Dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch | Nên ăn và kiêng gì?

Tim mạch là một bệnh lý vô cùng nguy hiểm với số lượng người bệnh đang ngày càng tăng lên, nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời có thể dẫn đến tử vong bất cứ lúc nào. Do đó, việc chăm sóc sức khỏe và thực hiện các chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch là điều cần thiết. Trong bài viết này, VIAM sẽ mang đến những thông tin hữu ích về việc xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp theo khuyến nghị của các chuyên gia hàng đầu.

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi chuyên gia dinh dưỡng Nguyên Xuân Ninh.

Nguyên tắc xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch tốt nhất

Kiểm soát khẩu phần ăn

Chất lượng và lượng thức ăn bạn tiêu thụ đều quan trọng. Ăn quá nhiều và nhồi nhét có thể dẫn đến dư thừa calo. Tốt nhất là ưu tiên thực phẩm ít calo, giàu chất dinh dưỡng như trái cây và rau quả, đồng thời hạn chế thức ăn chứa nhiều calo và natri như thực phẩm chế biến sẵn hoặc đồ ăn nhanh. Điều này giúp cải thiện chế độ ăn uống, bảo vệ sức khỏe tim mạch và duy trì vóc dáng lý tưởng.

Ăn nhiều rau xanh và trái cây

Rau xanh và trái cây là nhóm thực phẩm quan trọng trong chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch. Chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất xơ và chất chống oxy hóa giúp làm giảm cholesterol trong máu và hạ huyết áp, hỗ trợ cho sức khỏe tim mạch và hạn chế các nguy cơ đột quỵ.

Một số loại rau xanh và trái cây tốt cần bổ sung như cà chua, cà rốt, rau bina, xà lách, bí đỏ, cải bó xôi, dâu tây, cam, chanh, quýt và các loại trái cây khác. Bạn nên ưu tiên các loại rau và trái cây tươi, tránh dùng loại đông lạnh, đóng hợp hoặc sấy khô.

Bổ sung nhiều rau xanh và trái cây

Tăng cường ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt chứa nhiều chất xơ, protein, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là các chất chống oxy hóa và chất chống viêm giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Bên cạnh đó, việc ăn ngũ cốc nguyên hạt còn giúp cải thiện lượng mỡ trong máu và giảm đường huyết giúp kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả.

Vì vậy, bạn có thể bổ sung ngũ cốc nguyên hạt trong thực đơn hàng ngày bằng cách thay thế chúng cho các ngũ cốc tinh chế. Tuy nhiên, bạn nên ăn với lượng vừa phải và kết hợp với lối sống lành mạnh để đảm bảo tác dụng tốt nhất cho sức khỏe.

Bổ sung ngũ cốc nguyên hạt giúp cải thiện lượng mỡ máu hiệu quả

Chọn nguồn protein ít chất béo, protein thực vật

Khi xây dựng thực đơn dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch, các chuyên gia luôn khuyến khích lựa chọn thực phẩm có nguồn protein ít chất béo hoặc protein từ thực vật để giúp kiểm soát chất lượng cholesterol trong cơ thể, duy trì cân nặng khỏe mạnh. Các nguồn protein ít chất béo có thể kể đến như ức gà, cá, trứng…; protein thực vật có thể kể đến như protein từ đậu nành. Người mắc bệnh tim mạch cũng nên hạn chế tiêu thụ thịt đỏ và thủy hải sản, nên lựa chọn các loại thịt đỏ nạc và tiêu thụ không quá 2 lần/tuần.

Theo các nhà khoa học tại Đại học Loma Linda, sau khi nghiên cứu sức khỏe của 81337 người đàn ông và phụ nữ, họ phát hiện những người tiêu thụ một lượng lớn protein động vật có tỷ lệ mắc bệnh tim mạch tăng hơn 60%. Ngược lại, những người tiêu thụ lượng lớn protein từ các loại hạt và đậu thực sự đã giảm 40% nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Nguồn protein từ thực vật có khả năng cải thiện và giúp trái tim của bạn luôn khỏe mạnh

Uống đủ nước

Theo một nghiên cứu mới nhất tại Đại hội thường niên của Hiệp hội Tim mạch Châu Âu (ESC), việc luôn cung cấp đủ nước cho cơ thể trong suốt cuộc đời có thể giúp làm giảm nguy cơ phát triển suy tim, ngăn ngừa hoặc ít nhất làm chậm lại những thay đổi ở tim. Đặc biệt, bạn không nên nạp các loại nước ngọt (nước có ga, tăng lực, nước ép đóng hộp,…).

