Ngày càng có nhiều người bị thừa cân hoặc béo phì, làm tăng tỷ lệ tử vong và bệnh tật cũng như các hội chứng chuyển hóa . Cân nặng quá mức cũng là nguyên nhân gây ra các bệnh mạn tính, chẳng hạn như đái tháo đường, xơ gan và các bệnh tim mạch. Hơn nữa, thừa cân và béo phì thường liên quan đến mỡ nội tạng tích tụ ở bụng, gần đây được coi là nguyên nhân trung tâm của các bệnh kể trên. Do đó, việc duy trì trọng lượng cơ thể và mỡ nội tạng ở mức trung bình là rất quan trọng để ngăn ngừa các bệnh như vậy.
Việc điều chỉnh trọng lượng cơ thể và chất béo nội tạng thông qua thay đổi chế độ ăn uống, thay vì dùng thuốc, an toàn hơn về mặt ít tác dụng phụ hơn và tiết kiệm chi phí hơn. Hệ vi sinh vật đường ruột đóng một vai trò quan trọng trong việc hấp thu chất dinh dưỡng và năng lượng từ thức ăn. Nghiên cứu trên chuột cho thấy rằng hệ vi sinh vật đường ruột không chỉ ảnh hưởng đến việc sử dụng năng lượng từ chế độ ăn, mà còn cả việc tiêu thụ và dự trữ năng lượng. Trong đó, men vi sinh với vai trò làm giảm chất béo trong cơ thể đã được sử dụng rộng rãi như một thành phần của thực phẩm. Chúng có nhiều tác dụng hữu ích đối với sức khỏe con người, ví dụ, duy trì cân bằng nội môi trong ruột , cải thiện tình trạng tăng huyết áp và kiểm soát hội chứng chuyển hóa.
Các cơ chế phân tử để giảm chất béo trong cơ thể đã được xét nghiệm trên một số chủng men vi sinh. Axit linoleic liên hợp được tạo ra bởi Lactobacillus rhamnousus PL60 và Lactobacillus plantarum PL62 cho thấy tác dụng chống béo phì ở chuột béo phì do chế độ ăn uống. Bifidobacterium breve B-3 và Lactobacillus paracasei được cho là có thể kích thích ruột sản xuất angiopoietin-like 4, ngăn chặn sự tích tụ chất béo trong mô mỡ bằng cách ức chế lipoprotein lipase (LPL).
Một chủng lợi khuẩn khác là Lactobacillus gasseri SBT2055. một loại probiotic có tác dụng chống béo phì đã được chứng minh trên chuột và người. Rõ ràng là béo phì có liên quan đến tình trạng viêm mô mỡ nội tạng mức độ thấp, mà tình trạng viêm lại có liên quan mật thiết đến sự phì đại của mô mỡ. Việc sử dụng Lactobacillus gasseri LG2055 được cho là sẽ tạo ra tác dụng chống viêm, dẫn đến tác dụng chống phì đại mô mỡ.
Một thử nghiệm lâm sàng trên người lớn khỏe mạnh từ 35 đến 60 tuổi có lượng lớn chất béo nội tạng cho thấy sử dụng chủng lợi khuẩn Lactobacillus gasseri trong 12 tuần giúp giảm đáng kể vùng mỡ nội tạng, chỉ số khối cơ thể, vòng eo và vòng hông, và khối lượng mỡ cơ thể.
Trong một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên khác, việc bổ sung men Lactobacillus rahamnosus trong 24 tuần kết hợp với chế độ ăn hạn chế năng lượng trong 12 tuần đầu tiên làm giảm đáng kể trọng lượng cơ thể sau 12 tuần (giảm 1,8 kg) và 24 tuần (giảm 2,6 kg) trong số 77 phụ nữ tham gia. L. rhamnosus có thể ngăn chặn sự thèm ăn và thèm ăn, đặc biệt là ở phụ nữ . Ngoài ra chủng men vi sinh này có thể làm tăng độ nhạy insulingiúp, cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát lượng đường trong máu. Đồng thời, L. rhamnosus có thể làm giảm lượng cholesterol trong máu. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy L. rhamnosus làm giảm mức cholesterol trong máu và có tác dụng tương tự đối với sự chuyển hóa cholesterol như statin, một loại thuốc giúp điều trị cholesterol cao.
Men vi sinh (chủ yếu là Lactobacillus được sử dụng với các liều lượng khác nhau trong 3 tuần đến 6 tháng) cũng cho thấy làm giảm đáng kể trọng lượng cơ thể và/hoặc mỡ cơ thể trong 9 nghiên cứu khác nhau. Tuy nhiên, những tác dụng này là nhỏ và có ý nghĩa lâm sàng chưa rõ ràng.
Các phát hiện từ 14 nghiên cứu khác nhau ở 881 người lớn, 5 nghiên cứu ở 726 trẻ em và 12 nghiên cứu ở 1.154 trẻ sơ sinh cho thấy rằng men vi sinh thúc đẩy giảm trung bình 0,54 kg ở người lớn, tăng trung bình 0,20 kg ở trẻ em, và không giảm hoặc tăng cân đáng kể ở trẻ sơ sinh.
Tổng hợp lại, những kết quả này chỉ ra rằng tác động của men vi sinh đối với trọng lượng cơ thể và béo phì có thể phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm chủng vi sinh, liều lượng và thời gian sử dụng cũng như một số đặc điểm nhất định của người dùng, bao gồm tuổi, giới tính và trọng lượng cơ thể ban đầu. . Tuy nhiên, các nghiên cứu bổ sung là cần thiết để hiểu những tác động tiềm năng của men vi sinh đối với chất béo cơ thể, trọng lượng cơ thể và béo phì ở người.
Làm thế nào để có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tốt cho các bệnh mạn tính? Liên hệ ngay với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để đăng ký Khám, tư vấn Dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam nhé! Đặt lịch khám nhanh và đơn giản tại Hotline: 0935183939 hoặc Fanpage Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM.
ThS. BS Đoàn Ngọc Hà
Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM
