Bơ là thực phẩm vô cùng phổ biến trong đời sống và rất được ưa chuộng sử dụng hàng ngày. Trên thị trường, chúng ta sẽ bắt gặp rất nhiều loại bơ khác nhau, với những tên: Butter hay Magarine. Vậy chúng là gì? Chúng khác nhau như thế nào? Và cái nào tốt hơn cho sức khỏe?
Contents
Sự khác nhau gữa 2 loại bơ là gì?
Bơ động vật – hay Butter – trong nhiều năm trước đây được các nhà khoa học cho rằng có hàm lượng chất béo cao và không tốt cho sức khỏe. Khi đó, bơ thực vật – hay Magarine – được giới thiệu như một sự thay thế hoàn hảo cho bơ động vật. Tuy nhiên, hiện nay các nghiên cứu đang cho rằng những lợi ích của 2 loại bơ là không chênh lệch nhau nhiều, mỗi loại có một đặc điểm riêng đặc biệt.
Bơ động vật – sản phẩm làm từ sữa thu được sau khi tách kem khỏi sữa với cấu tạo từ 80-82% chất béo sữa, 16-17% nước, 1-2% chất rắn sữa. Bơ động vật có sẵn dưới dạng bơ mặn, ngọt hoặc giảm chất béo. Bản thân bơ động vật cũng chứa các chất béo bão hòa, protein, canxi và phospho, cùng một số vitamin hòa tan trong chất béo thiết yếu như vitamin A, D và vitamin E.
Cả bơ động vật và thực vật đều có tỉ lệ chất béo xấp xỉ nhau – khoảng 70-80%. Chúng khác nhau về cách thức chuẩn bị, thành phần cấu thành và loại acid béo.
Bơ thực vật và bơ động vật – Loại nào tốt hơn?
Bơ thực vật là sản phẩm tinh chế tổng hợp từ dầu hướng dương, hạt cải, ô liu và một số loại dầu thực vật khác. Nó cũng chứa acid thực phẩm (acid lactic), muối, nước, chất rắn sữa, chất bảo quản, chất nhũ hóa, vitamin tổng hợp A và D, và maltodextrin. Những loại dầu thực vật này ở trạng thái nguyên bản có chứa các chất béo không bão hòa đa và chất béo không bão hòa đơn. Ngay cả sau khi được hydro hóa, chúng vẫn chứa nhiều chất béo không bão hòa hơn bơ động vật. Do đó, việc sử dụng bơ thực vật làm giảm mức độ lipoprotein mật độ thấp (cholesterol xấu – LDL), đồng thời làm tăng lipoprotein mật độ cao (cholesterol tốt – HDL).
Tuy nhiên, không phải tất cả các loại bơ thực vật đều tốt cho sức khỏe vì lượng chất béo chuyển hóa trong bơ thực vật là khác nhau giữa các loại bơ khác nhau. Ví dụ, bơ thực vật dạng thanh có nhiều chất béo chuyển hóa hơn bơ thực vật dạng ống. Một số loại bơ thực vật có sẵn có ít chất béo chuyển hóa nhưng lại chứa nhiều chất béo không bão hòa. Mặc dù bơ thực vật có thể không có cholesterol hoặc có thể có lượng chất béo bão hòa thấp, nhưng nó cũng chứa các acid béo chuyển hóa không lành mạnh và dư lượng kim loại độc hại (như cadmium và niken). Các nghiên cứu đã chứng minh rằng sự hiện diện của các acid béo chuyển hóa dẫn đến mức độ nặng hơn của chứng viêm dạng thấp trong các mô khác nhau, có thể có tác động nghiêm trọng đến các tình trạng như viêm khớp và viêm đại tràng.
Ngược lại, bơ động vật được sản xuất từ sữa động vật, chẳng hạn như bò, cừu, dê, trâu bằng quy trình khuấy cơ học đơn giản. Bơ động vật chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol nhưng không có chất béo chuyển hóa. Điều này giúp tăng cường sự hấp thụ các chất dinh dưỡng khác trong thức ăn và ngon miệng hơn bơ thực vật.
Loại bơ nào tốt cho hệ tim mạch hơn?
Chất béo chuyển hóa – như chất béo bão hòa – làm tăng mức cholesterol trong máu và nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Ngoài ra, chất béo chuyển hóa còn làm giảm mức lipoprotein mật độ cao (HDL). Vì vậy, bạn có thể giảm mức tiêu thụ bơ động vật và chọn bơ thực vật mềm hoặc lỏng để thay thế. Tuy nhiên, mỗi loại đều có một đặc tính riêng biệt và không thể nói loại nào tốt hơn loại nào.
Đối với những người thừa cân béo phì, bơ thực vật có ít hoặc không có chất béo chuyển hóa đôi khi được coi là lựa chọn tốt vì nó có thể ngăn ngừa sự gia tăng mức cholesterol trong máu và khả năng hình thành các bệnh tim mạch. Tuy nhiên, khuyến nghị này gây nhiều tranh cãi vì bơ thực vật chứa nhiều chất phụ gia và là một sản phẩm hoàn toàn tổng hợp so với bơ động vật có bản chất hoàn toàn tự nhiên và giàu chất dinh dưỡng. Do đó, các nhà khoa học khuyến khích sử dụng bơ động vật ở mức độ vừa phải thay vì bơ thực vật và chỉ ra rằng chất béo bão hòa không gây chết người như những gì chúng ta vẫn nghĩ trước đây.
Bơ động vật và bơ thực vật mang những đặc tính khác nhau, với những điểm khác nhau cơ bản về hình thức tổng hợp cũng như thành phần khác nhau. Đối với một số trường hợp, việc sử dụng cần lưu ý những điểm đặc biệt để hạn chế những nguy cơ bệnh lý có thể gây ra.
Có thể bạn quan tâm: Chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch PHÙ HỢP NHẤT
Làm thế nào để nấu ăn ngon và đầy đủ dinh dưỡng là một quá trình khó khăn và đòi hỏi sự tỉ mỉ cũng như tính cơ động cao? Liên hệ ngay với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để đăng ký Khám, tư vấn Dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam nhé! Đặt lịch khám nhanh và đơn giản tại Hotline: 0935183939 hoặc Fanpage Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM .
BS. Lê Minh Khánh – Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Tổng hợp
