Bắt đầu cho bé ăn dặm là một khoảng thời gian khá thú vị. Hầu hết các bé bắt đầu với một lượng thức ăn loãng từ khoảng 6 tháng tuổi, từ từ tăng đậm độ năng lượng và kích thước khẩu phần. Sau đó, khoảng 9 đến 11 tháng tuổi, bạn có thể bắt đầu nhận thấy sự sụt giảm đáng kể về lượng sữa mẹ hoặc sữa công thức cho bé uống vì nhiều dinh dưỡng và calo đến từ thực phẩm ăn dặm.
Điều quan trọng là trẻ được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng để tăng trưởng và phát triển. Do những thay đổi về chế độ ăn, một số chất dinh dưỡng cần được tăng cường để đảm bảo nhu cầu tăng trưởng của trẻ.
Sắt
Em bé được sinh ra có một kho dự trữ sắt đủ sử dụng trong khoảng 4 đến 6 tháng. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo rằng trẻ sơ sinh đủ tháng hoặc bú mẹ hoàn toàn nên được bổ sung sắt bắt đầu từ 4 tháng tuổi. Bác sỹ dinh dưỡng sẽ giúp bạn điều chỉnh lượng sắt phù hợp khi bé bắt đầu ăn dặm. Sữa công thức thường được bổ sung sắt, vì vậy trẻ sơ sinh bú sữa công thức hoàn toàn có tỉ lệ phải bổ sung sắt ít hơn.
Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân có thể giảm dự trữ sắt. Bác sỹ dinh dưỡng sẽ cho bé bổ sung sắt đến khi bé được 6 đến 12 tháng tuổi. Điều này cũng có thể cần thiết ngay cả đối với một số trẻ bú sữa công thức.
Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, các loại thực phẩm giàu chất sắt như ngũ cốc bổ sung sắt, thịt hoặc các loại đậu ít nhất hai lần mỗi ngày sẽ giúp đáp ứng nhu cầu sắt. Nhưng, nếu em bé trên 6 tháng tuổi, bú mẹ hoàn toàn và chế độ ăn không có các thực phẩm giàu chất sắt, bác sỹ có thể chỉ định bổ sung sắt cũng như điều chỉnh lại chế độ ăn.
Để thúc đẩy sự hấp thụ sắt nguồn gốc thực vật, hãy kết hợp với thực phẩm giàu vitamin C trong một bữa ăn. Ví dụ, kết hợp một loại đậu và gạo xay nhuyễn, nước sốt cà chua, trái cây xay nhuyễn…
Vitamin D
Vitamin D rất quan trọng cho sức khỏe xương và phòng ngừa bệnh mạn tính. Do tình trạng thiếu vitamin D rất phổ biến, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị tất cả trẻ sơ sinh bú sữa mẹ (bú mẹ hoàn toàn hay một phần) – và trẻ uống sữa công thức uống ít hơn 32 ounce sữa mỗi ngày – nên uống bổ sung bắt đầu từ sau sinh một vài ngày. Khi bé ăn dặm, bạn có thể trộn các giọt vitamin D trong phần ăn hoặc sữa công thức.
Fluoride
Fluoride rất quan trọng trong việc ngăn ngừa sâu răng, bạn cần biết mức độ fluoride trong nguồn nước địa phương. Nếu nguồn nước không đủ fluoride, việc sử dụng các sản phẩm bổ sung fluoride sẽ được chỉ định bởi bác sỹ.
Vitamin B12
Vitamin B12 ngăn ngừa thiếu máu và hỗ trợ chức năng thần kinh khỏe mạnh. B12 tự nhiên có trong các sản phẩm động vật như thịt, cá, trứng và sữa, và tỉ lệ thiếu không quá phổ biến. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ sử dụng thực phẩm có nguồn gốc thực vật trong chế độ ăn của trẻ, trẻ có thể cần bổ sung B12. Một bà mẹ ăn chay nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn nên được bổ sung đủ vitamin B12 thông qua các sản phẩm bổ sung để cung cấp lượng B12 dồi dào cho con qua sữa mẹ. Vitamin B12 thường có trong hầu hết các loại đa vitamin dành cho trẻ sơ sinh và nhiều loại ngũ cốc ăn liền, sữa…
Trước khi cho trẻ sử dụng bất kỳ sản phẩm bổ sung nào, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sỹ. Không phải tất cả trẻ sơ sinh đều cần bổ sung. Trong chế độ ăn dặm của bé cần đa dạng nhiều loại thực phẩm từ các nguồn gốc khác nhau để phát triển khẩu vị và đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng.
ThS. Lưu Liên Hương
Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM
