Vitamin và khoáng chất khác nhau như thế nào?

Bạn có thể thấy tên của nhiều loại vitamin và khoáng chất hiện lên ở rất nhiều nơi trên đường phố, trên bao bì thực phẩm, trên các quảng cáo hay bất kỳ tin tức về dinh dưỡng và sức khỏe nào. Nhưng vitamin và khoáng chất chính xác là gì và tại sao chúng ta cần chúng? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

Vitamin và khoáng chất là gì?

Bạn thường thấy 2 từ vitamin và khoáng chất được ghép với nhau. Nhưng sự khác biệt giữa hai loại này là gì?

Đầu tiên, cả hai đều là các chất dinh dưỡng vi lượng quan trọng đối với cơ thể chúng ta. Nhưng trong khi khoáng chất có nguồn gốc từ đất thì vitamin có nguồn gốc từ thực vật và động vật.

Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn cần phải ăn đất để có được khoáng chất hàng ngày. Chúng ta có thể có được các khoáng chất cần thiết bằng cách ăn thực vật hấp thụ khoáng chất từ đá, đất và nước hoặc ăn các loại động vật ăn những loại thực vật đó. Vì vậy, về cơ bản, chúng ta có được vitamin và khoáng chất theo cùng một cách đó là thông qua các loại thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày.

Chúng ta cũng có thể tổng hợp Vitamin D trong cơ thể bằng cách hấp thụ trực tiếp tia nắng mặt trời, hoặc tiêu thụ từ thực phẩm.

Vitamin và khoáng chất cũng có thể được thêm vào các sản phẩm khác mà chúng ta sử dụng như các sản phẩm chăm sóc da và làm đẹp.

Đọc thêm tại bài viết: 5 vitamin và khoáng chất cần thiết để xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh

Vitamin

Vitamin là những vi chất có trong thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày. Chúng là hợp chất hữu cơ, nghĩa là chúng được tạo ra bởi động vật và thực vật. Đây là lý do tại sao ăn một số loại rau, thịt và các sản phẩm từ sữa là những nguồn cung cấp vitamin tốt. Vitamin được chia thành hai loại chính, dựa trên cách chúng hòa tan và được lưu trữ trong cơ thể bạn, bao gồm:

• Vitamin tan trong nước: Các loại vitamin này hòa tan trong nước và không được lưu trữ trong cơ thể, những loại vitamin tan trong nước này đi vào cơ thể, thực hiện chức năng của mình và ngay lập tức được thải ra ngoài. Vì lý do này, bạn cần tiêu thụ chúng thường xuyên thông qua chế độ ăn uống của mình. Nhóm vitamin này bao gồm các vitamin như C, B1, B2, B3, B5, B6, B12 và axit folic (vitamin B9).
• Vitamin tan trong chất béo: Các vitamin này hòa tan trong chất béo và có thể được lưu trữ trong các mô mỡ và gan của cơ thể để sử dụng sau này. Vì chúng có thể được lưu trữ, nên bạn không cần phải tiêu thụ chúng hàng ngày. Nhóm vitamin này bao gồm các vitamin như A, D, E và K.

Khoáng chất

Khi nói đến khoáng chất, bạn có thể hiểu là khoáng chất được tìm thấy sâu trong lòng đất và có nhiều loại khác nhau. Chúng là các nguyên tố vô cơ. Khoáng chất được thực vật hấp thụ hoặc động vật ăn vào, sau đó chúng ta ăn những thực phẩm này để hấp thu các khoáng chất vào cơ thể.

Có hai loại khoáng chất chính là:

• Khoáng chất đa lượng (Macrominerals): “Đa lượng – hay macro” có nghĩa là lớn, vì vậy đây là những khoáng chất quan trọng đối với sức khỏe của bạn, cơ thể bạn cần những khoáng chất này với số lượng lớn hơn 100 miligam (mg) mỗi ngày. Nhóm này bao gồm các khoáng chất như canxi, phốt pho, magiê, kali và natri.
• Khoáng chất vi lượng (Microminerals): “Vi lượng – hay micro” có nghĩa là nhỏ, vì vậy bạn cần ít khoáng chất này trong cơ thể (dưới 100 miligam). Nhóm này bao gồm các khoáng chất như kẽm, iốt, selen, đồng, mangan và florua.

Các loại vitamin và khoáng chất chính

Mỗi loại vitamin và khoáng chất đều có vai trò riêng và cơ thể bạn cần một lượng nhất định mỗi loại để duy trì và cân bằng sức khỏe.

Một số loại vitamin chính bao gồm:

• Vitamin A: Giúp cải thiện thị lực và giữ cho làn da khỏe mạnh.
• Vitamin C: Giúp chữa lành vết thương và tăng cường hệ miễn dịch.
• Vitamin B: Có một số loại như B2 (riboflavin), B6, B12, biotin (B7) và axit folic (B9). Chúng giúp cơ thể bạn sử dụng năng lượng từ thực phẩm, tạo ra các tế bào hồng cầu và giữ cho não và dây thần kinh khỏe mạnh.
• Vitamin D: Giúp xương chắc khỏe bằng cách giúp cơ thể bạn sử dụng canxi.
• Vitamin E: Bảo vệ các tế bào khỏi bị tổn thương và giữ cho làn da của bạn khỏe mạnh.
• Vitamin K: Giúp quá trình đông máu nhanh hơn khi bạn bị thương, do đó bạn không bị chảy quá nhiều máu.

