Men tiêu hóa ngày càng trở nên phổ biến vì những chất bổ sung này được cho là giúp giảm kích thích đường ruột, giảm chứng ợ chua và các bệnh lý tiêu hóa khác. Nhưng men tiêu hóa hoạt động như thế nào và ai thực sự cần bổ sung thực phẩm có men tiêu hóa vào chế độ ăn? Hãy cùng VIAM Clinic tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.
Contents
- 1 Men tiêu hóa là gì?
- 2 Các loại men tiêu hóa có trong cơ thể
- 3 Thiếu men tiêu hóa là gì?
- 4 Triệu chứng của thiếu men tiêu hóa
- 5 Men tiêu hóa và probiotic có khác nhau hay không?
- 6 Bệnh lý nào gây ra tình trạng thiếu men tiêu hóa?
- 7 Có những nguồn bổ sung men tiêu hóa từ bên ngoài nào?
- 8 Bạn có thể bổ sung men tiêu hóa từ thực phẩm hay không?
Men tiêu hóa là gì?
Men tiêu hóa – enzyme tiêu hóa tự nhiên – là các protein mà cơ thể tạo ra để phân hủy thức ăn và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Tiêu hóa thức ăn là quá trình sử dụng các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm để cung cấp năng lượng cho cơ thể, giúp cơ thể phát triển và thực hiện các chức năng quan trọng.
Ngay khi bạn ăn bất kỳ loại thực phẩm nào, quá trình tiêu hóa sẽ bắt đầu trong miệng. Nước bọt được tiết ra để bắt đầu phân hủy thức ăn thành dạng mà cơ thể có thể hấp thụ được. Ngoài quá trình tiêu hóa ở miệng, quá trình tiêu hóa còn được xảy ra ở nhiều nơi khác nhau trong hệ tiêu hóa. Dạ dày, ruột non hoặc tuyến tụy đều tạo ra các men tiêu hóa. Trong đó tuyến tụy là nơi sản xuất ra nhiều men tiêu hóa nhất. Tuyến tụy tiết ra các men tiêu hóa tiêu hóa quan trọng nhất như men phân hủy tinh bột, protein và chất béo.
Các loại men tiêu hóa có trong cơ thể
Có nhiều loại men tiêu hóa, trong đó các men tiêu hóa chính được tạo ra trong tuyến tụy bao gồm:
- Amylase: có tác dụng phân hủy tinh bột phức hợp thành đường đơn được tạo ra trong miệng và tuyến tụy
- Lipase có tác dụng phân hủy chất béo
- Protease có tác dụng phân hủy protein
Ngoài ra có một số men tiêu hóa khác được tạo ra trong ruột non gồm Lactase (phân hủy đường sữa), Sucrase (phân hủy sucrose)
Thiếu men tiêu hóa là gì?
Một số người không có đủ men tiêu hóa hoặc cơ thể họ không giải phóng men như bình thường. Điều này có nghĩa là cơ thể sẽ không thể phân hủy một số loại thực phẩm và hấp thu chất dinh dưỡng.
Một số trường hợp bị thiếu men tiêu hóa gồm:
- Thiếu sucrase-somaltase bẩm sinh: Khi cơ thể không có đủ sucrase để tiêu hóa một số loại đường
- Suy tụy ngoại tiết: Tình trạng này xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất đủ các men tiêu hóa cần thiết để tiêu hóa carbohydrate, protein và chất béo.
- Không dung nạp lactose: Cơ thể sẽ không sản xuất đủ lactase vì vậy bạn sẽ gặp các vấn đề trong việc tiêu hóa đường tự nhiên có trong sữa và các chế phẩm từ sữa.
Đọc thêm bài viết: Cho trẻ dùng men tiêu hóa như thế nào?
Triệu chứng của thiếu men tiêu hóa
Thiếu men tiêu hóa gây ra tình trạng suy dinh dưỡng hoặc kích ứng đường tiêu hóa. Các triệu chứng phổ biến gồm:
- Đau bụng hoặc đau quặn bụng
- Đầy hơi
- Tiêu chảy
- Chướng bụng
- Phân nát
- Giảm cân không rõ nguyên nhân
Men tiêu hóa và probiotic có khác nhau hay không?
Đôi khi chúng ta thường nhầm lẫn giữa men tiêu hóa và probiotic. Cả hai đều ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa của cơ thể nhưng theo những cách khác nhau. Probiotic – men vi sinh là những vi sinh vật sống tạo nên vi khuẩn tốt trong ruột. Probiotic giúp giữ cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh, vì vậy men vi sinh giúp hỗ trợ hoạt động của các men tiêu hóa. Không giống như men tiêu hóa, men vi sinh không có khả năng phá vỡ hoặc tiêu hóa thức ăn.
Nếu không có các lợi khuẩn/probiotic, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng tương tự như các triệu chứng do thiếu men tiêu hóa, chẳng hạn như chướng bụng hoặc đầy hơi.
Bệnh lý nào gây ra tình trạng thiếu men tiêu hóa?
Thiếu men tiêu hóa có thể là do di truyền. Nhưng một số bệnh lý hoặc phương pháp điều trị cũng có thể gây ra suy giảm men tụy:
- Viêm tụy mãn tính
- Bệnh xơ nang
- Phẫu thuật đường tiêu hóa
- Ung thư tuyến tụy
- Bất kỳ bệnh lý nào gây cản trở tuyến tụy
Có những nguồn bổ sung men tiêu hóa từ bên ngoài nào?
Men tiêu hóa theo đơn
Những người được chẩn đoán bị suy giảm enzym thường phải dùng men tiêu hóa đơn. Những chất bổ sung này giúp cơ thể xử lý thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn. Liệu pháp thay thế enzyme phổ biến nhất và duy nhất là liệu pháp thay thế enzyme tuyến tụy (PERT). PERT là một loại thuốc mà bác sĩ kê toa bao gồm amylase, lipase và protease. Loại men này giúp phá vỡ tinh bột, chất béo và protein.
Đọc thêm bài viết: Men vi sinh nào tốt nhất cho các vấn đề tiêu hóa và cân nặng?
Men tiêu hóa không theo đơn
Hiện nay, chúng ta thường có thói quen dùng thực phẩm bổ sung men tiêu hóa không kê đơn để điều trị bệnh trào ngược dạ dày, đầy hơi, chướng bụng hoặc tiêu chảy. Vì những thực phẩm bổ sung này chứa amylase, lipase, protease và một số loại khác có chứa lactase và alpha-galactosidase (một men tiêu hóa mà cơ thể không thể tạo ra, ngay cả ở những người khỏe mạnh). Alpha-galactosidase có thể giúp phá vỡ một loại chất xơ không hấp thụ được gọi là galactooligosacarit (GOS), chủ yếu được tìm thấy trong đậu, rau củ và một số sản phẩm từ sữa. GOS được biết là mang lại lợi ích đối với sức khỏe, nhưng chất này có thể gây đầy hơi và chướng bụng ở một số người.
Điều quan trọng cần lưu ý là các chất bổ sung men tiêu hóa không kê đơn này thường không được quản lý chặt chẽ. Vì vậy, liều lượng, thành phần và nồng độ men không được đảm bảo và tác dụng phụ của chúng là không rõ. Một số thực phẩm bổ sung đưa ra những tuyên bố không được chứng minh bằng chứng, chẳng hạn như các men tiêu hóa để thúc đẩy giảm cân hoặc giảm mỡ bụng nhanh chóng.
Nhìn chung, một người khỏe mạnh thực sự không cần bổ sung men tiêu hóa. Các men tiêu hóa tốt nhất là những men mà cơ thể tạo ra một cách tự nhiên và chúng hoạt động tốt nhất khi bạn áp dụng chế độ ăn toàn thực phẩm.
Bạn có thể bổ sung men tiêu hóa từ thực phẩm hay không?
Không có bằng chứng xác thực nào cho thấy thực phẩm giàu men tiêu hóa như dứa và bơ giúp ích cho quá trình tiêu hóa của cơ thể. Tốt hơn hết là bạn nên xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm trái cây và rau tươi, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Những thực phẩm này sẽ giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa của các men tiêu hóa một cách tự nhiên.
Có nhiều khả năng chúng ta sẽ bị kích ứng đường ruột hoặc các vấn đề khác vì thực phẩm không tốt cho sức khỏe như thực phẩm giàu chất béo, thực phẩm chế biến sẵn chứ không phải do thiếu enzyme.
Tham khảo video hấp dẫn dưới đây:
Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678
BS. Tùng Duy – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM
Theo Hopkins Medicine