Phải làm gì khi sữa công thức gây táo bón cho trẻ?

Nhiều mẹ có thể nhận thấy việc chuyển đổi từ bú mẹ sang sữa công thức khiến trẻ bị táo bón, vậy sữa công thức có thật sự gây táo bón hay không?

Điều gì có thể tồi tệ với bạn hơn những chiếc tã lót đầy phân của trẻ? Đó là tại sao trẻ lại không đi vệ sinh đều đặn. Nếu trẻ đã qua vài ngày mà vẫn không đi vệ sinh, bạn có thể sẽ phải vò đầu bứt tai để tìm ra nguyên nhân tại sao trẻ lại bị như thế.

Tham khảo: Những điều cần biết khi chuyển từ sữa công thức sang sữa tươi cho trẻ.

Khi xem xét tất cả các khả năng có thể gây ra, một điều có thể lướt qua trong đầu bạn đó là chế độ ăn của trẻ – đặc biệt là khi bạn vừa bắt đầu cho trẻ uống sữa công thức. Vậy sữa công thức có gây táo bón thật không? Bạn nên làm gì khi trẻ bị táo bón? Khi nào thì bạn cần cho trẻ tới gặp bác sĩ Nhi khoa? Cùng tìm hiểu nhé.

Trẻ sơ sinh bú sữa công thức dễ gây táo bón?

Đây hoàn toàn là sự thật, trẻ sơ sinh bú sữa công thức dễ gây táo bón hơn trẻ bú mẹ hoàn toàn. Vậy tại sao lại thế?

Sữa mẹ nói chung thường sẽ dễ tiêu hóa hơn cho trẻ sơ sinh và được coi là thuốc nhuận tràng tự nhiên cho trẻ.

Mặt khác, sữa công thức thì đặc hơn sữa mẹ, chúng có các protein phân tử lớn có thể khó tiêu hóa hơn cho trẻ. Điều này làm cho các vấn đề về đường tiêu hóa – bao gồm cả táo bón – dễ xảy ra hơn.

Nhưng bạn cũng đừng nghĩ rằng trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn thì không thể bị táo bón hay tất cả trẻ uống sữa công thức đều sẽ bị táo bón. Mỗi trẻ đều khác nhau. Ngoài ra, dù bạn có cho trẻ uống sữa mẹ hay sữa công thức, trẻ vẫn có thể có các dấu hiệu táo bón khi bạn bắt đầu cho trẻ làm quen với thức ăn dạng rắn.

Một điều cần chú ý nữa là, một số trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn cũng không đi vệ sinh đều đặn, nhưng điều này có thể là do trẻ hấp thụ tốt tất cả các chất dinh dưỡng mà trẻ cần từ sữa mẹ.

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bú sữa công thức bị táo bón

Dấu hiệu trẻ bị táo bón bao gồm:

• • Không thường xuyên đi ngoài
  • Khó đi ngoài hơn, phân có thể có dạng từng viên nhỏ, nhìn như viên đá hoặc tròn cứng
  • Có thể có máu bên ngoài phân hoặc có máu khi làm vệ sinh cho trẻ
  • Đau khi đi ngoài, với những trẻ quá nhỏ không thể biểu thị bằng lời nói, trẻ có thể có biểu hiện lưng cong, mặt đỏ và khóc.
  • Bụng căng
  • Giảm hứng thú với thức ăn.

Số lượng phân trẻ đi ra tã lót/bỉm mỗi ngày hoặc mỗi tuần có thể sẽ rất khác nhau. Hãy sử dụng phân bình thường của con bạn – chứ không phải con của bạn bè hay hàng xóm – để giúp bạn xác định xem con bạn có bị táo bón hay không.

Một điều quan trọng cần nhớ là táo bón không chỉ là về độ thường xuyên đi vệ sinh của trẻ, nó còn là về mức độ khó đi của trẻ mỗi lần đi vệ sinh. Nếu trẻ đi ngoài 3 đến 4 ngày 1 lần, nhưng phân của trẻ vẫn mềm và đi có vẻ vẫn dễ dàng, có thể trẻ vẫn bình thường. Mặt khác, nếu trẻ đi ngoài mỗi ngày nhưng lại căng thẳng và quấy khóc cùng với phân cứng thì có thể trẻ đang bị táo bón.

Chuyển từ bú sữa mẹ sang sữa công thức có thể gây ra táo bón không?

Nếu gần đây bạn mới thực hiện chuyển đổi việc cho trẻ uống sữa mẹ hoàn toàn sang uống sữa công thức, bạn có thể nhận ra sự thay đổi trong phân của trẻ. Không có gì lạ khi phân của trẻ trở nên cứng hơn và thay đổi màu sắc.

Bạn có thể thấy trẻ xì hơi nhiều hơn, đặc biệt khi trẻ chuyển sang bú bình. Mỗi trẻ sẽ có sự thay đổi khác nhau nên bạn có thể sẽ không nhận thấy quá nhiều sự thay đổi của trẻ.

Có một số loại sữa công thức tốt hơn hoặc tệ hơn cho chứng táo bón hay không?

Nhìn vào gian hàng sữa công thức tại các siêu thị và cửa hàng có thể khiến bạn quay cuồng. Đầu tiên, bạn cần biết rằng có 3 dạng sữa công thức mà bạn có thể chọn:

• • Sữa bột
  • Sữa cô đặc
  • Sữa pha sẵn
  • Tiếp theo, cùng với 3 dạng sữa trên, chúng có thể là:
  • Sữa công thức có nền là sữa bò hoặc sữa dê
  • Sữa công thức làm từ sữa đậu nành
  • Sữa công thức đặc biệt, ví dụ như sữa hữu cơ.

Một số loại sữa công thức tự quảng cáo là tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ. Điều này là có thể, vì những sữa này đã được đồng nhất, tức là chúng được sản xuất theo cách phá vỡ các phân tử để hấp thu dễ dàng hơn. Hoặc chúng được sản xuất với những thành phần được thiết kế để dễ dàng tiêu hóa hơn trong hệ tiêu hóa.

Mặc những lời quảng cáo có cánh, vẫn chẳng có gì đảm bảo được rằng bất kỳ sữa công thức nào có thể tiêu hóa tốt trong dạ dày của trẻ. Vậy làm cách nào để chọn được sữa tốt cho trẻ?

Với rất nhiều bậc cha mẹ, câu trả lời nằm ở việc hỏi về kinh nghiệm chọn sữa công thức của những cha mẹ đồng nghiệp hoặc bạn bè khác và tự nghiên cứu thành phần để tìm ra loại sữa phù hợp hoặc liên hệ phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM để được tư vấn đầy đủ nhất về cách lựa chọn loại sữa phù hợp với trẻ.

Việc chuyển đổi sang loại sữa công thức khác có thể giúp ích hay sẽ chỉ làm mọi thứ tệ đi?

Bạn có thể sẽ quyết định rằng bạn cần phải thay đổi sang một loại sữa công thức khác. Vậy đây có phải là ý hay không?

Chuyển đổi sữa công thức có thể tạo ra nhiều khác biệt trong phân của trẻ, do sự nhạy cảm của trẻ với một vài thành phần trong sữa công thức ban đầu có thể dẫn đến chứng táo bón của trẻ.

Tuy nhiên, thay đổi dòng sữa hoặc hãng sữa công thức có thể khiến mọi chuyện tệ hơn, đặc biệt khi việc thay đổi này diễn ra quá thường xuyên.

Ngoài ra, đây cũng không phải thói quen tốt khi cho trẻ uống sữa công thức trong từ 1 đến 2 ngày rồi lại thay đổi sang loại sữa công thức khác ngay khi bạn thấy trẻ có dấu hiệu táo bón. Thay vào đó, hãy để trẻ thử uống trong một vài tuần để thích nghi với bất kỳ loại sữa công thức nào mới.

Trong một vài trường hợp, thay đổi sữa công thức có vẻ là lựa chọn thông minh và phù hợp. Tuy nhiên bạn vẫn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Những lý do để cân nhắc đổi sữa bao gồm:

• • Dị ứng sữa
  • Trẻ cực kỳ khó chịu
  • Theo nhu cầu bổ sung sắt cho trẻ được kê bởi bác sĩ (mặc dù hầu hết sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh có chứa sắt)
  • Trẻ suy nhược hoặc mệt mỏi
  • Trẻ bị nôn, trớ
  • Đi ngoài ra máu
  • Tiêu chảy.

Đặc biệt nếu trẻ cho thấy các dấu hiệu dị ứng hoặc không thích lúa mỳ hoặc chế phẩm sữa, việc thay đổi nhãn hiệu sữa với các thành phần khác nhau có thể giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn.

