Theo một nghiên cứu mới đây, việc bổ sung probiotics (lợi khuẩn) cho trẻ sơ sinh trong tháng đầu tiên có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 1 ở những đối tượng mang gen di truyền của căn bệnh này.
Theo trưởng nhóm nghiên cứu Ulla Uusitalo – giáo sư khoa dịch tễ nhi thuộc đại học South Floria ở Tampa (Mỹ), việc sử dụng lợi khuẩn trong vòng 27 ngày đầu tiên sau khi chào đời sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 1 với những đối tượng có nguy cơ cao nhất.
Nghiên cứu này đã được đăng trên tạp chí JAMA Pediatrics. GS. Uusitalo cũng lưu ý rằng do các hạn chế nhất định của nghiên cứu nên chúng ta chưa thể rút ra được mối quan hệ nhân – quả. Tuy nhiên bà cũng nhấn mạnh rằng mối liên quan này khá rõ ràng và có thể là cơ sở cho những nghiên cứu về sau.
Tiểu đường type 1 là một căn bệnh tự miễn, xuất hiện khi hệ miễn dịch của cơ thể tự tiêu diệt các tế bào sản xuất insulin ở tuyến tụy (theo JDRF – Hiệp hội nghiên cứu về bệnh tiểu đường thanh thiếu niên). Điều này làm cho lượng insulin nội sinh không đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể. Insulin là một hormone giúp tế bào sử dụng đường trong thức ăn để tạo ra năng lượng cho cơ thể sử dụng.
Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường type 1 hiện giờ vẫn chưa rõ ràng. Một số gen được cho là nguyên nhân gây bệnh, tuy nhiên các chuyên gia tin rằng yếu tố môi trường cũng đóng vai trò quan trọng. Một khả năng khác là sự mất cân bằng trong hệ vi khuẩn đường ruột làm thúc đẩy hiện tượng “tự miễn”.
Để tìm hiểu sâu hơn về khả năng này, các nhà khoa học đã tiến hành một nghiên cứu tại 6 trung tâm y tế – 3 ở Mỹ và 3 tại châu Âu. Mẫu nghiên cứu bao gồm gần 7.500 trẻ em. Các trẻ em này được lấy mẫu máu xét nghiệm 3 tháng một lần từ 3 tháng tuổi tới 48 tháng tuổi để phát hiện những dấu hiệu của bệnh tiểu đường type 1. Sau đó, trẻ sẽ được xét nghiệm máu 6 tháng một lần.
Cha mẹ của những trẻ em này phải trả lời một bảng câu hỏi chi tiết về chế độ dinh dưỡng của trẻ ở giai đoạn sơ sinh và việc bổ sung probiotics (lợi khuẩn) từ khi sinh cho tới 3 tháng tuổi. Mẹ của các trẻ này cũng phải cung cấp các thông tin về chế độ ăn uống của họ trong suốt thời gian mang thai.
>>>Tìm hiểu thêm: Thực đơn dinh dưỡng phòng ngừa bệnh tiểu đường các mẹ nên biết
Probiotics là các vi khuẩn có lợi giúp duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Nghiên cứu cũng cho biết ở châu Âu việc sử dụng probiotics phổ biến hơn tại Mỹ. Trẻ em thường được bổ sung probiotics qua sữa bột hay qua dung dịch dinh dưỡng tăng cường. Probiotics được xem là khá an toàn. Không có một báo cáo nào chứng minh các tác dụng không mong muốn của probiotics đối với trẻ khỏe mạnh.
Các nhà khoa học thấy rằng việc sử dụng probiotics cho trẻ trong vòng 27 ngày đầu tiên sau sinh có liên quan đến sự giảm khả năng mắc bệnh tiểu đường type 1 tới 60% đối với nhóm đối tượng có nguy cơ cao. Những đối tượng trẻ em này mang gen DR3/4 là gien có khả năng gây bệnh.
Tuy nhiên các nhà nghiên cứu cũng cho biết trẻ em không mang gen gây bệnh kể trên không hề được lợi ích từ việc sử dụng probiotics ở giai đoạn sớm. Cũng như vậy không có trẻ nào được lợi kể cả việc sử dụng probiotics về sau.
George Weinstock thuộc phòng nghiên cứu Jackson về gien di truyền ở Farming, Conn cho biết: “Điều đặc biệt là lợi ích chỉ thấy được nếu như sử dụng probiotics trong vòng 27 ngày đầu tiên sau sinh.” Đây có thể là một liệu pháp điều trị an toàn và rẻ tiền cho nhóm trẻ có nguy cơ cao mắc tiểu đường type 1. Tuy cần thêm những nghiên cứu khác để chứng minh cụ thể hơn những nó vẫn rất đáng được khuyến khích tại thời điểm này.
Nếu cho trẻ sử dụng đủ liều lượng probiotics thì nó có thể giúp thiết lập một “quần thể vi sinh vật” có lợi cho sức khỏe. Hãy tưởng tượng rằng trong giai đoạn đầu đời này có một cánh cửa mở ra cho các vi sinh vật ngoại sinh thâm nhập vào cơ thể và sống tại đó, trong suốt giai đoạn này, việc sử dụng probiotics có thể giúp xây dựng nên hệ vi sinh vật có lợi cho cơ thể. Tuy nhiên, đây là giai đoạn mà có thể hiện tượng tự miễn bắt đầu diễn ra và cũng là thời kỳ quan trọng để can thiệp và điều chỉnh những tác động gây hại của hiện tượng tự miễn.
Nếu vậy, liệu các gia đình có tiền sử mắc bệnh tiểu đường type 1 có nên bắt đầu cho con cái họ sử dụng probiotics hay không? Còn quá sớm để đưa ra bất cứ lời khuyên nào. Nhưng nếu bạn cho rằng con bạn thuộc đối tượng có nguy cơ mắc bệnh thì hãy hỏi ý kiến bác sỹ về việc bổ sung probiotics cho trẻ ở giai đoạn sớm.