Các khoáng chất chính mà chúng ta cần để phát triển và hoạt động tốt là:

• Canxi: Giúp xây dựng và duy trì xương và răng chắc khỏe, hỗ trợ chức năng cơ, truyền tín hiệu thần kinh và đông máu.
• Crom: Chỉ cần một lượng rất nhỏ, crom giúp insulin điều chỉnh lượng đường trong máu, cũng như giúp cơ thể chuyển hóa protein, carbohydrate và chất béo.
• Đồng: Giúp da tự phục hồi, ngăn ngừa thiếu máu bằng cách giúp tạo ra hemoglobin và tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn.
• Iốt: Hỗ trợ sức khỏe tuyến giáp và giúp phát triển não bộ.
• Sắt: Cung cấp oxy cho cơ thể, duy trì mức năng lượng và hỗ trợ hệ thống miễn dịch của bạn, tham gia quá trình tạo máu.
• Magiê: Cần thiết cho chức năng cơ và thần kinh, quản lý lượng đường trong máu, sản xuất năng lượng và tổng hợp DNA, RNA và protein.
• Mangan: Cải thiện chức năng não, giảm viêm và giúp cho xương chắc khỏe.
• Molypden: Đóng vai trò chính trong việc phân hủy thuốc và độc tố, đồng thời cho phép cơ thể bạn xử lý một số nguyên tố nhất định chẳng hạn như protein.
• Phốt pho: Phối hợp với canxi để xây dựng xương và răng chắc khỏe, giúp sửa chữa mô và giữ cho dây thần kinh khỏe mạnh.
• Kali: Giúp điều chỉnh cân bằng điện giải, co cơ, tín hiệu thần kinh, và rất quan trọng để duy trì chức năng tim bình thường.
• Selen: Hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương và quan trọng đối với chức năng tuyến giáp, hỗ trợ hệ thống miễn dịch.
• Natri: Cần thiết để duy trì sự cân bằng điện giải, chức năng thần kinh và chức năng co cơ, nhưng quá nhiều natri có thể dẫn đến huyết áp cao và các vấn đề khác.
• Kẽm: Hỗ trợ chức năng miễn dịch, chữa lành vết thương và tổng hợp DNA, kẽm cũng rất quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển thích hợp.

Đọc thêm tại bài viết: Các vitamin và khoáng chất cần thiết cho người lớn tuổi

Bạn nên bổ sung loại vitamin và khoáng chất nào?

Đối với hầu hết mọi người có thể nhận được tất cả các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu thông qua chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh. Trên thực tế, đó là cách tốt nhất để đảm bảo cơ thể bạn có thể hấp thụ tốt nhất các chất dinh dưỡng quan trọng này. Đôi khi, bạn có thể cần dùng thực phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất, nhưng bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo việc uống bổ sung đúng và hiệu quả.

Loại thực phẩm bổ sung bạn nên dùng sẽ phụ thuộc rất nhiều vào tiền sử sức khỏe cá nhân, lượng thức ăn, tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng và khuyến nghị của bác sĩ. Các loại vitamin và khoáng chất cụ thể mà mọi người thường bị thiếu hụt được dùng dưới dạng thực phẩm bổ sung bao gồm: Vitamin D, B12, sắt, canxi và magiê,…

Một số bệnh lý hoặc tình trạng khác có thể khiến một người cần nhiều vitamin hoặc khoáng chất hơn mức khuyến nghị. Khi đó việc uống bổ sung sẽ giúp ích cho tình trạng của họ.

Nhưng nhìn chung, các bác sĩ dinh dưỡng vẫn khuyên rằng tốt nhất là bạn nên bổ sung hầu hết các loại vitamin và khoáng chất từ ​​nguồn thực phẩm. May mắn thay, điều này không khó thực hiện. Các sản phẩm từ sữa và thực phẩm có tăng cường vitamin, khoáng chất là nguồn cung cấp canxi và vitamin D dồi dào; trái cây họ cam quýt và rau xanh cung cấp vitamin A, C; cá và gia cầm cung cấp sắt; ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt giúp bạn đạt được khuyến nghị về mangan,…

Thận trọng khi dùng chất bổ sung

Đúng vậy, với tất cả những lợi ích mà khoáng chất và vitamin mang lại, bạn có thể dùng quá liều và vô tình gây hại cho sức khỏe của bạn.

Vitamin tan trong nước hiếm khi bị tiêu thụ quá mức vì cơ thể chúng ta có thể loại bỏ nhanh chóng những loại vitamin này. Ngược lại, vitamin tan trong chất béo có thể bị dư thừa và gây bất lợi cho sức khỏe. Việc bổ sung liều cao những vitamin này thường là nguyên nhân gây ngộ độc và có thể dẫn đến các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa và trong những trường hợp ngộ độc nghiêm trọng có thể gây chậm phát triển và dị tật bẩm sinh.

Để đảm bảo bạn không lạm dụng quá nhiều chất bổ sung, hãy luôn nhớ trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được đánh giá tình trạng sức khỏe, từ đó tư vấn lượng vitamin và khoáng chất thích hợp cho bạn.

Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM – Viện Y học ứng dụng Việt Nam cung cấp dịch vụ khám và tư vấn dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng, thừa cân, béo phì, phụ mang thai,… Liên hệ ngay hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678  hoặc truy cập viamclinic.vn để đặt lịch ngay!

Bs. .Đoàn Thu Hồng – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM