Dấu hiệu dị ứng hạt ở trẻ

Bạn vừa thử cho trẻ ăn hạt lần đầu tiên và thấy trẻ xuất hiện mề đay trên da, bạn lo lắng không biết trẻ có bị dị ứng với loại hạt bạn vừa cho ăn hay không? Cùng Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM tìm hiểu về dấu hiệu dị ứng hạt ở trẻ qua bài viết dưới đây.

Nhiều bậc cha mẹ cũng từng có chung thắc mắc, tự hỏi liệu các triệu chứng của con mình có phải là biểu hiện của phản ứng dị ứng với hạt hay không. Phản ứng với các loại hạt đặc biệt đáng sợ vì tất cả chúng ta đều đã nghe những câu chuyện về những đứa trẻ bị dị ứng nghiêm trọng và thậm chí gây tử vong với các loại hạt.

Đọc bài viết sau để giúp cha mẹ hiểu những điều cần lưu ý khi nói đến các triệu chứng dị ứng hạt ở trẻ em và bạn nên làm gì nếu con mình có bất kỳ dấu hiệu phản ứng dị ứng nào.

Dị ứng hạt là gì?

Điều quan trọng là phải hiểu rằng “các loại hạt” là một thuật ngữ rộng và thực tế có hai loại hạt khác nhau mà trẻ có thể bị dị ứng. Loại đầu tiên là đậu phộng (thực ra là cây họ đậu). Loại thứ hai là hạt cây, bao gồm: hạnh nhân, hạt điều, quả óc chó, quả phỉ, hạt mắc ca, quả hạch Brazil, quả hồ trăn và hạt điều.

Cả dị ứng đậu phộng và dị ứng hạt cây đều nằm trong số tám loại thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất. Khoảng 5% trẻ em bị dị ứng thực phẩm, và cả đậu phộng và hạt – cùng với cá và động vật có vỏ – là những chất gây dị ứng có nhiều khả năng gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhất.

Dị ứng đậu phộng nói riêng là một loại dị ứng phổ biến. Có khoảng 2,5% trẻ em bị dị ứng với đậu phộng và con số này đã tăng 20% kể từ năm 2010. Mặc dù dị ứng đậu phộng và dị ứng hạt là những loại dị ứng khác nhau, nhưng chúng có liên quan đến nhau: khoảng 25-40% những người bị dị ứng với đậu phộng cũng bị dị ứng với các loại hạt.

Loại hạt nào gây ra phản ứng dị ứng nhiều nhất?

Đậu phộng gây ra nhiều phản ứng dị ứng nhất ở trẻ em. Dù bất kỳ loại hạt nào cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng, nhưng một số loại hạt có khả năng gây dị ứng cao hơn, bao gồm cả hạt điều và quả óc chó.

Phản ứng dị ứng của trẻ sẽ xảy ra bao lâu sau khi ăn các loại hạt?

Khi hầu hết chúng ta nghĩ về dị ứng, chúng ta nghĩ ngay đến phản ứng ngay lập tức với chất gây dị ứng. Tuy nhiên, trong khi nhiều phản ứng dị ứng xảy ra đột ngột, một số lại xảy ra dần dần. Thông thường, phản ứng dị ứng thực phẩm thông thường xảy ra trong vòng vài phút đến hai giờ sau khi tiếp xúc. Thời điểm xảy ra phản ứng dị ứng của con bạn thường tương ứng với mức độ nghiêm trọng của phản ứng.

Đọc thêm bài viết: 9 loại thực phẩm dễ gây dị ứng

Các phản ứng đáng lo ngại nhất là những phản ứng xảy ra gần như ngay lập tức, chẳng hạn như trong vòng vài phút cho đến một giờ. Thời gian con bạn biểu hiện các triệu chứng dị ứng hạt càng lâu thì khả năng con bạn bị dị ứng hạt càng ít.

Triệu chứng dị ứng hạt

Các triệu chứng dị ứng hạt khác nhau ở mỗi trẻ và có thể phụ thuộc vào loại hạt mà chúng bị dị ứng và mức độ dị ứng của chúng với loại hạt đó. Ngay cả một lượng rất nhỏ chất gây dị ứng cũng có thể gây ra các triệu chứng, ví dụ chỉ một mẩu nhân đậu phộng cực kỳ nhỏ có thể gây ra phản ứng ở người bị dị ứng.

Các triệu chứng dị ứng hạt xảy ra do phản ứng thái quá trong hệ thống miễn dịch của trẻ. Cơ thể của đứa trẻ xem protein hạt như một kẻ xâm lược và giải phóng một lượng lớn histamine để chống lại mối đe dọa đã nhận thức được. Lượng histamine dư thừa là nguyên nhân gây ra các triệu chứng dị ứng thực phẩm.

Các triệu chứng phổ biến nhất là gì?

Có nhiều triệu chứng khi dị ứng hạt ở trẻ em, từ nhẹ, trung bình đến nặng. Phản ứng thường khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của con bạn. Các dấu hiệu dị ứng hạt phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi là phát ban và/hoặc nôn mửa. Trẻ lớn hơn có thể có nhiều triệu chứng hơn, chẳng hạn như sưng tấy, thở khò khè, khó thở và sốc phản vệ (một phản ứng dị ứng nghiêm trọng và đôi khi gây tử vong).

Các triệu chứng phổ biến khác của dị ứng hạt bao gồm ngứa, sổ mũi, ho và hắt hơi. Sưng mí mắt, tiêu chảy và chóng mặt cũng có thể xuất hiện. Bất kỳ dấu hiệu nào của sốc phản vệ – có thể bao gồm khó thở, chóng mặt, tụt huyết áp nghiêm trọng và sốc – cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.

Những triệu chứng nào có thể khó phát hiện hơn?

Hầu hết chúng ta đều quen thuộc với các dấu hiệu dị ứng hạt phổ biến nhất. Nhưng đôi khi, các dấu hiệu dị ứng hạt có thể tinh vi hơn. Những cơn đau bụng hoặc buồn ngủ ở những trẻ chưa biết nói hoặc chưa thể mô tả các triệu chứng của trẻ có thể bị bỏ qua. Một số dấu hiệu phản ứng dị ứng ít rõ ràng hơn có thể bao gồm cảm giác bối rối hoặc “cảm giác sắp chết”.

Phản ứng dị ứng hạt

Ngoài các dấu hiệu phản ứng dị ứng tinh tế hơn, có thể hữu ích khi hiểu được sự khác biệt giữa phản ứng dị ứng nhẹ và nghiêm trọng hơn.

Những phản ứng nhẹ hơn có thể như thế nào?

Một phản ứng dị ứng nhẹ hơn với các loại hạt có thể bao gồm ngứa hoặc sổ mũi, ngứa miệng, hắt hơi và đau bụng nhẹ. Con bạn có thể có dấu hiệu phản ứng dị ứng nhẹ hơn khi chúng có một vài “phát ban rải rác”. Hoặc họ có thể chỉ bị sưng một bên môi.

Phản ứng dị ứng khẩn cấp với các loại hạt sẽ như thế nào?

Mặc dù tất cả các phản ứng dị ứng cần được xem xét nghiêm túc, nhưng nếu con bạn có dấu hiệu phản ứng dị ứng nghiêm trọng, đây được coi là một trường hợp cấp cứu y tế. Gọi cấp cứu ngay lập tức, nếu bạn có thuốc dị ứng khẩn cấp, chẳng hạn như EpiPen, bạn nên dùng thuốc đó ngay lập tức.

Các dấu hiệu của phản ứng dị ứng nghiêm trọng bao gồm “phát ban và sưng tấy toàn thân, khó thở hoặc khó nuốt, ngất xỉu hoặc bất tỉnh và nôn mửa lặp đi lặp lại”. Các phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhất với các loại hạt xảy ra nhanh chóng sau khi tiếp xúc, và có thể bao gồm sưng mí mắt hoặc môi, ho, chảy nước mắt, ngứa, phát ban và nôn mửa.

Một lần nữa, nếu con bạn có các triệu chứng của phản ứng dị ứng nghiêm trọng, bạn không nên ngần ngại cho trẻ dùng thuốc khẩn cấp và gọi dịch vụ cấp cứu.

Giải quyết tình trạng dị ứng hạt

Nếu bạn nghi ngờ rằng con bạn có thể bị dị ứng hạt, bạn nên đến gặp bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ chuyên khoa dị ứng. Nếu bạn đến gặp bác sĩ nhi khoa trước và họ nghi ngờ rằng con bạn có thể bị dị ứng hạt, bác sĩ có thể sẽ chuyển con bạn đến chuyên khoa dị ứng nhi khoa. Nếu có bất kỳ lo ngại nào về phản ứng tiềm ẩn với đậu phộng hoặc hạt của trẻ, bạn nên tới hỏi ý kiến bác sĩ về việc giải quyết dị ứng thực phẩm.

Kiểm tra dị ứng hạt

Sau khi bác sĩ ghi lại tiền sử chi tiết về các trải nghiệm dị ứng của con bạn, bao gồm cả những lần tiếp xúc trước đó và các phản ứng có thể xảy ra, bác sĩ có thể sẽ tiến hành một số xét nghiệm để hiểu thêm về bệnh dị ứng của con bạn. Điều này sẽ bao gồm xét nghiệm máu và xét nghiệm chích da. Điều cực kỳ quan trọng là phải có tiền sử chi tiết trước bất kỳ xét nghiệm nào vì xét nghiệm dị ứng thường có thể có “dương tính giả”.

