Chế độ ăn ít protein là chế độ ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc hơn trong khi tiêu thụ ít sản phẩm động vật hơn. Chế độ ăn này đôi khi được khuyến nghị cho những người mắc một số tình trạng sức khỏe nhất định, như bệnh thận hoặc gan.
Bên cạnh việc có thể cải thiện sức khỏe cho một số người, chế độ ăn ít protein cũng có thể gây ra tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng. Đó là lý do tại sao bạn nên trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ trước khi hạn chế nghiêm ngặt lượng protein nạp vào cơ thể.
Bài viết này thảo luận về mọi thông tin bạn cần biết về lợi ích và rủi ro của chế độ ăn ít protein.
Contents
Chế độ ăn ít protein là gì?
Như tên gọi của nó, chế độ ăn ít protein bao gồm việc tránh các nguồn thực phẩm giàu protein. Protein là một chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu mà cơ thể bạn cần để thực hiện nhiều chức năng quan trọng. Các chuyên gia khuyến nghị rằng 10%-35% lượng calo hàng ngày của bạn nên đến từ protein. Chế độ ăn ít protein hạn chế lượng protein của bạn xuống mức thấp hơn lượng này.
Lợi ích sức khỏe của chế độ ăn ít protein
Chế độ ăn ít protein có thể cải thiện sức khỏe, nhưng hầu hết các lợi ích đều áp dụng cho những người mắc các tình trạng bệnh lý cụ thể. Ví dụ, hạn chế protein có thể giảm bớt gánh nặng cho thận và gan của bạn, Điều này có thể hữu ích nếu bạn bị rối loạn chức năng thận hoặc bệnh gan. Những người mắc một số rối loạn di truyền ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa protein cũng có thể được hưởng lợi từ chế độ ăn ít protein. Một đánh giá cho thấy việc hạn chế protein làm giảm nguy cơ ung thư, tiểu đường và bệnh tim ở người trung niên. Ngoài ra, nghiên cứu trên động vật cho thấy chế độ ăn ít protein có thể giúp bảo vệ não và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức.
Đọc thêm tại bài viết: Con người có nên ăn thịt?
Tác dụng phụ tiềm ẩn
Việc hạn chế lượng protein bạn tiêu thụ có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt protein, có thể gây ra các tác dụng phụ như:
- Mất cơ
- Thiếu hụt vitamin hoặc chất dinh dưỡng
- Chức năng miễn dịch kém
- Thiếu máu
- Rụng tóc
- Giảm mật độ xương
- Phù
- Chậm phát triển (ở trẻ em)
Chế độ ăn ít protein không dành cho tất cả mọi người, vì lượng protein nạp vào đầy đủ là điều cần thiết trong chế độ ăn uống thông thường. Tuy nhiên, có những thời điểm nhất định khi chế độ ăn ít protein và thực phẩm ít protein được chỉ định.
Đọc thêm tại bài viết: Những sai lầm thường gặp khi chế biến thịt gà
Chế độ ăn ít protein có phù hợp với bạn không?
Bạn chỉ nên cân nhắc áp dụng chế độ ăn ít protein nếu bác sĩ khuyên bạn nên làm như vậy. Chế độ ăn này có thể phù hợp với bạn nếu bạn mắc một số tình trạng bệnh lý nhất định.
Bệnh thận
Bệnh thận là tình trạng thận bị tổn thương và gặp khó khăn trong việc lọc máu. Giảm lượng protein bạn tiêu thụ có thể giúp giảm bớt khối lượng công việc của thận để thận có thể hoạt động tốt hơn. Chế độ ăn ít protein có thể làm chậm tiến triển suy thận và chạy thận.
Bệnh thận do tiểu đường
Bệnh thận do tiểu đường là tổn thương thận do tiểu đường gây ra. Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn ít protein có thể cải thiện các triệu chứng của bệnh thận do tiểu đường.
