Cuối năm là giai đoạn thách thức đối với người bệnh tiểu đường vì lịch sinh hoạt và ăn uống bị xáo trộn bởi những bữa tiệc, sự xuất hiện phổ biến của thực phẩm giàu năng lượng, đồ ngọt và rượu bia, ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết. Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM sẽ hướng dẫn chi tiết dựa trên khuyến nghị khoa học nhằm giúp người bệnh vượt qua giai đoạn này một cách hiệu quả.
Contents
Chế độ ăn uống khoa học cho người bệnh tiểu đường
Lựa chọn thực phẩm phù hợp: Người bệnh cần ưu tiên các thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp. Các loại rau xanh giàu chất xơ như cải bó xôi, bông cải xanh và trái cây ít đường bưởi, thanh long, ổi. Những thực phẩm này không chỉ cung cấp vitamin, khoáng chất mà còn giúp làm chậm quá trình hấp thụ glucose, từ đó ổn định đường huyết.
Ngoài ra, các nguồn đạm thực vật như đậu, đậu phụ, hạt óc chó, hạnh nhân hoặc đạm động vật ít béo như thịt gà không da, cá hồi, cá thu nên được ưu tiên. Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch cũng là sự thay thế tuyệt vời cho các loại tinh bột tinh chế như gạo trắng, bánh mì trắng. Những thực phẩm này giúp cung cấp năng lượng bền vững mà không gây tăng đường huyết đột ngột.
Tránh xa thực phẩm không lành mạnh: Người bệnh phải hạn chế tối đa các món ăn nhiều đường và chất béo bão hòa như bánh chưng, mứt, đồ chiên rán, cùng với thức ăn nhanh và nước ép trái cây này để tránh làm tăng lượng đường trong máu và cholesterol. Thay vì dùng sản phẩm đóng gói, nên chọn món ăn tự chế biến tại nhà với lượng muối và đường được kiểm soát.
Thứ tự ăn uống thông minh: Một bí quyết quan trọng để kiểm soát đường huyết là áp dụng thứ tự ăn uống khoa học. Người bệnh nên bắt đầu bữa ăn với các loại rau giàu chất xơ, tiếp theo là thực phẩm giàu đạm, sau đó là chất béo lành mạnh và cuối cùng mới đến tinh bột. Cách ăn này làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp hạn chế tình trạng tăng đường huyết đột ngột sau bữa ăn.
Đọc thêm tại: Cách cân bằng dinh dưỡng cho người bệnh đái tháo đường
Nguyên tắc ăn tối lành mạnh
Ăn tối đúng giờ: Thời điểm ăn tối đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết, đặc biệt vào ban đêm. Người bệnh nên ăn tối vào khoảng 6 giờ chiều, hoặc ít nhất 3 tiếng trước khi đi ngủ. Điều này giúp cơ thể có đủ thời gian tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn, tránh gây áp lực lên tuyến tụy và làm tăng đường huyết trong khi ngủ.
Ăn tối quá muộn có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và gây tăng đường huyết vào buổi sáng. Ngược lại, ăn quá sớm có thể dẫn đến cảm giác đói và khiến bạn ăn khuya, điều này cũng không tốt cho sức khỏe. Vì vậy, hãy duy trì thói quen ăn tối đúng giờ để đảm bảo nhịp sinh học ổn định.
Chỉ ăn no 7 phần: Nguyên tắc “3-7” trong bữa tối đặc biệt quan trọng đối với người bệnh tiểu đường. Bữa tối nên được ăn trước giờ đi ngủ 3 tiếng và chỉ nên ăn no khoảng 7-8 phần, tức là vừa đủ để không còn cảm giác đói. Việc ăn quá no có thể gây tăng đường huyết đột ngột và tạo áp lực cho dạ dày, đồng thời làm tăng nguy cơ béo phì và các vấn đề tim mạch.
Lối sống lành mạnh để kiểm soát đường huyết
Vận động thường xuyên
Tập thể dục đều đặn là một trong những cách hiệu quả nhất để kiểm soát đường huyết và tăng cường sức khỏe. Các hoạt động như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe hoặc yoga không chỉ giúp cải thiện độ nhạy insulin mà còn thúc đẩy tuần hoàn máu và giảm căng thẳng. Cuối năm lịch trình có thể bị gián đoạn, hãy cố gắng duy trì thói quen vận động. Nếu lỡ bỏ qua một ngày, hãy tiếp tục vào ngày hôm sau thay vì từ bỏ hoàn toàn.
Quản lý căng thẳng và giấc ngủ
Hãy cố gắng giữ thói quen đi ngủ đúng giờ và tránh thức khuya. Căng thẳng và thiếu ngủ có thể làm tăng lượng đường trong máu do ảnh hưởng đến hormone cortisol và insulin. Vì vậy, người bệnh tiểu đường cần duy trì giấc ngủ đủ giấc (7-8 tiếng mỗi đêm).
Nếu có thể, hãy tham gia các hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc trò chuyện với người thân để giảm căng thẳng và duy trì trạng thái tinh thần tích cực. Người bệnh cũng có thể thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu hoặc yoga. Những hoạt động này giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, hỗ trợ ổn định đường huyết.
Theo dõi sức khỏe định kỳ
Việc kiểm tra đường huyết thường xuyên là yếu tố then chốt để quản lý bệnh tiểu đường. Người bệnh nên đo đường huyết mao mạch vào buổi sáng trước bữa ăn, khi cảm thấy mệt mỏi, đói hoặc có dấu hiệu bất thường. Nếu đường huyết vượt quá 15 mmol/L trong 24 giờ hoặc có các triệu chứng như nôn mửa, đau bụng, hãy liên hệ ngay với bác sĩ.
Ngoài ra, việc thăm khám định kỳ và tham vấn ý kiến bác sĩ sẽ giúp người bệnh điều chỉnh liều lượng thuốc hoặc insulin phù hợp. Điều này đặc biệt quan trọng trong mùa lễ tết cuối năm, khi chế độ ăn uống và sinh hoạt có thể thay đổi đáng kể.
Đọc thêm tại:Nguyên tắc ăn tối “3 – 7” cực kỳ quan trọng với người tiểu đường
Kết luận
Kiểm soát đường huyết đòi hỏi người bệnh tiểu đường phải tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh. Bằng cách lựa chọn thực phẩm có chỉ số GI thấp, áp dụng thứ tự ăn uống khoa học, người bệnh có thể duy trì mức đường huyết ổn định. Đồng thời, việc vận động thường xuyên, quản lý căng thẳng, ngủ đủ giấc và theo dõi sức khỏe định kỳ sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hãy biến những ngày cuối năm trở thành cơ hội để chăm sóc sức khỏe bản thân. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và ý thức tự giác, người bệnh tiểu đường hoàn toàn có thể tận hưởng không khí lễ tết mà vẫn giữ được sức khỏe ổn định. Đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ để có kế hoạch kiểm soát bệnh phù hợp.
Để tri ân sự tin tưởng mà quý khách hàng đã dành cho Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam, VIAM Clinic gửi tặng bạn Chương trình “Tri Ân Bạn Cũ – Chào Đón Bạn Mới” với những ưu đãi đặc biệt chưa từng có. Chi tiết tại đây.Thời gian: 15/12/2025 – 15/02/2026. Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678
Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM
