Trẻ bú sữa mẹ có thông minh hơn?

Nuôi con bằng sữa mẹ mang lại rất nhiều lợi ích sức khỏe cho cả mẹ và trẻ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh luận về việc liệu việc nuôi con bằng sữa mẹ có mang lại lợi ích về nhận thức cho trẻ hay không.

Khả năng nhận thức đề cập đến các khả năng suy nghĩ, ghi nhớ và đưa ra quyết định và bao gồm cả sự sáng tạo, trí tưởng tượng và hành vi. Sự phát triển của não bộ và các kỹ năng nhận thức cho phép trẻ học và hiểu.

Lợi ích về nhận thức cho trẻ khi bú sữa mẹ

Nhiều chuyên gia tin rằng việc nuôi con bằng sữa mẹ có thể góp phần ảnh hưởng đến trí thông minh, trí nhớ, khả năng phán đoán và khả năng giải quyết vấn đề của một đứa trẻ khi lớn lên, liệu điều đó có đúng không? Con bạn sẽ thực sự thông minh hơn nếu trẻ được bú sữa mẹ?

Nuôi con bằng sữa mẹ và các lợi ích về nhận thức lâu dài cho trẻ

Một nghiên cứu năm 2017 theo dõi gần 7500 trẻ sinh đủ tháng cho đến năm tuổi cho thấy không có lợi ích nhận thức lâu dài của việc nuôi con bằng sữa mẹ. Các nhà nghiên cứu đã đánh giá những đứa trẻ về khả năng ngôn ngữ kỹ năng giải quyết vấn đề và hành vi ở trẻ vào các giai đoạn 9 tháng, 3 tuổi và 5 tuổi.

Nghiên cứu đã chỉ ra một số tác động tích cực về mặt nhận thức trong ngắn hạn với trẻ được bú sữa mẹ, nhưng không nhận thấy điều này có lợi ích cho nhận thức lâu dài ở trẻ. Kết quả cho thấy những đứa trẻ được bú sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt hơn và không quá hiếu động ở độ tuổi lên 3. Tuy nhiên, khi trẻ lên 5, gần như không có sự khác biệt đáng kể giữa trẻ được bú sữa mẹ và trẻ không được bú sữa mẹ.

Nuôi con bằng sữa mẹ và trí thông minh của trẻ

Nhiều nghiên cứu vẫn ủng hộ việc cho con bú sẽ cải thiện trí thông minh hoặc chỉ số IQ, điều này cũng cho thấy mối liên hệ giữa sữa mẹ và nhận thức lâu dài ở trẻ. Đây là hai ví dụ:

• Một nghiên cứu đã theo dõi 3500 trẻ em từ tuổi vị thành niên đến tuổi trưởng thành. Khi được đánh giá ở độ tuổi 30, những người được nuôi dường bằng việc bú mẹ khi còn nhỏ có kết quả tốt hơn trong các bài kiểm tra trí thông minh cũng như có trình độ học vấn và thu nhập cao hơn.
• Một nghiên cứu rất lớn khác đã theo dõi gần 14.000 trẻ sơ sinh khỏe mạnh được bú sữa mẹ cho đến khi chúng được 6,5 tuổi. Các bác sĩ và giáo viên đánh giá trí thông minh và tình trạng học tập của trẻ. Kết quả cho thấy mối liên hệ giữa việc bú mẹ hoàn toàn, lâu dài và sự phát triển nhận thức của trẻ là rất lớn.

Tuy nhiên nhiều người không đồng ý với quan điểm này

Thật khó để xác định xem sữa mẹ hay yếu tố nào khác góp phần làm tăng điểm nhận thức ở trẻ được bú sữa mẹ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng cho con bú sữa mẹ không phả là nguyên nhân làm tăng trí thông minh và kỹ năng giải quyết vấn đề. Thay vào đó, lý do trẻ bú sữa mẹ có nhận thức tốt hơn là vì những trẻ được bú mẹ thường có nhiều khả năng lớn lên trong môi trường hỗ trợ phát triển nhận thức.

Nghiên cứu chỉ ra sữa mẹ chứa các axit béo thiết yếu axit docosahexaenoic (DHA) và axit arachidonic (ARA hoặc AA). Vì DHA và ARA thúc đẩy sự phát triển của não và hệ thần kinh, vậy nên nhiều người tin rằng bú sữa mẹ sẽ giúp trẻ tăng khả năng nhận thức. Vậy nên các công ty sản xuất sữa cũng luôn ưu tiên việc bổ sung các axit béo thiết yếu vào sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh để hỗ trợ sự phát triển của não và mắt cho trẻ. Tất nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa biết liệu việc bổ sung các axit béo thiết yếu trong sữa công thức có ảnh hưởng đến não bộ giống như các axit béo thiết yếu tự nhiên có trong sữa mẹ hay không.

Điều gì khác tác động đến nhận thức của trẻ?

Dù đó là từ sữa mẹ hay sữa công thức, việc nhận được các chất dinh dưỡng thích hợp cho sự phát triển của não bộ của trẻ là rất quan trọng. Tuy nhiên, ngoài dinh dưỡng, có nhiều yếu tố góp phần vào nhận thức của trẻ:

Quá trình hình thành phát triển nhận thức của trẻ bắt đầu từ những ngày đầu của thai kì. Khi một người mẹ được chăm sóc trước khi sinh tốt và không hút thuốc cũng có lối sống khoa học, tức là họ đang giúp trẻ chuẩn bị để có một khởi đầu tốt.

Trong thời kỳ ấu thơ, mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái có thể tạo ra sự khác biệt trong nhận thức của trẻ. Hành vi của cha mẹ có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển nhận thức của trẻ. Ví dụ, đọc sách cho trẻ nghe mỗi tối có thể giúp phát triển các kỹ năng đọc, viết và ngôn ngữ của trẻ. Tham gia vào các hoạt động vui chơi tích cực, nghe nhạc, khuyến khích sự sáng tạo và để trẻ khám phá không ngại làm bẩn đều là những cách giúp trẻ mở mang đầu óc. Mặt khác, dành quá nhiều thời gian trước tivi có thể hạn chế khả năng học tập nhận thức của trẻ.

Trên hết, trí thông minh và sự thành công trong học tập của một đứa trẻ có liên quan đến di truyền cũng như chỉ số IQ, trình độ học vấn và thu nhập của cha mẹ.

Ngay cả khi có một cuộc tranh luận đang diễn ra về việc liệu việc cho con bú có mang lại lợi ích về mặt nhận thức cho trẻ hay không, thì bạn cũng không thể phủ nhận những lợi ích của việc cho con bú. Sữa mẹ chứa các kháng thể, enzym và các tế bào bạch cầu giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và giúp bảo vệ trẻ chống lại các bệnh nhiễm trùng, cũng như giúp ngăn ngừa tiêu chảy ở trẻ sơ sinh và các bệnh khác. Nuôi con bằng sữa mẹ có thể làm giảm nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh và cũng như làm giảm nguy cơ béo phì ở trẻ em. Cho con bú cũng có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú và ung thư buồng trứng cho các bà mẹ.

Tác dụng của việc bú sữa mẹ với nhận thức của trẻ sinh non

Các nghiên cứu được đề cập ở trên dành riêng cho trẻ sơ sinh đủ tháng khỏe mạnh. Chúng không đại diện cho tất cả các trẻ nhất là trẻ sinh non. Nghiên cứu chỉ ra rằng đối với trẻ sinh non, sữa mẹ có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong sự phát triển và trưởng thành của não và hệ thần kinh trung ương. Khi so sánh với trẻ sinh non bú sữa công thức thì trẻ sinh non được bú sữa mẹ có sự gia tăng phát triển về nhận thức và vận động ở 18 tháng và 30 tháng tốt hơn và có kết quả tốt hơn trong các bài kiểm tra trí thông minh khi trẻ 7 tuổi rưỡi và 8 tuổi. Ngoài ra, sữa mẹ được chứng minh là hỗ trợ phát triển thị lực của trẻ sinh cũng như làm giảm tỷ lệ xuất hiện và mức độ nghiêm trọng của bệnh võng mạc do sinh non.

Ý nghĩa của những nghiên cứu này

Những ảnh hưởng lâu dài của việc nuôi con bằng sữa mẹ đối với sự phát triển nhận thức của trẻ vẫn tiếp tục là một vấn đề tranh luận và sẽ còn cần nhiều những nghiên cứu để chứng minh.

Vậy nên vì lý do nào đó mà bạn lựa chọn cho con bú sữa mẹ hay sử dụng sữa công thức thay thế cho trẻ sơ sinh, thì bạn hãy yên tâm rằng cả hai đều tốt cho trí thông minh lâu dài và khả năng giải quyết vấn đề của trẻ.

Tạm kết

Nhìn chung, các tổ chức y tế lớn trên thế giới như Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn khuyến cáo việc nuôi con bằng sữa mẹ. Tuy nhiên, bạn cho con ăn như thế nào là quyết định của bạn và không phải bà mẹ nào cũng có thể nuôi con bằng sữa mẹ. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để có lựa chọn tốt nhất cho trẻ. Dù bạn chọn sữa mẹ hay sữa bột cho trẻ chỉ cần cung cấp đủ dinh dưỡng , luôn yêu thương và tạo môi trường lành mạnh cho con phát triển thì bạn đang làm rất tốt việc giúp trẻ phát triển về thể chất, về mặt tình cảm, hành vi và nhận thức.

Hãy đến với Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Mọi thông tin xin liên hệ Hotline: 0935.18.3939 hoặc nhắn tin tới Fanpage.

BS. Hoài Thu

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Verywell Family