Sữa công thức là lựa chọn thay thế phù hợp duy nhất cho sữa mẹ trong 12 tháng đầu đời của bé. Tuy nhiên sau 1 tuổi trẻ có nhiều lựa chọn hơn ngoài sữa công thức. Việc chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi bình thường là một bước tiến lớn đối với trẻ và các bậc cha mẹ.
Sữa công thức là lựa chọn thay thế phù hợp duy nhất cho sữa mẹ trong 12 tháng đầu đời của bé. Tuy nhiên sau 1 tuổi trẻ có nhiều lựa chọn hơn ngoài sữa công thức. Việc chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi bình thường là một bước tiến lớn đối với trẻ và các bậc cha mẹ. Hãy cùng đọc bài viết này để tìm hiểu những lưu ý khi bạn muốn chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi cho trẻ
Khi nào trẻ nên chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi thông thường?
Một số phụ huynh muốn chuyển sữa công thức sang sữa tươi cho trẻ trước 1 tuổi vì một số lý do như sự tiện lợi cũng như tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên sữa tươi không những không có thành phần dinh dưỡng phù hợp cho trẻ nhỏ mà còn chứa một số protein và hàm lượng khoáng chất cao chưa phù hợp với khả năng tiêu hóa của trẻ dưới 12 tháng tuổi. Trong khi đó sữa công thức được thiết kế mô phỏng các thành phần dinh dưỡng của sữa mẹ và là thức ăn lý tưởng (sau sữa mẹ) cho trẻ sơ sinh.
Việc chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi thường diễn ra sau sinh nhật đầu tiên của trẻ tức là khi trẻ được 1 tuổi. Thời điểm này trẻ có thể ăn được gần như tất cả các loại thực phẩm giống với người lớn và có thể uống được sữa tươi. Điều này có nghĩa là trẻ hoàn toàn có thể được cung cấp đủ dinh dưỡng từ thức ăn đặc cùng với sữa tươi và không nhất thiết phải sử dụng sữa công thức.
Việc cho trẻ chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi thường đi đôi với việc tập cho trẻ chuyển từ bú bình sang uống bằng cốc, Đây là một bước tiến quan trọng đối với trẻ vì khi bú bình sữa có thể đọng lại quanh răng của trẻ, gây sâu. Cha mẹ có thể sẽ phải mất một chút kiên nhẫn và thời gian để giúp trẻ chuyển dần từ sữa công thức sang sữa tươi thông thường.
Nếu trẻ bị dị ứng đạm sữa bò hoặc không dung nạp đường lactose, bác sĩ có thể đề xuất cho trẻ các lựa chọn thay thế như sữa hạt. Nhưng hầu hết các loại sữa có nguồn gốc thực vật không được khuyên dùng ở độ tuổi này vì chúng không giàu dinh dưỡng như sữa bò do hàm lượng protein, canxi và vitamin D trong các sản phẩm sữa hạt thường không đáp ứng được nhu cầu của trẻ nhỏ. Bạn cũng có thể cân nhắc dùng sữa công thức dành cho được thiết kế đặc biệt dành cho trẻ bị dị ứng đạm sữa bò.
Đọc thêm tại bài viết: Nuôi trẻ hoàn toàn bằng sữa công thức có bị còi xương không?
Cách chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi cho trẻ
Hầu hết trẻ trong độ tuổi mới biết đi tiếp nhận sữa tươi một cách khá dễ dàng. Để chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi cho trẻ bạn hãy dành thời gian để trẻ làm quen và chuyển đổi dần dần. Trẻ nhỏ có thể chưa nói được nhưng có thể bày tỏ quan điểm rõ rang qua cử chỉ hành động đặc biệt là khi nói đến việc ăn uống. Nếu trẻ đã hợp tác ngay từ những lần đầu uống sữa tươi thì bạn có thể chuyển qua cho trẻ uống sữa tươi.
Nếu trẻ do dự khi thử những thứ mới hoặc không hợp tác uống sữa tươi ngay lập tức, bạn có thể chuyển đổi từ từ cho trẻ. Cha mẹ có thể bắt đầu bằng cách pha sữa công thức như bạn thường làm nhưng sau đó thêm một chút sữa tươi vào cốc sữa công thức đã chuẩn bị. Cứ sau vài ngày, bạn có thể tiếp tục tăng lượng sữa tươi và giảm dần lượng sữa công thức hơn vào bình để con bạn dần dần quen với mùi vị. Cuối cùng, bạn có thể chuyển sang chỉ uống sữa tươi hoàn toàn
Dưới đây là tỷ lệ lượng sữa kết hợp cho trẻ tập làm quen trong tuần đầu chuyển đổi:
- Ngày 1 và 2: 25% sữa tươi và 75% sữa công thức
- Ngày 3 và 4: 50% sữa tươi và 50% sữa công thức
- Ngày 5 và 6: 75% sữa tươi và 25% sữa công thức
- Ngày 7: 100% sữa tươi
Đôi khi nguyên nhân của việc trẻ không hợp tác khi chuyển sang sữa tươi thì đến từ nhiệt độ của sữa. Vì một số trẻ quen với việc uống một bình sữa công thức ấm, trẻ có thể từ chối sữa tươi vì không quen. Trong trường hợp này bạn hãy thử làm ấm sữa tươi trước khi đưa cho trẻ.
Việc chuyển đổi từ sữa công thức sang sữa tươi cũng sẽ đòi hỏi bạn phải thực hiện một số thay đổi trong cách nghĩ về việc cho con ăn. Hai điểm quan trọng cần ghi nhớ:
- Khác với sữa công thức và sữa mẹ trong năm đầu tiên, cha mẹ nên coi sữa tươi là đồ uống chứ không phải là bữa ăn. Trẻ em từ 12 đến 24 tháng tuổi nên uống 2-3 cốc sữa mỗi ngày và tối đa khoảng 500-600ml/ ngày. Và với trẻ trong độ tuổi này lựa chọn được các bác sĩ khuyên dùng là sữa tươi nguyên chất. Cha mẹ nên chú trọng hơn đến dinh dưỡng từ bữa ăn dặm của trẻ
- Khi trẻ ăn dặm nhiều hơn, một phần sữa có thể được thay thế bằng nước. Tuy nhiên bạn không nên dùng nước trái cây và đồ uống có đường cho trẻ. Bạn có thể cho con đi khám dinh dưỡng để được hướng dẫn về lượng sữa và lượng nước phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Đọc thêm tại bài viết: 5 tình huống bạn nên bổ sung sữa công thức cho trẻ
Tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để giúp chọn loại sữa thay thế vừa an toàn không gây dị ứng vừa cung cấp cho con bạn chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Trường hợp nào trẻ nên tiếp tục dùng sữa công thức sau 1 tuổi?
- Trẻ không tăng cân, chậm tăng cân, cân nặng dưới chuẩn.
- Khả năng ăn dặm của trẻ chưa tốt, chưa đa dạng, cân bằng
- Trẻ có một số vấn đề sức khỏe về thận, gan, vấn đề trao đổi chất, dị ứng thực phẩm hoặc các vấn đề về tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng.
Bs. Nguyễn Hoài Thu – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM
