Canxi từ lâu đã được biết là một chất quan trọng cần bổ sung ở phụ nữ có thai. Nguyên nhân là vì nhu cầu canxi ở phụ nữ có thai cao hơn bình thường, đồng thời bổ sung canxi cũng làm giảm nguy cơ gặp các biến chứng nguy hiểm cho mẹ như tiền sản giật và sản giật, cũng như nguy cơ suy dinh dưỡng ngay, còi xương hay biến dạng xương ở trẻ. Ở những quần thể có chế độ ăn uống ít canxi, việc bổ sung canxi hàng ngày (1,5 g – 2,0 g canxi nguyên tố đường uống) được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai để giảm nguy cơ tiền sản giật.
Dưới đây là một số hướng dẫn để sử dụng canxi hiệu quả hơn trong thai kỳ:
Bổ sung canxi như thế nào?
– Luôn bắt đầu từ chế độ ăn uống trước vì đó là cách tốt nhất để bổ sung canxi. Chế độ ăn uống của phụ nữ mang thai nên tăng cường cung cấp đủ canxi thông qua các thực phẩm giàu canxi sẵn có tại địa phương.
– Nếu chế độ ăn uống bị thiếu hụt về canxi, có thể sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung canxi. Có thể chia liều lượng canxi để tăng khả năng hấp thu canxi. Nếu cần bổ sung 1,5–2 g canxi mỗi ngày thì có thể chia thành ba lần, tốt nhất là uống vào bữa ăn.
– Sự hạn chế hấp thu giữa sắt và canxi có thể xảy ra. Do đó, tốt nhất nên bổ sung 2 loại này cách nhau vài giờ hơn là dùng đồng thời.
Các loại canxi
Trước khi cân nhắc việc bổ sung canxi, hãy chắc chắn rằng bạn hiểu mình cần bao nhiêu canxi, ưu và nhược điểm của chất bổ sung canxi và nên chọn loại thực phẩm bổ sung nào.
Một số loại hợp chất canxi khác nhau được sử dụng để bổ sung canxi. Mỗi hợp chất chứa lượng canxi khoáng khác nhau – được gọi là canxi nguyên tố, bao gồm chủ yếu các dạng dưới đây:
– Canxi cacbonat (chứa 40% canxi nguyên tố)
– Canxi citrat (21% canxi nguyên tố)
– Canxi gluconat (9% canxi nguyên tố)
– Canxi lactat (13% canxi nguyên tố)
Hai hình thức bổ sung canxi chính là cacbonat và xitrat. Canxi cacbonat thường rẻ nhất và do đó thường là lựa chọn đầu tiên. Các dạng canxi khác trong chất bổ sung bao gồm gluconate và lactate. Ngoài ra, một số loại thuốc bổ sung canxi được kết hợp với các loại vitamin và khoáng chất khác. Ví dụ, một số chất bổ sung canxi cũng có thể chứa vitamin D hoặc magiê.
Lựa chọn loại canxi nào?
Khi xem xét các chất bổ sung canxi, hãy xem xét các yếu tố sau:
Lượng canxi
Canxi nguyên tố rất quan trọng vì đó là lượng canxi thực tế trong sản phẩm bổ sung, là những gì cơ thể bạn hấp thụ để phát triển xương và các lợi ích sức khỏe khác. Các nhãn trên sản phẩm thường cung cấp các thông tin này. Ví dụ, canxi cacbonat chứa 40% canxi nguyên tố, vì vậy 1.250 miligam (mg) canxi cacbonat chứa 500 mg canxi nguyên tố.
Khả năng đáp ứng của cơ thể
Thuốc bổ sung canxi thường gây ra ít tác dụng phụ. Nhưng các tác dụng phụ đôi khi có thể xảy ra, bao gồm đầy hơi, táo bón và chướng bụng. Nói chung, canxi cacbonat là chất dễ gây táo bón nhất. Bạn có thể cần thử một vài nhãn hiệu hoặc loại chất bổ sung canxi khác nhau để tìm ra loại nào bạn có thể dung nạp tốt nhất.
Những đơn thuốc bạn dùng
Thuốc bổ sung canxi có thể tương tác với nhiều loại thuốc theo toa khác nhau, bao gồm thuốc huyết áp, hormone tuyến giáp tổng hợp, bisphosphonates, kháng sinh và thuốc chẹn kênh canxi. Tùy thuộc vào loại thuốc đang dùng, bạn có thể cần phải uống bổ sung canxi trong bữa ăn của bạn hoặc giữa các bữa ăn. Hãy hỏi bác sĩ kê đơn cho bạn về các tương tác có thể xảy ra và loại bổ sung canxi nào phù hợp.
Chất lượng và chi phí
Các nhà sản xuất uy tín luôn đảm bảo rằng các chất bổ sung là an toàn và chất lượng. Một số công ty có sản phẩm được kiểm tra độc lập bởi US Pharmacopeial Convention (USP), ConsumerLab.com (CL) hoặc NSF International. Các chất bổ sung mang tên viết tắt USP, CL hoặc NSF đáp ứng các tiêu chuẩn công nghiệp về chất lượng, độ tinh khiết, hiệu lực và khả năng phân hủy hoặc hòa tan viên nén. Các loại thuốc bổ sung canxi có giá thành khác nhau. So sánh cửa hàng nếu chi phí là một yếu tố đối với bạn.
Dạng đóng gói
Thuốc bổ sung canxi có nhiều dạng, bao gồm viên nén, viên nang, viên nhai, chất lỏng và bột. Nếu gặp khó khăn khi nuốt thuốc, có thể bổ sung canxi dạng viên nhai hoặc dạng lỏng.
Khả năng hấp thụ
Cơ thể phải có khả năng hấp thụ canxi để nó có hiệu quả. Tất cả các loại chất bổ sung canxi đều có thể hấp thu tốt hơn khi dùng với liều lượng nhỏ (500 mg hoặc ít hơn) trong bữa ăn. Canxi citrate được hấp thu tốt như nhau khi dùng cùng hoặc không với thức ăn và là dạng được khuyến nghị cho những người có axit dạ dày thấp (thường ở những người trên 50 tuổi hoặc đang dùng thuốc ức chế dịch vị dạ dày), bệnh viêm ruột hoặc rối loạn hấp thu.
Cần lưu ý là nhiều hơn không phải lúc nào cũng tốt hơn, quá nhiều canxi không cung cấp thêm khả năng bảo vệ xương. Nếu vừa uống bổ sung canxi và vừa ăn thực phẩm tăng cường canxi, cơ thể có thể nhận được nhiều canxi hơn nhu cầu. Kiểm tra nhãn thực phẩm và thực phẩm bổ sung để theo dõi tổng lượng canxi nhận được mỗi ngày liệu có đạt được liều khuyến nghị (RDA) nhưng không vượt quá giới hạn trên của khuyến nghị hay không.
ThS. BS Đoàn Ngọc Hà – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM
Tổng hợp từ Mayoclinic và WHO