Bệnh gan
Một số người mắc bệnh gan có thể hưởng lợi từ chế độ ăn ít protein. Hạn chế protein sẽ hạn chế sự tích tụ các chất thải độc hại và giúp gan không phải làm việc quá sức.
Bệnh Phenylketon niệu
Bệnh Phenylketon niệu(PKU) là một rối loạn di truyền hiếm gặp khiến một loại axit amin được gọi là phenylalanine tích tụ trong cơ thể. Đối với những người mắc Phenylketon niệu, việc ăn thực phẩm giàu protein có thể làm trầm trọng thêm những tác dụng này. Các bác sĩ thường khuyên bạn nên tránh xa các thực phẩm giàu protein trong thời gian dài nếu bạn bị phenylketon niệu.
Homocystin niệu
Homocystin niệu là một rối loạn di truyền khác. Với bệnh homocystin niệu, cơ thể người bệnh gặp khó khăn trong việc xử lý một loại axit amin gọi là methionine. Việc điều trị rối loạn này thường bao gồm việc tuân theo chế độ ăn ít protein.
Thực phẩm nên lựa chọn trong chế độ ăn ít protein
Nếu bạn muốn hạn chế protein, bạn nên bổ sung nhiều rau, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt vào chế độ ăn uống của mình. Một số thực phẩm ít protein mà bạn có thể muốn đưa vào chế độ ăn uống của mình là:
- Hầu hết các loại rau, ngoại trừ ngô, khoai tây, khoai lang và khoai mỡ (nên ăn với số lượng hạn chế)
- Hầu hết các loại trái cây, ngoại trừ cam, chuối và chuối lá (nên ăn với số lượng hạn chế)
- Chất béo lành mạnh, chẳng hạn như dầu ô liu
- Thảo mộc và gia vị
- Các sản phẩm ít protein như bánh mì làm từ bột mì hoặc hỗn hợp làm bánh ít protein
- Gạo, bánh mì, ngũ cốc có thể được tiêu thụ với số lượng hạn chế.
Thực phẩm cần tránh khi áp dụng chế độ ăn ít protein
Mặc dù thịt có vẻ là thực phẩm giàu protein nhất, nhưng vẫn còn nhiều loại protein khác mà bạn có thể phải tránh nếu muốn hạn chế lượng protein nạp vào cơ thể như:
- Thịt và các sản phẩm từ thịt
- Gia cầm
- Cá và tất cả các loại hải sản
- Các sản phẩm từ sữa, bao gồm sữa, trứng, kem, sữa chua, pho mát và kem
- Các loại đậu, chẳng hạn như đậu Hà Lan, đậu lăng hoặc đậu
- Các loại hạt và bơ hạt
Duy trì sức khỏe với chế độ ăn ít protein
Duy trì sức khỏe khi áp dụng chế độ ăn ít protein có thể đòi hỏi bạn phải nỗ lực. Hãy thử ăn nhiều thực phẩm lành mạnh nhất có thể để đảm bảo bạn nhận được các chất dinh dưỡng quan trọng. Bạn có thể cần dùng một số loại vitamin hoặc chất bổ sung để có cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Ví dụ, chế độ ăn ít protein có thể dẫn đến thiếu hụt vitamin B-12 , vì vậy bạn có thể phải dùng vitamin này hàng ngày.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu calo hàng ngày, bạn cũng có thể tăng lượng chất béo lành mạnh cũng như cung cấp đủ nước cho cơ thể bằng cách uống nhiều nước trong suốt cả ngày.
Tháng 12 này, Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM – Viện Y học ứng dụng Việt Nam dành tặng bạn ưu đãi đặc biệt: Xét nghiệm Canxi toàn phần MIỄN PHÍ khi thực hiện xét nghiệm Vitamin D. Liên hệ hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678 hoặc truy cập viamclinic.vn để đặt lịch ngay!
Ths.Bs. Nguyễn Hoài Thu – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM
