Phân biệt Probiotic và Prebiotic

Cùng Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM phân biệt probiotic và prebiotic nhé!

Probiotic và prebiotic đều là những chủ đề dinh dưỡng đang được quan tâm thời gian gần đây. Mặc dù nghe chúng có vẻ giống nhau, nhưng chúng lại đóng những vai trò khác nhau đối với sức khỏe của bạn.

Probiotic là những vi khuẩn có lợi, trong khi đó prebiotic là thức ăn cho vi khuẩn. Cùng giải đáp những điều cần biết về 2 khái niệm này nhé.

Probiotic và Prebiotic là gì?

Cả hai loại Probiotic và Prebiotic đều quan trọng với sức khỏe con người. Tuy nhiên chúng có những vai trò khác nhau như sau:

Probiotic: là những vi khuẩn sống được tìm thấy trong một số thực phẩm và chất bổ sung nhất định. Chúng có thể mang đến rất nhiều lợi ích sức khỏe.

Prebiotic: Những chất này đến từ các loại carbs (hầu hết là chất xơ) mà con người không thể tiêu hóa được. Những vi khuẩn có lợi trong đường ruột của bạn sẽ ăn những chất xơ này.

Vi khuẩn đường ruột, được gọi chung là hệ vi sinh đường ruột, thực hiện nhiều chức năng trong cơ thể.

Ăn uống một chế độ đầy đủ cả hai loại probiotic và prebiotic có thể giúp đảm bảo sự cân bằng vi khuẩn tốt cho hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh.

Tại sao vi khuẩn đường ruột có lợi?

Những vi khuẩn tốt ở trong hệ tiêu hóa của bạn giúp bảo vệ bạn khỏi những vi khuẩn có hại và nấm.

Một nghiên cứu năm 2013 về vi khuẩn đường ruột đã xác nhận nhiều loại vi khuẩn có lợi này có thể giúp hỗ trợ các chức năng của hệ thống miễn dịch, cải thiện các triệu chứng trầm cảm và giúp giải quyết các tình trạng béo phì, trong rất nhiều lợi ích khác.

Thêm vào đó, một số vi khuẩn đường ruột giúp tạo hình vitamin K và các acid béo chuỗi ngắn.

Các acid béo chuỗi ngắn là nguồn dinh dưỡng chính của các tế bào lót trong ruột già. Chúng thúc đẩy một hàng rào bảo vệ đường ruột mạnh mẽ giúp bảo vệ các chất độc hại, virus và vi khuẩn. Chúng cũng giúp giảm viêm và có thể có tác dụng tiềm ẩn làm giảm nguy cơ gây ung thư.

Thực phẩm tác động đến hệ vi sinh đường ruột như thế nào?

Thực phẩm bạn ăn đóng một vai trò quan trọng trong việc cân bằng lợi khuẩn và hại khuẩn đường ruột.

Chẳng hạn, chế độ ăn nhiều đường và nhiều mỡ ảnh hưởng tiêu cực đến vi khuẩn đường ruột và có thể góp phần vào việc làm tăng đề kháng insulin và một số bệnh lý khác.

Khi bạn thường xuyên ăn không đúng loại vi khuẩn, chúng sẽ có khả năng phát triển nhanh và cư trú ở ruột dễ dàng hơn trong khi không có nhiều vi khuẩn có lợi có thể ngăn chúng làm như vậy.

Vi khuẩn có hại và hệ vi sinh đường ruột kém khỏe mạnh cũng liên quan đến chỉ số khối cơ thể cao (BMI)

Thêm vào đó, thực phẩm sử dụng thuốc trừ sâu có những ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh đường ruột, mặc dù vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác minh điều này.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng kháng sinh có thể gây ra những thay đổi vĩnh viễn cho một số loại vi khuẩn, đặc biệt khi uống kháng sinh khi còn nhỏ.

Bởi vì kháng sinh được sử dụng rất rộng rãi hiện nay, các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu cách chúng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe cho con người sau này như thế nào.

Loại thức ăn nào là Prebiotic?

Trước khi bạn đi mua những chất bổ sung Prebiotic đắt tiền, hãy nhớ là còn rất nhiều thực phẩm trong tự nhiên có chứa Prebiotic. Prebiotic là những chất xơ được tìm thấy trong rau củ, trái cây và các cây họ đậu.

Con người không có khả năng tiêu hóa chất xơ này, nhưng những lợi khuẩn đường ruột thì có thể tiêu hóa được chúng.

