Chiều cao phần lớn được quyết định bởi gen. Hầu hết trường hợp, chiều cao sẽ không tăng thêm sau độ tuổi 18 đến 20 do các tế bào xương không tăng trưởng được nữa. Tuy nhiên, dinh dưỡng hợp lý trong thời thơ ấu và thanh thiếu niên có thể giúp tăng chiều cao tối đa. Bài viết này sẽ giúp cung cấp thông tin xem liệu bạn có tăng chiều cao sau 18 tuổi hay không.

Có thể tăng chiều cao sau 18 tuổi không?

Những yếu tố quyết định chiều cao

Trước khi thảo luận về việc có thể thay đổi chiều cao khi trưởng thành hay không, điều quan trọng là phải xem xét các yếu tố quyết định chiều cao ngay từ đầu. Câu trả lời đơn giản đó là di truyền học, nhưng đây không phải là yếu tố quyết định chiều cao duy nhất.

Nghiên cứu các cặp song sinh là một cách để các nhà khoa học xác định mức độ ảnh hưởng của di truyền đến chiều cao cơ thể. Nhìn chung, chiều cao ở các cặp song sinh có mối tương quan cao. Điều này có nghĩa là nếu một người sinh đôi cao thì người kia cũng có khả năng cao. Dựa trên các nghiên cứu về cặp song sinh, người ta ước tính rằng 60–80% sự khác biệt về chiều cao giữa mọi người là do di truyền. Và 20 – 40% còn lại là do các yếu tố môi trường như dinh dưỡng.

Đọc thêm bài viết: Khi nào bé gái ngừng phát triển chiều cao?

Nhiều trường hợp, chiều cao sẽ không tăng trưởng sau 18 tuổi

Lý do tại sao chiều cao ngừng tăng là do xương, cụ thể là các đĩa tăng trưởng của bạn. Các đĩa tăng trưởng, hoặc các sụn đầu xương, là những vùng sụn chuyên biệt gần cuối xương dài. Tăng chiều cao chủ yếu là do quá trình phát triển của xương dài vì các đĩa tăng trưởng vẫn đang hoạt động. Gần cuối tuổi dậy thì, những thay đổi nội tiết tố khiến các mảng tăng trưởng cứng lại hoặc “đóng lại” và quá trình phát triển của xương dừng lại. Các mảng tăng trưởng dừng lại vào khoảng 16 tuổi ở phụ nữ và khoảng từ 14 – 19 tuổi ở nam giới.

Mặc dù sự phát triển thực sự của xương dài sẽ không xảy ra ở hầu hết người trưởng thành, nhưng một số thay đổi nhỏ hàng ngày về chiều cao là có thể xảy ra. Nguyên nhân của sự thay đổi này trong suốt cả ngày là do các đĩa đệm ở cột sống bị chèn ép nhẹ. Các hoạt động hàng ngày tác động đến sụn và chất lỏng trong cột sống và làm giảm nhẹ chiều cao trong ngày. Sự giảm chiều cao này trong ngày có thể lên tới khoảng 1,5 cm.

Không có bài tập hay phương pháp kéo giãn nào giúp bạn cao hơn

Một lầm tưởng phổ biến về chiều cao là một số bài tập hoặc kỹ thuật kéo giãn có thể khiến bạn cao hơn. Nhiều người cho rằng các hoạt động như treo người, leo trèo, sử dụng bàn đảo ngược và bơi lội có thể tăng chiều cao của bạn. Tuy nhiên, không có bằng chứng tốt để hỗ trợ những lời khuyên này này.

Điều đúng đắn là chiều cao sẽ thay đổi một chút trong ngày do sự nén và giải nén của các đĩa sụn ở cột sống. Bằng cách giải nén đĩa đệm, một số hoạt động này có thể tạm thời tăng chiều cao của bạn ở một mức độ rất nhỏ. Tuy nhiên, đây không phải là thay đổi thực sự về chiều cao vì mọi thay đổi sẽ nhanh chóng bị mất đi.

Các bài tập (bao gồm cả bài tập tạ) không thể gây giảm chiều cao

Nhiều người lo lắng rằng tập thể dục, đặc biệt là bài tập dùng tạ, có thể gây bất lợi cho chiều cao của bạn. Một số mối quan tâm này dành riêng cho trẻ em và thanh thiếu niên – những đối tượng mà xương vẫn còn tiếp tục phát triển. Sụn của các đĩa tăng trưởng yếu hơn xương trưởng thành, hình thành trong tuổi trưởng thành và có khả năng bị tổn thương dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu đều chỉ ra rằng tập tạ là an toàn và có lợi ở mọi lứa tuổi, miễn là quá trình này được giám sát thích hợp. Thêm vào đó, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập tạ trước tuổi trưởng thành không làm giảm tốc độ tăng trưởng. Hầu hết các bác sĩ và chuyên gia y học thể thao cũng đồng ý rằng không cần phải tránh tập tạ ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Một nghiên cứu đã hỏi 500 chuyên gia y học thể thao liệu có nên tránh nâng tạ cho đến khi các xương tăng trưởng dừng phát triển hay không. 85% các chuyên gia cho rằng không cần thiết phải tránh nâng tạ và chỉ 10% cho rằng tốt nhất nên tránh tập tạ. Ngoài ra, nghiên cứu khác cho thấy mối quan tâm chính đối với chấn thương khi tập tạ là do thiếu giám sát hoặc sử dụng thiết bị không đúng cách

Ở người trưởng thành, các xương dài đã được cốt hóa do đó việc ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng chiều cao không phải mối quan tâm lớn. Tuy vậy, các bài tập với tạ có thể gây chèn ép nhẹ đĩa đệm cột sống. Mặc dù vậy, điều này có thể đảo ngược và cũng xảy ra trong các hoạt động bình thường hàng ngày. Một nguyên nhân tiềm ẩn đáng lo ngại là các chấn thương như thoát vị đĩa đệm. Trong trường hợp này, kích thước và sức khỏe của các đĩa đệm trong cột sống có thể bị tổn hại và chiều cao có thể giảm nhẹ.

Lối sống lành mạnh trước 18 tuổi sẽ giúp đạt được chiều cao tối ưu

Mặc dù bạn không thể thay đổi đáng kể chiều cao của mình khi trưởng thành, nhưng có những điều bạn có thể làm để tối đa hóa tiềm năng chiều cao của mình trong những năm tuổi thiếu niên. Nhìn chung, bạn cần đảm bảo rằng mình đang ăn đủ chất và không thiếu bất kỳ loại vitamin hoặc chất khoáng nào.

Trong khi nhiều trẻ ăn đủ (thậm chí ăn quá nhiều) nhưng chất lượng khẩu phần thường kém. Vì điều này, nhiều người trong xã hội hiện đại bị thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin D và canxi. Những chất dinh dưỡng này rất quan trọng đối với sự phát triển của xương và sức khỏe tổng thể. Canxi và vitamin D từ chế độ ăn làm thay đổi quá trình sản xuất hormone theo cách có lợi cho xương, cải thiện sức khỏe của xương.

Đọc thêm bài viết: Dự đoán chiều cao khi trưởng thành của trẻ

Một cách tuyệt vời để chống lại sự thiếu hụt chất dinh dưỡng và thúc đẩy sự phát triển xương tối ưu là tăng lượng trái cây và rau củ. Ăn đủ protein cũng rất cần thiết cho sức khỏe của xương, mặc dù một số người đã đặt câu hỏi liệu lượng protein cao có thể gây hại cho xương của bạn hay không. Tuy nhiên, một phân tích lớn của 36 nghiên cứu cho thấy lượng protein cao hơn không gây hại cho xương. Ngược lại, lượng protein cao hơn có lợi cho mật độ xương của cột sống.

Một cách để tăng lượng protein nạp vào là bạn nên cố gắng tiêu thụ ít nhất 20 gam protein mỗi lần ăn. Các nguồn protein tốt bao gồm trứng, thịt gia cầm, thịt nạc và sữa. Đậu nành và các loại đậu khác cũng rất giàu protein. Mặc dù dinh dưỡng hợp lý trong thời thơ ấu là điều cần thiết để bạn đạt được chiều cao tối đa, nhưng có thể có sự khác biệt giữa nam và nữ. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các yếu tố môi trường, chẳng hạn như dinh dưỡng có thể đóng vai trò lớn hơn đối với chiều cao ở phụ nữ so với nam giới. Điều này có thể một phần là do sự khác biệt trong khả năng tiếp cận thực phẩm và chăm sóc y tế hoặc tỷ lệ loãng xương cao hơn ở phụ nữ.

Các lựa chọn lối sống khác, chẳng hạn như không hút thuốc cũng có thể có lợi cho chiều cao trong quá trình phát triển. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là mặc dù các yếu tố lối sống trong thời thơ ấu có thể ảnh hưởng đến chiều cao, nhưng chiều cao cuối cùng của một người chủ yếu vẫn chịu tác động của di truyền.

Hãy đến với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để được chuyên gia tư vấn chế độ ăn khoa học và sinh hoạt hợp lý để giúp cơ thể luôn khỏe mạnh bạn nhé! Đặt lịch khám TẠI ĐÂY hoặc liên hệ Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

BS Tạ Tùng Duy – Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Healthline