Nguyên nhân khiến trẻ táo bón lâu ngày

Táo bón kéo dài ở trẻ có thể do thiếu chất xơ, thiếu chất lỏng, lười vận động hoặc thói quen đi vệ sinh tiêu cực. Trong một số trường hợp, thuốc hoặc tình trạng sức khỏe có thể gây táo bón mãn tính. Cùng Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM tìn hiểu về nguyên nhân khiến trẻ táo bón lâu ngày qua bài viết sau đây.

Táo bón kéo dài ở trẻ có thể do thiếu chất xơ, thiếu chất lỏng, lười vận động hoặc thói quen đi vệ sinh tiêu cực. Trong một số trường hợp, thuốc hoặc tình trạng sức khỏe có thể gây táo bón mãn tính.

Táo bón có thể là một vấn đề phổ biến ở trẻ em và việc điều trị thường có hiệu quả. Các biện pháp như giúp trẻ phát triển thói quen đi vệ sinh lành mạnh, ăn chế độ ăn nhiều chất xơ, tăng lượng nước uống và tập thể dục có thể hữu ích. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê toa thuốc nhuận tràng hoặc thụt rửa cho trẻ.

Điều gì có thể gây táo bón mãn tính?

Nguyên nhân gây táo bón mãn tính bao gồm:

Trì hoãn nhu động ruột

Táo bón ở trẻ em có thể xảy ra nếu một đứa trẻ nhịn đi tiêu hoặc trì hoãn nhu động ruột. Nếu phân nằm trong đại tràng quá lâu, đại tràng sẽ hấp thụ chất lỏng dư thừa từ phân. Điều này làm cho phân cứng và khô, đi tiêu khó khăn hơn. Những lý do khiến trẻ có thể tránh hoặc trì hoãn việc đi tiêu bao gồm:

• Cảm thấy lo lắng hoặc căng thẳng khi tập đi vệ sinh
• Cảm thấy sợ hãi hoặc xấu hổ khi sử dụng nhà vệ sinh công cộng hoặc không quen thuộc
• Không muốn làm gián đoạn cuộc chơi bằng cách đi vệ sinh
• Cảm thấy sợ hãi hoặc lo lắng về việc đi tiêu khó chịu hoặc đau đớn
• Căng thẳng trong cuộc sống

Đọc thêm bài viết: Trẻ bị táo bón có nên thụt tháo thường xuyên?

Tác dụng phụ của thuốc

Táo bón ở trẻ em cũng có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc hoặc chất bổ sung, chẳng hạn như:

• Thuốc kháng acid có chứa nhôm và canxi
• Chất bổ sung sắt
• Thuốc giảm đau gây nghiện
• Thuốc kháng cholinergic
• Chống co thắt
• Thuốc chống co giật
• Một số thuốc chống trầm cảm

Chế độ ăn uống và hoạt động

Táo bón ở trẻ em có thể là do chế độ ăn uống và mức độ hoạt động nhất định, bao gồm:

• Thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống
• Ăn thực phẩm giàu chất béo nhưng thiếu chất xơ, chẳng hạn như đồ ăn vặt và thức ăn nhanh
• Uống nhiều nước ngọt
• Không uống đủ chất lỏng
• Thay đổi chế độ ăn uống, chẳng hạn như khi trẻ chuyển từ sữa mẹ hoặc sữa công thức sang thức ăn đặc
• Thiếu hoạt động thể chất, vì chuyển động giúp thức ăn đi qua ruột

Một vài bệnh lý cơ bản

Trong một số trường hợp, một bệnh lý cơ bản có thể gây táo bón, chẳng hạn như:

• Bệnh celiac
• Bệnh Hirschsprung
• Rối loạn não và cột sống, chẳng hạn như tật nứt đốt sống
• Chấn thương tủy sống hoặc não
• Bệnh lý trao đổi chất, chẳng hạn như bệnh tiểu đường
• Bệnh lý nội tiết tố, chẳng hạn như suy giáp
• Tắc nghẽn hoặc thu hẹp đại tràng hoặc trực tràng, chẳng hạn như do khối u

Triệu chứng

Các triệu chứng táo bón mãn tính ở trẻ em có thể bao gồm:

• Ít hơn hai lần đi tiêu mỗi tuần
• Phân cứng, vón cục hoặc khô
• Đi tiêu khó khăn hoặc đau đớn
• Cảm giác đi tiêu không hết
• Ngồi các tư thế hoặc có các chuyển động bất thường để tránh đi tiêu
• Đầy hơi hoặc chướng bụng
• Có vết phân trong đồ lót, có thể trông giống như tiêu chảy

Chẩn đoán

Trước tiên, bác sĩ có thể đánh giá các triệu chứng và lấy tiền sử bệnh để chẩn đoán táo bón mãn tính ở trẻ. Bác sĩ có thể hỏi những câu hỏi như:

• Trẻ đi tiêu bao lâu một lần?
• Đi tiêu có cảm thấy đau không?
• Hiện tại việc tập cho trẻ đi vệ sinh có đúng không?
• Trẻ đã ăn gì?
• Trẻ có trải qua bất kỳ sự kiện căng thẳng nào gần đây không?
• Đứa trẻ có vết phân trong quần lót không?

Hầu hết các trường hợp, không cần các xét nghiệm khác. Nếu trẻ bị táo bón mãn tính và có dấu hiệu của bệnh tiềm ẩn, các bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm sau:

• Kiểm tra trực tràng kỹ thuật số: Bác sĩ sẽ đưa một ngón tay đeo găng vào trực tràng để cảm nhận bất kỳ sự bất thường nào.
• Chụp X-quang bụng: Điều này có thể cho thấy có bao nhiêu phân trong ruột già.
• Thuốc xổ bari: Bác sĩ sẽ cho trẻ uống thuốc xổ bari, đây là một chất lỏng giúp hiển thị các cơ quan trên tia X. Sau đó, bác sĩ sẽ chụp X-quang để kiểm tra vùng bụng xem có vấn đề gì không, chẳng hạn như tắc nghẽn.
• Đo áp lực hậu môn trực tràng: Điều này kiểm tra mức độ mạnh mẽ của cơ hậu môn và phản xạ thần kinh. Nó cũng kiểm tra khả năng cảm nhận của một đứa trẻ khi nào chúng cần đi tiêu.
• Sinh thiết trực tràng: Bác sĩ lấy mẫu tế bào từ trực tràng để xét nghiệm trong phòng thí nghiệm nhằm -kiểm tra xem có vấn đề gì không.
• Soi đại tràng sigma: Bác sĩ sẽ đưa một ống ngắn, có đèn vào trực tràng để thổi không khí vào ruột. Không khí làm cho ruột sưng lên, giúp dễ phát hiện các vấn đề hơn.
• Nghiên cứu vận chuyển đại trực tràng: Một đứa trẻ sẽ nuốt viên nang có chứa các chất đánh dấu xuất hiện trên X-quang. Trong vài ngày tới, đứa trẻ sẽ ăn chế độ ăn nhiều chất xơ. Sau đó, bác sĩ sẽ chụp X-quang để xem các viên nang đã đi qua ruột kết như thế nào.
• Nội soi đại tràng: Bác sĩ sẽ sử dụng một ống mỏng, linh hoạt có gắn đèn nhỏ và camera ở một đầu rồi đưa vào trực tràng và ruột. Nội soi giúp các bác sĩ tìm ra bất kỳ vấn đề nào và lấy mẫu mô.
• Xét nghiệm: Các bác sĩ cũng có thể đề nghị các xét nghiệm khác, chẳng hạn như xét nghiệm máu hoặc nước tiểu, để kiểm tra các tình trạng cơ bản, chẳng hạn như bệnh celiac, các vấn đề về tuyến giáp hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu.

Đọc thêm bài viết: Thực phẩm cho người bị táo bón

Điều trị và phòng ngừa

Những lời khuyên sau đây có thể giúp ngăn ngừa và điều trị táo bón ở trẻ em:

• Đảm bảo đủ chất xơ trong chế độ ăn uống thông qua các loại thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt.
• Tăng lượng chất lỏng.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Phát triển thói quen đi vệ sinh thường xuyên bằng cách khuyến khích trẻ đi vệ sinh sau bữa ăn.
• Sử dụng các phần thưởng, chẳng hạn như nhãn dán, cho việc sử dụng nhà vệ sinh thường xuyên.
• Ngừng tập đi vệ sinh cho đến khi hết táo bón.

Nếu những lời khuyên này không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhuận tràng hoặc thuốc xổ. Nếu một loại thuốc hoặc chất bổ sung gây táo bón, bác sĩ có thể thay đổi liều lượng hoặc đề xuất một loại thuốc thay thế.

Một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể không phù hợp với trẻ em, vì vậy bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho trẻ áp dụng thử các biện pháp.

Kết luận

Táo bón mãn tính ở trẻ em có thể xảy ra do chế độ ăn uống, các yếu tố lối sống hoặc thói quen đi vệ sinh không lành mạnh. Tăng lượng chất xơ và chất lỏng, tập thể dục thường xuyên và phát triển thói quen đi vệ sinh tích cực có thể giúp điều trị táo bón.

Mọi người có thể đi khám bác sĩ nếu các biện pháp khắc phục tại nhà không hiệu quả hoặc nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng đáng lo ngại nào khác. Điều quan trọng là trẻ em chỉ được sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc chất bổ sung khi có sự tư vấn của bác sĩ.

Xem thêm video hấp dẫn:

Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

BS. Đoàn Hồng – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Medical News Today