Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng chất béo trong cơ thể được tạo thành từ các màu khác nhau. Các nhà khoa học đã xác định được cả mỡ trắng và nâu. Cùng Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM tìm hiểu về mỡ nâu tại bài viết dưới đây.

Bạn biết gì về mỡ nâu?

Mục đích của mỡ cơ thể là gì?

Mỗi loại chất béo phục vụ một mục đích khác nhau.

Mỡ trắng

Mô mỡ trắng là chất béo tiêu chuẩn mà bạn có thể đã biết trong suốt cuộc đời mình. Mỡ trắng giúp lưu trữ năng lượng của bạn trong những mô mỡ lớn tích tụ khắp cơ thể. Sự tích tụ chất béo giúp giữ ấm cho bạn bằng cách cung cấp lớp cách nhiệt cho các cơ quan của bạn theo đúng nghĩa đen. Ở cơ thể người, quá nhiều mỡ trắng có thể gây béo phì. Quá nhiều mỡ trắng quanh vùng bụng cũng có thể tạo ra nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và các bệnh khác cao hơn.

Đọc thêm bài viết: 12 đồ uống làm giảm mỡ bụng

Mỡ nâu

Mô mỡ nâu lưu trữ năng lượng trong một không gian nhỏ hơn mỡ trắng. Nó chứa đầy ty thể giàu chất sắt, đó là lý do khiến nó có màu nâu. Khi mỡ nâu bị đốt cháy, nó tạo ra nhiệt mà không gây run. Quá trình này được gọi là sinh nhiệt. Trong quá trình này, mỡ nâu cũng đốt cháy calo.

Mỡ nâu được đánh giá cao như một phương pháp điều trị khả thi cho bệnh béo phì và một số hội chứng chuyển hóa. Các nhà khoa học từng tin rằng chỉ trẻ sơ sinh mới có mỡ nâu. Họ cũng cho rằng chất béo này sẽ biến mất khi hầu hết mọi người đến tuổi trưởng thành. Tuy nhiên nghiên cứu hiện nay chỉ ra rằng ngay cả người trưởng thành cũng có một lượng nhỏ mỡ nâu dự trữ. Nó thường được lưu trữ trong các mô mỡ nhỏ quanh vai và cổ.

Tất cả mọi người đều có một số mỡ nâu “cấu thành” – là loại mà bạn sinh ra đã có. Ngoài ra còn có một hình thức khác là “mỡ nâu tạo thành”. Điều này có nghĩa là mỡ có thể chuyển thành mỡ nâu trong những trường hợp thích hợp. Loại có thể tạo thành này được tìm thấy trong cơ bắp và mỡ trắng trên khắp cơ thể bạn.

Những cách có thể để xây dựng mỡ nâu

Một số loại thuốc có thể gây ra màu nâu của chất béo trắng. Thiazolidinediones – một loại thuốc được sử dụng để giúp kiểm soát tình trạng kháng insulin, có thể giúp tích tụ mỡ nâu. Thuốc này chỉ được kê đơn cho những người được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường và không dành cho những người khác. Thiazolidinediones cũng khiến người dùng bị tăng cân, giữ nước và các tác dụng phụ khác. Vì vậy, chúng không thể được sử dụng như một giải pháp khắc phục nhanh chóng cho những người muốn tăng thêm mỡ nâu. Dưới đây là một số lựa chọn thay thế bạn có thể cân nhắc:

Giảm nhiệt độ

Để cơ thể bạn tiếp xúc với nhiệt độ mát và thậm chí lạnh có thể giúp tạo ra nhiều tế bào mỡ nâu hơn. Một số nghiên cứu cho thấy rằng chỉ cần tiếp xúc 2 giờ/ngày với nhiệt độ khoảng 19°C có thể đủ để tạo ra mỡ nâu. Bạn có thể cân nhắc tắm nước lạnh hoặc tắm nước đá. Vặn máy điều nhiệt xuống vài độ trong nhà hoặc đi ra ngoài khi thời tiết lạnh là những cách khác để làm mát cơ thể và có thể tạo ra nhiều mỡ nâu hơn.