Việc làm ra sữa công thức tự chế tại nhà chưa bao giờ là ý hay cả. Các bác sĩ có thể giúp bạn tìm ra dòng sữa công thức đã được kiểm chứng nếu trẻ cần thứ gì đó đặc biệt.

Làm cách nào để giảm chứng táo bón cho trẻ do uống sữa công thức

Với đa số trẻ, một hoặc hai biện pháp đơn giản tại nhà là tất cả những gì bạn cần để giảm táo bón cho trẻ.

Với những trẻ lớn hơn, bạn có thể cân nhắc thay đổi chế độ ăn cho trẻ.

Nếu trẻ trên 6 tháng tuổi, bổ sung cho trẻ thêm một lượng nhỏ nước ép 100% táo, mận khô hoặc lê pha loãng với nước. Chúng có chứa sorbitol – một loại đường – hoạt động như một thuốc nhuận tràng và có thể giúp trẻ giảm táo bón.

Uống nhiều nước cũng có thể giúp phân mềm ra hơn. Tất nhiên đừng quên hỏi ý kiến bác sĩ về lượng nước hoặc loại chất lỏng khuyến nghị thích hợp cho trẻ nhé.

Và nếu như trẻ đã ăn dặm, bạn có thể cân nhắc thêm một số thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn của trẻ như đậu hà lan hoặc mận khô. Bạn cũng có thể cân nhắc dùng ngũ cốc cho trẻ với lúa mỳ hoặc lúa mạch nguyên cám để thay thế cho gạo vì chúng chứa nhiều chất xơ hơn.

Đối với trẻ nhỏ hơn, bạn có thể thử các cách sau:

• • Động tác đá xe đạp: Nhẹ nhàng uốn cong chân của trẻ về phía ngực hoặc vòng tròn chân của trẻ trong một chuyển động tương tự như đạp xe nhẹ nhàng (Ngoài ra đi ngoài ở tư thế ngồi xổm sẽ dễ hơn khi nằm thẳng).
  • Mát xa cho trẻ sơ sinh: Mát-xa bụng và phương pháp da kề da có thể cải thiện hệ tiêu hóa của trẻ.
  • Tắm rửa: Tắm nước ấm có thể giúp các cơ của trẻ thư giãn và cho phép phân ra ngoài dễ dàng hơn.

Nếu những biện pháp khắc phục này không hiệu quả, bác sĩ có thể sẽ đề xuất các phương pháp điều trị khác. Không nên sử dụng dầu khoáng, thuốc nhuận tràng kích thích hoặc thuốc xổ để giải quyết tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh, vì vậy hãy trao đổi với bác sĩ nhi khoa để biết các phương pháp an toàn hơn cho trẻ nhé.

Khi nào cần cho trẻ đi khám bác sĩ

Thông thường, táo bón ở trẻ sơ sinh không phải là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng và nó có thể dễ dàng giải quyết được. Tuy nhiên trong một số trường hợp hiếm hoi, táo bón có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn khác.

Hãy cho trẻ đi khám bác sĩ nếu bạn nhận thấy:

• • Các vấn đề liên quan đến táo bón vẫn tiếp diễn mặc dù đã thay đổi chế độ ăn uống để cố gắng giải quyết nó
  • Nôn mửa
  • Suy nhược
  • Trẻ từ chối ăn
  • Có máu trong phân
  • Phân đen (sau khi trẻ đã đi ngoài phân su, xảy ra trong vài ngày đầu tiên của cuộc đời).

Tới khám bác sĩ

Nếu gần đây bạn đã chuyển cho trẻ uống sang sữa công thức, bạn có thể nhận thấy rằng những lần đi ngoài của trẻ khó hơn một chút và ít thường xuyên hơn. Bạn cũng có thể nhận thấy sự thay đổi trong nhu động ruột của trẻ nếu bạn đã đưa chất rắn vào chế độ ăn của trẻ.

Nếu tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hoặc bạn nhận thấy các dấu hiệu cảnh báo khác về việc sức khỏe kém, đừng ngần ngại đưa trẻ tới gặp bác sĩ. Các bác sĩ có thể hỗ trợ bạn lập một kế hoạch để giúp trẻ cảm thấy tốt hơn càng sớm càng tốt.

Hãy đến với Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Mọi thông tin xin liên hệ Hotline: 0935.18.3939 hoặc nhắn tin tới Fanpage.

BS. Đoàn Hồng

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Healthline