khẩu phần ăn lượng năng lượng của trẻ trong một khoảng thời gian cũng như hỏi quan sát cách mẹ cho con bú hoặc cho con bú bình để xem hàm của trẻ có hoạt động bình thường hay không hoặc trẻ có khó bú hay không.
Việc trẻ không tăng cân, chậm lớn có thể khiến cha mẹ lo lắng, nhưng điều quan trọng là bạn không nên tự trách bản thân hoặc cảm thấy mình không phải là một người cha mẹ tốt.
Điều gì có thể khiến trẻ không tăng cân?
Có rất nhiều nguyên nhân tiềm ẩn mà bác sĩ có thể phải theo dõi đánh giá nhiều tháng cùng với các xét nghiệm và nghiên cứu chế độ ăn uống, lịch sử sức khỏe, mức độ hoạt động của trẻ và các nguyên nhân có thể gây ra căng thẳng trước khi phát hiện ra nguồn gốc của vấn đề.
Nhìn chung khi trẻ không phát triển ổn định, điều đó có nghĩa là trẻ ăn uống không tốt hoặc không hấp thụ tốt hoặc cách bổ sung dinh dưỡng cho trẻ chưa phù hợp. Dưới đây là một số nguyên nhân khiến trẻ không tăng cân, chậm lớn.
Các vấn đề có thể bao gồm:
-
- Trẻ có thể liên tục mệt mỏi và buồn ngủ trước khi bú đủ sữa.
- Trẻ có thể có phản xạ bú yếu nên không thể lấy đủ sữa từ vú của mẹ hoặc từ bình sữa. Điều này xảy ra phổ biến hơn khi ở các trường hợp bú mẹ.
- Sứt môi hở hàm ếch: điều này sẽ cản trở việc cho trẻ bú. Bạn có thể cho trẻ dùng bình sữa và núm vú đặc biệt và hoặc cho trẻ phẫu thuật để cải thiện tình trạng này. Sứt môi và hở hàm ếch thường được phẫu thuật trong năm đầu tiên của trẻ.
- Việc bị tưa lưỡi có thể khiến trẻ bú không tốt kể cả bú mẹ hay bú bình.
- Nếu bạn đang cho trẻ bú sữa công thức, việc pha sữa không đúng cách có thể dẫn đến việc trẻ không tăng cân.
- Nếu bạn đang cho con bú và không cho trẻ bú thường xuyên hoặc gặp khó khăn trong việc cho con bú thì trẻ có thể không nhận được đủ lượng sữa cần thiết. Có thể vú của mẹ không sản xuất đủ sữa con hoặc sữa sau không tiết ra đủ cho trẻ bú.
- Một phần ba sữa mẹ của bạn được gọi là sữa đầu, luôn có sẵn cho trẻ. Khi bạn bắt đầu cho con bú, cơ thể sẽ tiết ra hormone oxytocin theo bản năng, kích thích tiết phần sữa còn lại, tức là sữa sau. Đây được gọi là phản xạ xuống sữa và bạn sẽ nhận ra điều này nếu ngực cương túc hoặc sữa mẹ trào ra. Sữa sau có nhiều chất béo và năng lượng hơn sữa đầu.
- Nếu trẻ đang căng thẳng hoặc đau đớn, việc này có thể cản trở trẻ bú sữa mẹ. Nếu điều này diễn ra thường xuyên sẽ dẫn đến việc trẻ không thể tăng cân. Vậy nên hãy tìm một nơi yên tĩnh và giúp trẻ bình tĩnh khi bú sữa
- Một số trẻ được cho ăn theo một lịch trình nghiêm ngặt thay vì theo nhu cầu có thể nhận được ít dinh dưỡng hơn mức chúng cần. Hầu hết các chuyên gia dinh dưỡng đều khuyến nghị tốt nhất bạn nên để trẻ bú theo nhu cầu.
Các nguyên nhân phổ biến khác:
Nếu trẻ bị ốm, cơ thể sẽ cần nhiều năng lượng và chất dinh dưỡng hơn. Vấn đề sức khỏe cũng có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn của trẻ.
Trẻ có thể mắc các vấn đề mạn tính về đường tiêu hóa như tiêu chảy, trào ngược, bệnh celiac hoặc không dung nạp sữa.
Nếu bạn bị trầm cảm sau sinh hoặc bạn đang có sự quan tâm đến một vấn đề khác, bạn sẽ không thể dành cho con mình sự quan tâm cần thiết để đảm bảo cho trẻ nhận đủ năng lượng cần thiết theo nhu cầu.
Trong một số trường hợp hiếm hoi, không tăng cân có thể là kết quả của một vấn đề về phổi như xơ nang; vấn đề về hệ thần kinh như bại não; vấn đề về nhiễm sắc thể như hội chứng Down; bệnh tim; thiếu má ; hoặc rối loạn chuyển hóa như thiếu hụt hormone tăng trưởng. Nếu có bất kỳ nguyên nhân nào trong số này, điều quan trọng là phải phát hiện sớm vấn đề của trẻ để có hướng giải quyết kịp thời.
Tìm hiểu thêm: Thực đơn dinh dưỡng cho trẻ em bố mẹ nên biết.
Bác sĩ sẽ điều trị cho trẻ như thế nào?
Khi đã tìm ra nguyên nhân gây ra vấn đề không tăng cân của trẻ, bác sĩ sẽ khắc phục bằng cách điều trị các vấn đề sức khỏe nếu có cho trẻ và tăng lượng năng lượng nạp vào của trẻ, nếu cần thiết.
Để trẻ trở lại cân nặng hợp lý đôi khi mẹ sẽ cần thay đổi sữa mẹ bằng sữa công thức hoặc cung cấp nhiều thức ăn có hàm lượng năng lượng cao hơn với trẻ đã ăn dặm. Những lựa chọn thực phẩm tốt cho trẻ là các sản phẩm sữa nguyên chất như phô mai, sữa chua, trứng. Tuy nhiên trẻ không nên bổ sung sữa tươi trước khi tròn 1 tuổi.
Trong trường hợp nặng, trẻ không tăng cân có thể phải nhập viện để được truyền tĩnh mạch và được theo dõi sát sao.
Trong những tháng đầu sau sinh làm cách nào để biết trẻ đã bú đủ?
Nếu trẻ dưới 3 tháng tuổi và đang bú sữa mẹ hoàn toàn, mẹ sẽ biết trẻ bú đủ sữa nếu:
-
- Trẻ thay sáu đến tám chiếc tã mỗi ngày.
- Trẻ đi phân nhiều lần màu mù tạt mỗi ngày trong tháng đầu tiên. Sau tháng đầu tiên, trẻ có thể đi nặng ít thường xuyên hơn hoặc vài ngày mới đi 1 lần.
- Khi trẻ bú, mẹ có thể thấy trẻ cử động hàm và nghe thấy trẻ bú thậm chí mẹ có thể nghe thấy tiếng trẻ nuốt nước bọt, nếu căn phòng yên tĩnh.
- Ngực của mẹ sau khi cho con bú sẽ cảm thấy mềm hơn.
- Trẻ tăng khoảng 28g mỗi ngày trong ba tháng đầu tiên. Sau đó, mức tăng khoảng 14 đến 17g một ngày cho đến 6 tháng, 11g một ngày với trẻ sơ sinh từ 6 đến 9 tháng và 8- 11g một ngày với trẻ sơ sinh từ 9 đến 12 tháng.
Nếu trẻ có xu hướng buồn ngủ trong khi bú, hãy giữ cho trẻ tỉnh táo trong khi bú. Bạn co thể thử những tip sau:
-
- Nhẹ nhàng cù chân của trẻ
- Cởi quần áo cho trẻ
- Thay tã cho trẻ trước hoặc giữa khi bú
- Lôi kéo trẻ vào một trò chơi yên tĩnh nào đó
- Cho trẻ ngồi thẳng lưng để cho trẻ ợ hơi khi bạn đang chuyển từ vú này sang vú kia.
Nếu bạn không hoàn thành việc cho con bú ở cả hai bên bầu ngực, hãy hút sữa để cơ thể có thể duy trì sản xuất sữa.
Nếu mẹ lo lắng về cân nặng hoặc mức tiêu thụ thức ăn của trẻ, hãy liên hệ với bác sĩ để được sự hỗ trợ tốt nhất.
Mặc dù việc nuôi con bằng sữa mẹ không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt nhất cho tất cả các bà mẹ và trẻ sơ sinh, nhưng đừng vội vàng chuyển sang sữa công thức cho trẻ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước để được sự tư vấn phù hợp. Bác sĩ sẽ giúp bạn tư vấn cách để tăng nguồn sữa và những mẹo có thể giúp mẹ cho con bú hiệu quả hơn. Mẹ có thể giải quyết các vấn đề mà không cần từ bỏ việc cho con bú trước khi có ý định.
Có phải không tăng cân đồng nghĩa với việc trẻ sẽ luôn thấp bé hơn so với bình thường?
Điều đó phụ thuộc vào nguyên nhân sâu xa khiến trẻ tăng cân kém. Ví dụ, nếu trẻ có một vấn đề sức khỏe mãn tính, có thể trẻ luôn thấp hơn mức trung bình. Mặt khác, nếu vấn đề dễ dàng được khắc phục, thì trẻ hoàn toàn có thể bắt kịp đà tăng trưởng bằng cách phát triển nhanh hơn bình thường trong một khoảng thời gian.
Hãy đến với Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Mọi thông tin xin liên hệ Hotline: 0935.18.3939 hoặc nhắn tin tới Fanpage.
BS. Hoài Thu
Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM
Theo Baby Center