Tập luyện

Một nghiên cứu khác trên chuột cho thấy rằng một loại protein gọi là irisin có thể giúp chuyển đổi mỡ trắng thành mỡ nâu. Con người cũng tự sản xuất được loại protein này. Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy những người ít vận động sản xuất ít irisin hơn những người tập thể dục thường xuyên hơn. Cụ thể, mức độ được tăng lên khi mọi người tập luyện aerobic cường độ cao hơn.

Các bài tập thể dục để kiểm soát cân nặng và sức khỏe tim mạch rất được khuyến khích. Hướng dẫn hoạt động thể chất hiện tại cho người trưởng thành bao gồm thực hiện một trong những hoạt động sau đây mỗi tuần:

• 150 phút (khoảng 20 phút mỗi ngày) hoạt động vừa phải, như đi bộ hoặc chơi thể thao
• 75 phút (khoảng 11 phút mỗi ngày) hoạt động mạnh, như chạy bộ hoặc bơi lội

Không có đủ nghiên cứu để biết chắc chắn liệu tập thể dục có tạo ra nhiều mỡ nâu hơn hay không. Nhưng tập thể dục vẫn mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe.

Mỡ nâu và nghiên cứu về mỡ nâu

Điều quan trọng cần lưu ý là cho đến gần đây, hầu hết các nghiên cứu về mỡ nâu đều từ giữa những năm 2000 hoặc đầu những năm 2010 và đã được thực hiện trên động vật, đặc biệt là chuột. Do đó vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn về con người.

Các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng tìm hiểu các gen kiểm soát sự phát triển của mỡ trắng và mỡ nâu. Trong một nghiên cứu năm 2013, các nhà khoa học đã tạo ra những con chuột được sinh ra với rất ít mỡ nâu bằng cách hạn chế một loại protein gọi là thụ thể BMP loại 1A. 

Khi tiếp xúc với cái lạnh, những con chuột vẫn tạo ra mỡ nâu từ mỡ trắng và cơ bắp của chúng, điều này cho thấy sức mạnh của việc tạo ra mỡ nâu. Các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện ra một loại protein nhất định được gọi là yếu tố tế bào B giai đoạn đầu-2 (Ebf2) có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành mỡ nâu. Khi những con chuột được thiết kế tiếp xúc với Ebf2 ở mức độ cao, chất này sẽ biến mỡ trắng thành mỡ nâu. Những tế bào này tiêu thụ nhiều oxy hơn, điều này cho thấy mỡ nâu thực sự tạo ra nhiệt và đốt cháy calo.

Đọc thêm bài viết: Làm thế nào để giảm mỡ mà không mất cơ?

Mỡ nâu có giúp điều trị hoặc ngăn ngừa các bệnh như tiểu đường không?

Một đánh giá năm 2015 về các nghiên cứu khác nhau đã chỉ ra rằng mỡ nâu đốt cháy calo, giúp kiểm soát lượng đường trong máu và cải thiện mức insulin, góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2. Nó cũng có thể giúp loại bỏ chất béo trong máu, giảm nguy cơ tăng lipid máu. Các nghiên cứu khác cũng cho thấy sự hứa hẹn về vai trò của mỡ nâu trong việc điều trị bệnh béo phì.

Kết luận

Cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi các nhà nghiên cứu có thể đưa ra một viên thuốc hoặc cách khắc phục nhanh khác để chuyển đổi mỡ trắng thành mỡ nâu. Trước khi bạn bắt đầu tắm nước đá, ăn nhiều hơn hoặc giảm nhiệt độ, hãy bắt đầu bằng cách thực hiện những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn uống của bạn và thử một số bài tập ít tác động.

Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

BS Đoàn Hồng – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Healthline