Thuốc kháng sinh là một loại thuốc chống lại vi khuẩn, hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn hoặc ngăn chặn vi khuẩn sinh sản.
Những loại thuốc này thường gây ra tác dụng phụ đường tiêu hóa, chẳng hạn như:
- Buồn nôn
- Bệnh tiêu chảy
- Đầy bụng
- Khó tiêu
- Đau bụng
- Ăn mất ngon
Những tác dụng phụ này có thể gây khó chịu nhưng không kéo dài quá lâu. Ăn đúng loại thực phẩm có thể giúp ngăn ngừa các tác dụng phụ và khuyến khích quá trình lành bệnh. Trong bài viết này, hãy tìm hiểu thực phẩm nào nên ăn và thực phẩm nào nên tránh khi dùng thuốc kháng sinh.
Ăn gì trong và sau khi uống kháng sinh?
Một số loại thực phẩm hoặc đồ uống có thể ảnh hưởng đến thuốc kháng sinh.Trong cơ thể bạn có hàng ngàn vi khuẩn và các vi sinh vật khác sống trong ruột. Cộng đồng y tế gọi chung những sinh vật này là hệ vi sinh vật đường ruột. Thuốc kháng sinh chống lại vi khuẩn và có thể làm đảo lộn sự cân bằng của vi khuẩn trong hệ vi sinh vật.
Hệ vi sinh vật đường ruột giữ cho hệ thống tiêu hóa hoạt động và giúp hệ thống miễn dịch chống lại nhiễm virus. Khi thuốc kháng sinh làm mất cân bằng vi khuẩn, bạn có thể gặp tác dụng phụ, chẳng hạn như buồn nôn hoặc tiêu chảy. Tiêu thụ men vi sinh và prebiotic trong và sau một đợt điều trị bằng kháng sinh có thể giúp khôi phục lại sự cân bằng của vi khuẩn trong ruột.
***THAM KHẢO THÊM BÀI VIẾT: Thực phẩm bổ sung men tiên hóa
Men vi sinh
Probiotic là những vi sinh vật sống thường được gọi là “vi khuẩn lành mạnh”. Chúng có thể giúp giảm một số tác dụng phụ của thuốc kháng sinh, chẳng hạn như đầy bụng và tiêu chảy. Mặc dù nghiên cứu về men vi sinh và thuốc kháng sinh vẫn chưa có kết luận rõ ràng, nhưng các nghiên cứu gợi ý rằng dùng men vi sinh là một cách an toàn để ngăn ngừa tiêu chảy liên quan đến kháng sinh.
Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn có lợi trong men vi sinh, vì vậy nên uống hai loại cách nhau vài giờ. Sau khi kết thúc một đợt kháng sinh, uống hỗn hợp men vi sinh cũng có thể giúp khôi phục lại sự cân bằng trong hệ vi sinh vật.
Prebiotic
Prebiotics là thức ăn cho các vi khuẩn có lợi sống trong hệ vi sinh vật đường ruột. Một số loại thực phẩm có chứa hàm lượng prebiotic thấp, chẳng hạn như:
- Hành
- Tỏi
- Chuối
- Rễ cây rau diếp xoăn
Các nhà sản xuất đôi khi thêm prebiotic vào thực phẩm, chẳng hạn như:
- Sữa chua
- Sữa công thức cho trẻ sơ sinh
- Ngũ cốc
- Bánh mỳ
Prebiotics có thể xuất hiện trên nhãn thực phẩm như:
- Galactooligosacarit, hoặc GOS
- Fructooligosacarit, hoặc FOS
- Oligofructose, hoặc OF
- Sợi rau diếp xoăn
- Inulin
Hầu hết prebiotic là chất xơ. Nếu bạn tiêu thụ một lượng lớn, bạn có thể bị đầy hơi hoặc chướng bụng. Bất cứ ai đang cân nhắc việc bổ sung prebiotic vào chế độ ăn uống của mình nên thực hiện từ từ để đường ruột thích nghi.
Thực phẩm lên men
Thực phẩm lên men là nguồn vi khuẩn có lợi tốt. Tất cả các thực phẩm lên men đều chứa vi sinh vật, tuy nhiên một số quá trình xử lý nhiệt hoặc lọc có thể giết chết các vi khuẩn có lợi.
- Các loại rau lên men, chẳng hạn như dưa cải bắp hoặc dưa chua trong lọ và được bảo quản ở nhiệt độ phòng, không chứa vi khuẩn sống.
- Các vi sinh vật không tồn tại trong bất kỳ quá trình nướng nào, vì vậy chúng sẽ không có trong thực phẩm như bánh mì bột chua.
- Thực phẩm có chứa những sinh vật này thường có “chủng lợi khuẩn sống và đang hoạt động” trên nhãn của chúng.
Thực phẩm lên men bao gồm:
- Tương miso
- Kim chi
- Sữa chua
- Xúc xích truyền thống
- Một số pho mát
- Dưa chua thì là tươi
Vitamin K
Thuốc kháng sinh chống lại tất cả các loại vi khuẩn, ngay cả những loại giúp ích cho cơ thể. Một số vi khuẩn tạo ra vitamin K mà cơ thể cần để làm đông máu. Để giảm tác động của thuốc kháng sinh lên mức vitamin K, bạn có thể ăn:
- Cải xoăn
- Rau chân vịt
- Củ cải xanh
- Mùi tây
- Mù tạt xanh
- Bắp cải Brucxen
Chất xơ
Chất xơ có thể kích thích sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột. Bạn nên tránh các loại thực phẩm giàu chất xơ trong khi dùng thuốc kháng sinh, vì chúng có thể ảnh hưởng đến cách dạ dày hấp thụ thuốc. Tuy nhiên, sau khi bạn uống hết đợt kháng sinh, ăn chất xơ có thể giúp phục hồi các vi khuẩn có lợi và thúc đẩy quá trình tiêu hóa hợp lý.
Thực phẩm giàu chất xơ bao gồm:
- Chuối
- Quả mọng
- Đậu
- Bông cải xanh
- Đậu lăng
- Quả hạch
- Đậu hà lan
- Các loại ngũ cốc
***THAM KHẢO THÊM BÀI VIẾT: Thực phẩm bổ sung chất điện giải
Thực phẩm nên tránh khi dùng kháng sinh
Một số thực phẩm cản trở hiệu quả của thuốc kháng sinh ví dụ như: bưởi và nước ép bưởi, vì nó có thể ngăn cơ thể phân hủy và hấp thụ thuốc. Ngoài ra, một số nghiên cứu chỉ ra rằng thực phẩm được bổ sung canxi liều cao, chẳng hạn như một số loại nước cam có thể cản trở quá trình hấp thụ một số loại kháng sinh.
Rượu và thuốc kháng sinh
Rượu có thể ảnh hưởng đến thuốc. Nên tránh uống rượu trong khi dùng bất kỳ loại thuốc nào. Trong hầu hết các trường hợp, uống vừa phải sẽ không ảnh hưởng tới thuốc kháng sinh, nhưng nó có thể làm cho các tác dụng trở nên phụ tồi tệ hơn. Bác sĩ sẽ khuyên bạn không nên uống bất kỳ loại rượu nào nếu bạn đang dùng một trong các loại thuốc kháng sinh sau:
- Metronidazole, có thể điều trị nhiễm trùng răng miệng, nhiễm trùng âm đạo, loét chân bị nhiễm trùng và lở loét do tì đè.
- Tinidazole, cũng điều trị nhiễm trùng răng miệng, nhiễm trùng âm đạo, loét chân bị nhiễm trùng và lở loét do tỳ đè, đồng thời loại bỏ vi khuẩn có tên là Helicobacter pylori khỏi ruột.
Uống rượu khi đang dùng một trong những loại kháng sinh này có thể gây ra phản ứng nghiêm trọng và các triệu chứng sau:
- Buồn nôn
- Đau bụng
- Nóng bừng
- Nhịp tim nhanh hoặc không đều
- Nhức đầu
- Chóng mặt
- Buồn ngủ
Bạn nên tránh uống rượu thêm 48 giờ sau khi kết thúc một đợt điều trị bằng metronidazole và trong 72 giờ sau khi kết thúc một đợt điều trị bằng tinidazole.
Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678
Hồng Ngọc – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM
Theo MedicalNewsToday
