Các cơ quan trong hệ tiêu hóa lấy thức ăn và chất lỏng mà bạn ăn vào hàng ngày, chia nhỏ chúng thành các dạng đơn giản hơn, chẳng hạn như protein, carbs, chất béo và vitamin. Các chất dinh dưỡng sau đó được vận chuyển qua ruột non và vào máu, nơi chúng cung cấp năng lượng để phát triển và sửa chữa cơ thể.
Các enzym tiêu hóa cần thiết cho quá trình này, vì chúng phá vỡ các phân tử như chất béo, protein và carbs thành các phân tử nhỏ hơn có thể dễ dàng hấp thụ.
Có ba loại men tiêu hóa chính:
-
- Protein: Phân hủy protein thành các peptit nhỏ và axit amin
- Lipase: Phân hủy chất béo thành ba axit béo cộng với một phân tử glycerol
- Amylases: Chia carbs như tinh bột thành đường đơn.
Các enzym cũng được tạo ra trong ruột non, bao gồm lactase, maltase và sucrase. Nếu cơ thể không thể tạo đủ enzym tiêu hóa, các phân tử thức ăn sẽ không thể được tiêu hóa đúng cách. Điều này có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa như không dung nạp lactose. Vì vậy, ăn thực phẩm có nhiều men tiêu hóa tự nhiên có thể giúp cải thiện tiêu hóa. Dưới đây là những loại thực phẩm có chứa các enzym tiêu hóa tự nhiên được tổng hợp bởi Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM:
Quả dứa
Dứa là một loại trái cây nhiệt đới ngon, giàu enzym tiêu hóa. Đặc biệt, dứa có chứa một nhóm các enzym tiêu hóa gọi là bromelain. Các enzym này là protease, phân hủy protein thành các axit amin. Điều này hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hấp thụ protein tốt hơn. Bromelain có thể được mua ở dạng bột để giúp làm mềm các loại thịt dai. Nó cũng có sẵn rộng rãi như một chất bổ sung sức khỏe để giúp những người gặp khó khăn trong việc tiêu hóa protein. Một nghiên cứu trên những người bị suy tuyến tụy, một tình trạng mà tuyến tụy không thể tạo ra đủ các enzym tiêu hóa, cho thấy rằng việc dùng bromelain kết hợp với chất bổ sung enzym tụy sẽ cải thiện tiêu hóa nhiều hơn so với chỉ bổ sung enzym.
Quả đu đủ
Đu đủ là một loại trái cây nhiệt đới khác rất giàu enzym tiêu hóa. Giống như dứa, đu đủ cũng chứa protease giúp tiêu hóa protein. Tuy nhiên, chúng chứa một nhóm protease khác được gọi là papain. Papain cũng có sẵn như một chất làm mềm thịt và bổ sung tiêu hóa. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng dùng công thức làm từ đu đủ có thể giúp giảm bớt các triệu chứng tiêu hóa của bệnh viêm ruột kích thích, chẳng hạn như táo bón và đầy hơi. Nếu bạn muốn ăn đu đủ, hãy chọn quả chín và ăn sống, vì tiếp xúc với nhiệt có thể phá hủy các enzym tiêu hóa của chúng.
Quả xoài
Xoài là một loại trái cây nhiệt đới ngon ngọt được ưa chuộng vào mùa hè. Chúng chứa các enzym tiêu hóa amylase – một nhóm các enzym phân hủy carbs từ tinh bột (một loại carb phức hợp) thành các loại đường như glucose và maltose. Các enzym amylase trong xoài trở nên hoạt động hơn khi quả chín. Đây là lý do tại sao xoài trở nên ngọt hơn khi chúng bắt đầu chín. Enzyme amylase cũng được tạo ra bởi tuyến tụy và tuyến nước bọt. Chúng giúp phá vỡ carbs để cơ thể dễ dàng hấp thụ. Đó là lý do tại sao người ta thường khuyến khích nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt, vì các enzym amylase trong nước bọt giúp phân hủy carbs để tiêu hóa và hấp thụ dễ dàng hơn.
Mật ong
Người ta ước tính rằng người Mỹ tiêu thụ hơn 400 triệu pound mật ong mỗi năm. Chất lỏng thơm ngon này rất giàu các hợp chất có lợi, bao gồm cả các enzym tiêu hóa. Sau đây là các enzym được tìm thấy trong mật ong, đặc biệt là mật ong thô:
-
- Diastases: Phá vỡ tinh bột thành maltose
- Amylases: Phân hủy tinh bột thành các loại đường như glucose và maltose
- Invertases: Phá vỡ sucrose, một loại đường, thành glucose và fructose
- Protein: Phân hủy protein thành các axit amin.
Đảm bảo rằng bạn sử dụng mật ong thô. Mật ong đã qua chế biến thường được đun nóng, và nhiệt độ cao có thể phá hủy các enzym tiêu hóa này.
Quả chuối
Chuối là một loại trái cây khác có chứa các enzym tiêu hóa tự nhiên. Chúng chứa amylase và glucosidase, hai nhóm enzym phân hủy carbs phức tạp như tinh bột thành đường nhỏ hơn và dễ hấp thụ hơn. Giống như xoài, các enzym này phân hủy tinh bột thành đường khi chuối bắt đầu chín. Đó là lý do tại sao chuối chín vàng ngọt hơn nhiều so với chuối xanh chưa chín. Ngoài hàm lượng enzyme, chuối là một nguồn cung cấp chất xơ tuyệt vời, có thể hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa. Một quả chuối trung bình (118 gam) cung cấp 3,1 gam chất xơ.
Quả bơ
Không giống như các loại trái cây khác, bơ đặc biệt ở chỗ chứa nhiều chất béo lành mạnh và ít đường. Chúng chứa men tiêu hóa lipase. Enzyme này giúp tiêu hóa các phân tử chất béo thành các phân tử nhỏ hơn, chẳng hạn như axit béo và glycerol, cơ thể dễ hấp thụ hơn. Lipase cũng được tạo ra bởi tuyến tụy của bạn, vì vậy bạn không cần phải lấy nó từ chế độ ăn uống của mình. Tuy nhiên, bổ sung lipase có thể giúp tiêu hóa dễ dàng, đặc biệt là sau bữa ăn giàu chất béo.
Kefir
Kefir là một thức uống sữa lên men rất phổ biến trong cộng đồng sức khỏe tự nhiên. Nó được làm bằng cách thêm kefir vào sữa. Kefir sự nuôi cấy của nấm men, vi khuẩn axit lactic và vi khuẩn axit axetic. Trong quá trình lên men, vi khuẩn tiêu hóa đường tự nhiên trong sữa và chuyển hóa chúng thành axit hữu cơ và carbon dioxide. Quá trình này tạo ra các điều kiện giúp vi khuẩn phát triển mà còn bổ sung chất dinh dưỡng, enzym và các hợp chất có lợi khác. Kefir chứa nhiều enzym tiêu hóa, bao gồm lipase, protease và lactase.
Gừng
Gừng là một phần của nấu ăn và y học cổ truyền trong hàng ngàn năm. Một số lợi ích sức khỏe ấn tượng của gừng có thể là do các enzym tiêu hóa của nó mang lại. Gừng có chứa protease zingibain, giúp tiêu hóa protein thành các khối xây dựng của chúng. Không giống như các protease khác, nó không thường được sử dụng để làm mềm thịt, vì có thời hạn sử dụng ngắn. Thức ăn nằm trong dạ dày quá lâu thường được cho là nguyên nhân gây ra chứng khó tiêu. Các nghiên cứu ở người lớn khỏe mạnh và những người bị chứng khó tiêu cho thấy gừng giúp thức ăn di chuyển nhanh hơn qua dạ dày bằng cách thúc đẩy các cơn co thắt. Các nghiên cứu trên động vật cũng chỉ ra rằng các loại gia vị, bao gồm cả gừng, giúp tăng sản xuất các enzym tiêu hóa như amylase và lipase của cơ thể.
Tóm lại, enzyme tiêu hóa là các protein giúp phá vỡ các phân tử lớn hơn như chất béo, protein và carbs thành các phân tử nhỏ hơn dễ hấp thụ qua ruột non. Nếu không có đủ men tiêu hóa, cơ thể không thể tiêu hóa các mảnh thức ăn đúng cách, dẫn đến không dung nạp thức ăn. Enzyme tiêu hóa có thể được lấy từ thực phẩm bổ sung hoặc từ tự nhiên. Thực phẩm có chứa các enzym tiêu hóa tự nhiên bao gồm dứa, đu đủ, xoài, mật ong, chuối, bơ, kefir, dưa cải bắp, kim chi, miso, quả kiwi và gừng. Thêm bất kỳ loại thực phẩm nào trong số những thực phẩm này vào chế độ ăn uống của bạn có thể giúp thúc đẩy tiêu hóa và sức khỏe đường ruột tốt hơn.
Làm thế nào để giúp con trẻ có chế độ dinh dưỡng và luyện tập phù hợp để có cơ thể khỏe mạnh, phát triển toàn diện? Liên hệ ngay với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để đăng ký Khám, tư vấn Dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam nhé! Đặt lịch khám nhanh và đơn giản tại Hotline: 0935183939 hoặc Fanpage Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM.
Hoàng Hà Linh
Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Tổng hợp từ Healthline