Thực phẩm có chứa nhiều chất xơ prebiotic bao gồm:

• Các cây họ đậu, đỗ.
• Yến mạch
• Chuối
• Quả mọng
• Măng tây
• Tỏi
• Tỏi tây
• Hành tây.

Một trong những điều mà lợi khuẩn làm với chất xơ prebiotic là biến nó thành một axit béo chuỗi ngắn gọi là butyrate. Các nghiên cứu cho thấy rằng sản xuất butyrate trong ruột già không thể được duy trì nếu không bổ sung đầy đủ chất xơ prebiotic.

Probiotic có trong thực phẩm nào?

Có nhiều thực phẩm probiotic chứa các vi khuẩn hữu ích một cách tự nhiên, chẳng hạn như sữa chua.

Một loại sữa chua nguyên chất, chất lượng cao với các vi khuẩn sống có thể là một bổ sung tuyệt vời cho chế độ ăn uống của bạn nếu bạn muốn bổ sung vi khuẩn có lợi.

Thực phẩm lên men là một lựa chọn tuyệt vời khác, vì chúng chứa vi khuẩn có lợi phát triển mạnh nhờ đường hoặc chất xơ tự nhiên trong thực phẩm.

Ví dụ về những thực phẩm lên men bao gồm:

• Dưa cải bắp
• Kim chi
• Trà kombucha
• Một số loại dưa chua (chưa tiệt trùng)
• Các loại rau muối chua khác (chưa tiệt trùng).

Nếu bạn định ăn thực phẩm lên men vì lợi ích probiotic của chúng, hãy đảm bảo rằng chúng không được tiệt trùng vì quá trình này sẽ giết chết vi khuẩn.

Một số loại thực phẩm trên cũng có thể được coi là cộng sinh, vì chúng chứa cả vi khuẩn có lợi và nguồn chất xơ prebiotic cho vi khuẩn ăn vào.

Một số ví dụ về thực phẩm cộng sinh là pho mát, và dưa cải bắp.

Có nên bổ sung probiotic?

Các chất bổ sung probiotic là thuốc dạng viên, bột hoặc chất lỏng có chứa vi khuẩn sống có lợi hoặc nấm men có lợi.

Chất bổ sung lợi khuẩn rất phổ biến và dễ tìm, nhưng không phải tất cả chúng đều đáng với giá tiền của bạn. Không phải tất cả chúng đều có cùng loại vi khuẩn hoặc có cùng nồng độ vi khuẩn. Cũng có nhiều sản phẩm trên thị trường đưa ra công bố mà lại không có bằng chứng về hiệu quả thực sự của chúng.

Chúng cũng thường không đi kèm với nguồn thức ăn dạng sợi để vi khuẩn ăn, điều này có thể cản trở hiệu quả của vi khuẩn nếu người bổ sung không ăn những thức ăn đó.

Một số chất bổ sung probiotic được thiết kế để mang vi khuẩn đến tận ruột già của bạn để có tác dụng tốt hơn, trong khi một số chất bổ sung khác có thể không vượt qua được acid dạ dày của bạn.

Một số người không nên dùng probiotic hoặc có những người có thể gặp phải các triệu chứng tồi tệ hơn nếu dùng, chẳng hạn như những người bị phát triển quá mức do vi khuẩn đường ruột non (SIBO) hoặc những người nhạy cảm với các thành phần trong chất bổ sung.

Tuy nhiên, các loại men vi sinh phù hợp có thể vô cùng có lợi cho một số người. Nó phụ thuộc vào loại chủng vi khuẩn, công thức sản phẩm, chất lượng của sản phẩm và cách bảo quản.

Bạn hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng, người hiểu biết về men vi sinh trước khi quyết định dùng chất bổ sung.

Kết luận

Việc giữ cho hệ vi khuẩn đường ruột cân bằng là vô cùng quan trọng đối với sức khỏe.

Để làm được điều này, hãy ăn nhiều thực phẩm chứa prebiotic và probiotic, vì chúng sẽ giúp thúc đẩy sự cân bằng giữa lợi khuẩn và hại khuẩn trong đường ruột.

Hỏi ý kiến bác sĩ hoặc các chuyên gia sức khỏe để đảm bảo rằng bạn đang ăn đúng lượng của mỗi loại. Tránh việc bổ sung quá mức hoặc gặp phải tác dụng phụ.

Đọc kỹ nhãn dinh dưỡng trên bất kỳ chất bổ sung nào cũng như tham khảo sự tư vẫn của các bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Hãy đến với Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Mọi thông tin xin liên hệ Hotline: 0935.18.3939 hoặc Fanpage Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM.

BS. Đoàn Hồng 

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Healthline