Bổ sung lượng nước vừa đủ cho cơ thể có khả năng làm hạn chế sự phát triển của bệnh tim

Hạn chế lượng muối trong thức ăn

Việc tiêu thụ thức ăn có nồng độ muối cao không có lợi cho sức khỏe vì có thể làm tăng huyết áp và gây xơ vữa động mạch. Những tác động này có thể tạo ra môi trường không thuận lợi, đặt người tiêu thụ vào nguy cơ cao hơn về các vấn đề tim mạch như đột quỵ, suy tim, và thậm chí có thể dẫn đến tử vong hoặc bại liệt. Để duy trì sức khỏe tim mạch tốt, quản lý lượng muối tiêu thụ thông qua chế độ ăn là một phần quan trọng của lối sống lành mạnh

Nên hạn chế sử dụng muối trong các bữa ăn hằng ngày của người mắc bệnh tim mạch

>> Xem ngay: Top các loại thực phẩm dinh dưỡng tăng trưởng chiều cao TỐT NHẤT!

Những điều cần tránh cho người mắc bệnh tim mạch

Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm tinh chế

Hầu hết, thành phần của các loại thức ăn có sẵn, đã qua tinh chế đều chứa nhiều đường, muối và chất béo bão hòa cũng như nhiều chất bảo quản và thành phần đã qua chế biến. Đây là những chất không tốt cho sức khỏe, làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, tim mạch, đái tháo đường type 2, thậm chí là gây tử vong.

Vì thế, việc hạn chế các loại thực phẩm sẵn hay thức ăn tinh chế là điều vô cùng quan trọng và cần được quan tâm trong các chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch.

Thức ăn có sẵn gây béo phì và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tim mạch

Không sử dụng chất kích thích

Chất kích thích là một thuật ngữ mang tính tổng hợp gồm nhiều loại hoạt chất làm tăng hoạt động của hệ thần kinh trung ương và cơ thể. Chúng tồn tại ở nhiều dạng khác nhau từ hợp pháp đến bất hợp pháp như ma túy,…

Việc sử dụng các sản phẩm có chất kích thích sẽ dễ dàng kích thích hô hấp, làm nhịp tim không ổn định, tần số thở tăng lên mức cao, tăng huyết áp,… Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, tim của bạn có thể ngừng đập bất kỳ lúc nào. Do đó, đối với người mắc bệnh tim mạch thì đây được xem là điều kiêng kỵ.

Giảm lo âu và căng thẳng

Tình trạng căng thẳng có thể gây ra tình trạng viêm trong cơ thể, và điều này liên quan đến nhiều yếu tố có thể gây hại cho sức khỏe tim mạch như huyết áp cao và giảm cholesterol HDL tốt. Đặc biệt, căng thẳng mãn tính có thể ảnh hưởng đến chức năng tim theo cách gián tiếp, thường đi kèm với vấn đề ngủ không đều khiến cho người trải qua lo lắng. Do đó, đối với những người mắc bệnh tim mạch, quản lý và giảm căng thẳng là quan trọng. Các phương pháp như tập yoga, thiền, hoặc tham gia các hoạt động giải trí lành mạnh có thể giúp cải thiện tâm lý và giảm căng thẳng, có lợi cho sức khỏe tim mạch.

Không uống rượu bia

Rượu bia là một yếu tố có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Nó có thể thúc đẩy hình thành cục máu đông trong tim, đặc biệt khi nhịp tim không đều hoặc do cơ tim suy yếu, làm cho máu trở nên ứ trệ. Đồng thời, việc tiêu thụ rượu bia có thể gây tăng huyết áp, làm cho mảng bám xơ vữa trên thành động mạch có khả năng bong tróc và vỡ ra, dẫn đến tắc nghẽn lòng mạch phía sau đó. Vì lý do này, rất quan trọng cho những người mắc bệnh tim mạch nên hạn chế hoặc tránh uống rượu bia.

Những người bị tim mạch uống rượu bia có thể làm tăng nguy cơ đột

Không hút thuốc lá

Khi các hóa chất trong khói thuốc lá tác động lên động mạch, chúng có thể gây xơ vữa và làm dày thành mạch, tạo ra môi trường không thuận lợi cho sự di chuyển của các tế bào máu. Điều này làm cho việc chuyển động của chúng qua các động mạch và các mạch máu khác trở nên khó khăn, đặc biệt là khi họ cố gắng đến các cơ quan quan trọng như tim và não. Hậu quả có thể là sự hình thành cục máu đông, gây ra những vấn đề nghiêm trọng như cơn đau tim, đột quỵ, và thậm chí tử vong. Đối với người mắc bệnh tim mạch, việc bỏ hút thuốc lá càng sớm càng quan trọng để giảm nguy cơ tăng cao của những vấn đề sức khỏe nói trên.

Thuốc lá làm làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Các lưu ý cho người mắc bệnh tim mạch nên biết

Thay đổi lối sống

Lối sống chính là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch của bạn. Việc duy trì một lối sống lành mạnh sẽ giúp sức khỏe tim mạch được cải thiện.

• Dành thời gian để luyện tập thể dục thể thao nhiều hơn.
• Hạn chế việc tiêu thụ rượu bia, thuốc lá không kiểm soát.
• Thay đổi thói quen ăn không đúng bữa, bỏ bữa, sử dụng quá nhiều thức ăn nhanh.
• Tham khảo những liệu pháp để giải tỏa stress và không để tình trạng căng thẳng kéo dài liên tục.

Thay đổi lối sống để cải thiện sức khỏe tim mạch 

Lập kế hoạch thực đơn mỗi ngày

Để duy trì một chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch lành mạnh và cải thiện bệnh lý hiệu quả, bạn nên thiết lập thực đơn ăn uống hằng ngày. Cần tìm hiểu và xác định những loại thực phẩm lành mạnh và đưa vào khẩu phần. Hãy ưu tiên các loại ngũ cốc, rau xanh và hạn chế thực phẩm quá nhiều chất béo có hại và muối.

>> Tìm hiểu ngay: Thực đơn dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Kiểm soát lượng đường trong cơ thể

Đối với những người mắc bệnh tim mạch, khẩu phần ăn hàng ngày cần được kiểm soát để đảm bảo lượng calo nạp vào cân đối. Cần ưu tiên lựa chọn những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, mang ít năng lượng như rau xanh, trái cây… Hạn chế thức ăn nhiều muối và chất béo có hại.

Chế độ ăn ngăn ngừa tăng huyết áp

Thường xuyên vận động

Bên cạnh áp dụng các chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch, việc vận động thường xuyên luôn mang lại những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe và tuổi thọ cho trái tim của bạn.

Khi bạn thường xuyên vận động, các cơ sẽ cần nhiều máu và oxy hơn bình thường khiến chúng phải làm việc nhiều hơn. Theo thời gian, tim và phổi sẽ trở nên khỏe hơn, lưu lượng máu và oxy trong cơ thể cũng sẽ được cải thiện. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần chọn những bài tập hay môn thể thao phù hợp với sức lực ở thời điểm hiện tại vì việc vận động quá sức có thể khiến cho sức khỏe của bạn trở nên trầm trọng hơn.

Tóm lại, chúng tôi mong rằng bài viết này đã mang đến những thông tin có giá trị tham khảo cho bạn đọc về chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch. Trong trường hợp bạn cần được tư vấn về việc xây dựng chế độ ăn cho người mắc bệnh tim mạch bởi các chuyên gia thì hãy đến với Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM. Mọi thông tin cần thiết xin liên hệ qua số hotline 0935.18.39.39 hoặc 0243.633.5678.