Các xét nghiệm máu đo lường phản ứng miễn dịch của con bạn đối với các loại thực phẩm mà bạn nghi ngờ chúng có thể bị dị ứng và kiểm tra lượng kháng thể globulin miễn dịch E (IgE) trong máu của trẻ.

Xét nghiệm da được thực hiện bằng cách cho da của con bạn tiếp xúc với một lượng nhỏ chất gây dị ứng, dùng kim chích vào da của trẻ và sau đó tìm kiếm các phản ứng, chẳng hạn như nổi da gà. Các khả năng khác bao gồm “thử thức ăn qua đường miệng”, trong đó con bạn được cho ăn một lượng nhỏ chất gây dị ứng an toàn tại phòng khám hoặc bệnh viện và được theo dõi các phản ứng bới bác sĩ.

Đọc thêm bài viết: Dị ứng protein sữa

Điều trị dị ứng hạt

Điều trị chứng dị ứng hạt liên quan đến việc tránh ăn tất cả các loại hạt mà con bạn bị dị ứng. Điều này nghe có vẻ không dễ dàng vì các thành phần đậu phộng và hạt được thêm vào rất nhiều loại thức ăn chế biến sẵn hoặc đóng gói. Bạn sẽ phải đọc nhãn thực phẩm rất cẩn thận nếu con bạn bị dị ứng hạt.

Khả năng lây nhiễm chéo cũng có thể xảy ra, vì vậy hãy để ý các cảnh báo chẳng hạn như “sản phẩm được sản xuất trên thiết bị dùng chung với các loại hạt hoặc đậu phộng”.

Ngoài ra, bạn sẽ luôn muốn có sẵn thuốc để điều trị mọi khả năng tiếp xúc với chất gây dị ứng, bởi vì chúng có thể xảy ra ngay cả khi bạn cực kỳ cẩn thận. Đối với các triệu chứng nhẹ đơn lẻ, bạn nên sử dụng thuốc kháng histamine để điều trị. Các triệu chứng nghiêm trọng cần sử dụng ngay dụng cụ tiêm tự động epinephrine, chẳng hạn như EpiPen.

Bạn cũng nên hỏi thật kỹ lưỡng bác sĩ về kế hoạch điều trị cá nhân cho con bạn. Điều này sẽ giúp bạn giải quyết triệu chứng dị ứng cho trẻ tốt nhất ở nhà. Mỗi đứa trẻ nên có một kế hoạch điều trị và đánh giá cá nhân, và bác sĩ có thể tư vấn trực tiếp về các cách tránh thực phẩm, cách đọc nhãn và các lựa chọn điều trị.

Ngăn ngừa dị ứng hạt

Nếu gia đình bạn có người bị dị ứng hạt hoặc nếu bạn lo lắng về việc con mình bị dị ứng hạt, bạn có thể tự hỏi mình có thể làm gì để ngăn chặn điều này xảy ra. Mặc dù không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa dị ứng thực phẩm, nhưng có một số bằng chứng cho thấy việc cho trẻ tiếp xúc với các chất gây dị ứng sớm có thể hữu ích.

Bạn nên cho con bạn làm quen với các chất gây dị ứng phổ biến ngay từ 4-6 tháng tuổi. Việc giới thiệu sớm và thường xuyên TẤT CẢ các chất gây dị ứng thông thường trong khoảng 4-6 tháng tuổi là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro.

Việc giới thiệu các loại hạt trong khoảng 4-6 tháng là quan trọng nhất đối với trẻ có nguy cơ cao bị dị ứng với các loại hạt, chẳng hạn như trẻ có tiền sử gia đình bị dị ứng. Bất kỳ quyết định nào về cách thức và thời điểm giới thiệu chất gây dị ứng cho con bạn đều phải được đưa ra với sự hướng dẫn của bác sĩ.

Như vậy, nếu con bạn đột nhiên xuất hiện các triệu chứng dị ứng ngay sau khi ăn đậu phộng hoặc hạt, bạn sẽ cảm thấy lo lắng và thậm chí có thể hoảng sợ là điều dễ hiểu. Dị ứng thật đáng sợ, và không ai muốn nhìn thấy con mình cảm thấy không khỏe. Nếu con bạn biểu hiện các triệu chứng có thể cho thấy phản ứng dị ứng, cố gắng đừng hoảng sợ, nhưng cũng đảm bảo xem xét các triệu chứng một cách nghiêm túc.

Nếu các triệu chứng có vẻ nhẹ, hãy tới gặp bác sĩ để kiểm tra thêm. Nếu con bạn có bất kỳ dấu hiệu phản ứng nghiêm trọng nào – khó thở, phát ban hoặc sưng tấy toàn thân, hôn mê, nôn mửa hoặc có dấu hiệu bị sốc – đừng ngần ngại gọi cấp cứu hoặc đưa con bạn đến phòng cấp cứu gần nhất.

Xem thêm video hấp dẫn:

Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

BS. Đoàn Hồng – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Verywell Family