Đường là một loại carbohydrate đơn giản xuất hiện tự nhiên trong một số loại thực phẩm và đồ uống. Chúng cũng là một chất phụ gia được sử dụng rất phổ biến trong thực phẩm. Tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như tăng nguy cơ tăng cân, tiểu đường, sâu răng,…
Không giống như thực phẩm và đồ uống có chứa đường tự nhiên, những loại thực phẩm bổ sung thêm đường không cung cấp giá trị dinh dưỡng. Chúng cũng là một nguồn năng lượng nghèo nàn, vì cơ thể tiêu hóa lượng đường bổ sung rất nhanh. Tiêu thụ quá nhiều đường có thể gây ra các vấn đề sức khỏe theo thời gian. Bài viết này giải thích 5 lý do tại sao đường bổ sung lại có hại cho sức khỏe.
Thiếu giá trị dinh dưỡng
Đường không cung cấp bất kỳ vitamin hoặc khoáng chất nào. Chúng được cho là có chứa calo rỗng. Thêm đường vào thực phẩm và đồ uống làm tăng đáng kể hàm lượng calo của chúng mà không thêm bất kỳ lợi ích dinh dưỡng nào. Cơ thể thường tiêu hóa những thức ăn và đồ uống này một cách nhanh chóng. Điều này có nghĩa rằng chúng không phải là một nguồn năng lượng tốt.
Các sản phẩm có chứa đường tự nhiên thì khác. Ví dụ, trái cây và các sản phẩm từ sữa có chứa đường tự nhiên. Cơ thể tiêu hóa những thực phẩm này với tốc độ chậm hơn, khiến chúng trở thành nguồn năng lượng lâu dài. Các thực phẩm chứa đường tự nhiên cũng có xu hướng chứa các chất dinh dưỡng khác. Ví dụ, chúng cũng chứa chất xơ và một loạt các vitamin và khoáng chất. Một người trưởng thành trung bình ở Hoa Kỳ tiêu thụ khoảng 308 calo từ đường bổ sung, con số này nhiều hơn nhiều so với khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) về 100 calo từ đường bổ sung cho phụ nữ và 150 calo cho nam giới. Tiêu thụ calo rỗng làm suy yếu lợi ích sức khỏe của việc tiêu thụ các loại thực phẩm và đồ uống khác có giá trị dinh dưỡng. Nó cũng có thể gây ra sự mất cân bằng, thiếu hụt chất dinh dưỡng có thể dẫn đến các biến chứng về sức khỏe.
Tăng cân
Một nguy cơ đáng kể của việc tiêu thụ lượng đường dư thừa trong chế độ ăn uống là tăng cân. Trong hầu hết các trường hợp, thức ăn và đồ uống có đường có hàm lượng calo cao. Tiêu thụ quá nhiều các sản phẩm này sẽ dẫn đến tăng cân, ngay cả khi tập thể dục thường xuyên. Các bác sĩ cho thấy rằng lượng đường dư thừa trong chế độ ăn uống là nguyên nhân gây tăng cân. Vì cơ thể thường tiêu hóa các sản phẩm có chứa đường bổ sung nhanh hơn, nên chúng không bù đắp được cơn đói trong thời gian dài. Điều này có thể dẫn đến việc ăn thường xuyên hơn trong ngày và lượng calo tổng thể lớn hơn.
Cũng có một số bằng chứng cho thấy rằng đường có thể ảnh hưởng đến các con đường sinh học điều chỉnh cảm giác đói. Leptin là một nguồn hormone điều chỉnh cảm giác đói bằng cách xác định lượng năng lượng cơ thể cần. Sự gián đoạn hoạt động của leptin có thể dẫn đến tăng cân và béo phì. Một nghiên cứu trên chuột từ năm 2011 cho thấy chế độ ăn nhiều chất béo và đường có thể dẫn đến kháng leptin. Kháng leptin xảy ra khi cơ thể không còn phản ứng với leptin một cách chính xác. Các tác giả nghiên cứu phát hiện ra rằng việc loại bỏ đường khỏi chế độ ăn uống đã đảo ngược tình trạng kháng leptin.
Bệnh tiểu đường
Chế độ ăn giàu calo dưới bất kỳ hình thức nào đều có thể dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, chế độ ăn nhiều đường có hàm lượng calo cao. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Một phân tích tổng hợp dữ liệu từ 310.819 người cho thấy những người tiêu thụ nhiều đồ uống có đường có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn 26% so với những người tiêu thụ ít. Nghiên cứu đã định nghĩa “mức tiêu thụ cao” là từ một đến hai đồ uống có đường mỗi ngày. Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ khuyến nghị tránh đồ uống có đường để ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2.
Sâu răng
Tiêu thụ đường có thể gây sâu răng, dẫn đến sự phát triển của sâu răng. Sau khi ăn đường, vi khuẩn trong miệng hình thành nên một lớp mảng bám mỏng trên răng. Những vi khuẩn này phản ứng với đường có trong thực phẩm và đồ uống. Phản ứng này kích hoạt giải phóng một loại axit gây hại cho răng.
Cơ thể có thể tự sửa chữa một số thiệt hại này. Tuy nhiên, theo thời gian, chế độ ăn nhiều đường sẽ gây ra những tổn thương lâu dài. Điều này có thể dẫn đến sâu răng. Sâu răng là những lỗ thấm được hình thành trên răng. Hạn chế ăn thực phẩm nhiều đường là một cách hiệu quả để ngăn ngừa sâu răng.
Bệnh tim
Chế độ ăn nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Một nghiên cứu kéo dài 15 năm cho thấy rằng những người bổ sung nhiều đường trong chế độ ăn uống của họ có nguy cơ tử vong vì bệnh tim cao hơn đáng kể so với những người nạp lượng đường bổ sung ở mức tối thiểu. Mối liên quan này có thể là do đồ uống có đường chứa nhiều calo, không ảnh hưởng đến cảm giác đói và cung cấp không đủ năng lượng.
Tóm lại, bản thân đường không phải là không có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, tiêu thụ nguồn đường tự nhiên sẽ tốt cho sức khỏe hơn là tiêu thụ đường bổ sung. Dư thừa đường trong chế độ ăn uống có thể gây ra một loạt các bệnh, bao gồm bệnh tim, tăng cân và tiểu đường.
Hãy đến với Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Mọi thông tin xin liên hệ Hotline: 0935.18.3939 hoặc Fanpage Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM.
Hoàng Hà Linh
Viện Y học ứng dụng Việt Nam
