Trẻ khỏe mạnh có cần bổ sung vitamin không?

Vitamin là thành phần dinh dưỡng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Khi thiếu vitamin có thể khiến trẻ bị ốm vặt thường xuyên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ. Vậy những trẻ khỏe mạnh bình thường có cần bổ sung vitamin không?

Vitamin không cần thiết phải bổ sung cho hầu hết trẻ khỏe mạnh đang phát triển bình thường. Thực phẩm luôn được xem là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng tốt nhất. Các bữa ăn chính và bữa phụ thông thường có thể cung cấp tất cả các chất dinh dưỡng mà hầu hết trẻ em cần.

Tham khảo: Gói khám, tư vấn sàng lọc vi chất dinh dưỡng cho trẻ em.

Theo các chuyên gia, tốt nhất trẻ em nên bổ sung vitamin từ một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh bao gồm:

• Sữa và các sản phẩm từ sữa như pho mát và sữa chua
• Nhiều trái cây tươi và rau xanh
• Protein như thịt gà, cá, thịt và trứng
• Ngũ cốc nguyên cám

Những trẻ em nào cần bổ sung vitamin?

Với thực tế của các bậc cha mẹ quá hạn hẹp về thời gian, không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được những bữa ăn đầy đủ, nấu tại nhà. Đó là lý do tại sao bác sĩ nhi khoa có thể đề nghị bổ sung vitamin tổng hợp hoặc khoáng chất hàng ngày cho trẻ:

• Trẻ em không ăn các bữa ăn cân bằng, bình thường được chế biến từ thực phẩm tươi sống
• Trẻ ăn uống kém, không ăn đủ nhu cầu khuyến nghị
• Trẻ em mắc các bệnh mãn tính như hen suyễn hoặc các vấn đề về tiêu hóa, đặc biệt nếu chúng đang dùng thuốc
• Trẻ em ăn nhiều thức ăn nhanh, thức ăn tiện lợi và thức ăn chế biến sẵn
• Trẻ ăn chay hoặc ăn thuần chay (có thể cần bổ sung sắt), chế độ ăn không có sữa (có thể cần bổ sung canxi) hoặc các chế độ ăn hạn chế khác
• Trẻ em uống nhiều nước ngọt có ga, có thể làm mất vitamin và khoáng chất trong cơ thể

Sáu loại vitamin và khoáng chất hàng đầu cho trẻ em

Trong các loại vitamin và khoáng chất, một số là đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của trẻ:

• Vitamin A thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển bình thường; sửa chữa mô và xương; củng cố làn da khỏe mạnh, đôi mắt và các phản ứng miễn dịch. Các nguồn tốt chứa vitamin A bao gồm sữa, pho mát, trứng và các loại rau có màu vàng đến cam như cà rốt, khoai lang và bí.
• Vitamin nhóm B: Các vitamin B – B2, B3, B6 và B12 – hỗ trợ quá trình trao đổi chất, sản xuất năng lượng, hệ thống tuần hoàn và thần kinh khỏe mạnh. Các nguồn thực phẩm chứa nhiều vitamin nhóm B bao gồm thịt, gà, cá, các loại hạt, trứng, sữa, pho mát, đậu và đậu nành.
• Vitamin C: thúc đẩy cơ bắp, mô liên kết và da khỏe mạnh. Nguồn thực phẩm chứa vitamin C gồm trái cây họ cam quýt, dâu tây, kiwi, cà chua và các loại rau xanh như bông cải xanh.
• Vitamin D: thúc đẩy quá trình hình thành xương và răng, đồng thời giúp cơ thể hấp thụ canxi. Nguồn thực phẩm chứa vitamin D bao gồm sữa và cá béo như cá hồi và cá thu. Nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất là ánh sáng mặt trời.
• Canxi giúp xương chắc khỏe khi trẻ lớn lên. Các nguồn tốt bao gồm sữa, pho mát, sữa chua, đậu phụ,…
• Sắt xây dựng cơ bắp và cần thiết cho các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Thiếu sắt là một nguy cơ ở tuổi vị thành niên, đặc biệt là đối với trẻ em gái khi bắt đầu hành kinh. Thực phẩm chứa sắt bao gồm thịt bò và các loại thịt đỏ khác, gà tây, thịt lợn, rau bina, đậu và mận khô.

Tham khảo: Trẻ uống vitamin D có còn bị còi xương không?

Tuy nhiên, cung cấp quá nhiều vitamin không phải là một ý tưởng tốt cho trẻ em. Các vitamin tan trong chất béo (vitamin A, D, E và K) có thể gây độc nếu trẻ ăn quá nhiều. 

Thực phẩm tươi là nguồn cung cấp vitamin tốt nhất

Dinh dưỡng tốt bắt đầu bằng một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng các thực phẩm tươi sống. Điều này tốt hơn nhiều so với việc sử dụng đồ ăn nhanh hoặc đồ ăn tiện lợi – và hy vọng rằng việc bổ sung vitamin sẽ bù đắp lượng chất còn thiếu cho trẻ. Hầu hết các loại vitamin và khoáng chất có chứa trong thực phẩm giàu carbohydrate và protein (thay vì chất béo). Cho đến nay, các loại thực phẩm giàu vitamin nhất là trái cây tươi và rau quả.

Để cung cấp cho trẻ nhiều vitamin hơn, hãy nhắm đến sự đa dạng – không chỉ đơn giản là nhiều thức ăn hơn. Số trẻ em ngày nay bị thừa cân nhiều gấp đôi so với 2 thập kỷ trước, vì vậy hãy sử dụng khẩu phần thức ăn phù hợp dành cho trẻ em, với đa dạng các loại thực phẩm thay vì số lượng.

Chia nhiều loại thức ăn thành nhiều bữa nhỏ và bữa phụ trong ngày. Nếu con bạn không ăn một loại thức ăn cụ thể nào trong vài ngày, chẳng hạn như rau, đừng lo lắng. Bạn có thể giới thiệu lại với trẻ những thực phẩm đó một hoặc hai ngày sau đó, và chế biến chúng thành một món ăn khác.

Những trẻ em khỏe mạnh có cần bổ sung vitamin không?

Trẻ khỏe mạnh cần tập trung vào chế độ ăn uống giàu thực phẩm tươi, cân bằng và đa dạng thay vì cần bổ sung thêm vitamin. Nếu bạn cung cấp vitamin cho con, hãy áp dụng những lời khuyên sau:

• Áp dụng đúng liều lượng mà nhà sản xuất khuyến nghị, không tự ý cho trẻ dùng quá liều. Đặt vitamin ở xa tầm tay trẻ em, không để trẻ ăn tự tiện theo sở thích
• Cho trẻ uống vitamin sau bữa ăn. Các vitamin tan trong chất béo chỉ có thể được hấp thụ cùng với thức ăn
• Nếu con bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, hãy hỏi bác sĩ về tương tác của thuốc với một số loại vitamin hoặc khoáng chất. Sau đó, chất bổ sung sẽ không tăng hoặc giảm liều lượng thuốc
• Hãy thử một loại vitamin dạng nhai nếu con bạn không chịu uống thuốc viên hoặc chất bổ sung dạng lỏng
• Cân nhắc đợi cho đến khi trẻ được 4 tuổi mới bắt đầu cho trẻ uống bổ sung vitamin tổng hợp, trừ khi bác sĩ của trẻ có đề nghị khác