Suy dinh dưỡng thể teo đét ở trẻ em

Trẻ bị suy dinh dưỡng đều có một triệu chứng chung là giảm cân liên tục và chậm phát triển. Nhưng vẫn có những triệu chứng khác nhau giữa các thể suy dinh dưỡng. Suy dinh dưỡng thể teo đét là tình trạng suy dinh dưỡng rất nặng cần phải có sự can thiệp ngay lập tức.

Thể teo đét (Marasmus) là thể suy dinh dưỡng ở trẻ em cân nặng nhỏ hơn 60% hay giảm tới -4SD so với cân nặng bình thường của trẻ đồng tuổi. Đây là thể thiếu dinh dưỡng rất nặng do chế độ ăn thiếu cả năng lượng lẫn protein. Trẻ em ở các quốc gia đang phát triển là đối tượng dễ mắc suy dinh dưỡng thể teo đét. Tình trạng này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên trẻ vẫn có thể hồi phục tốt nếu được can thiệp kịp thời.

Triệu chứng của suy dinh dưỡng thể teo đét

Triệu chứng chính là trẻ bị sụt cân nghiêm trọng (nặng nhỏ hơn 60% hay giảm tới -4SD so với cân nặng bình thường của trẻ đồng tuổi). Trẻ mắc căn bệnh này thường bị mất nhiều khối cơ và mỡ dưới da. Da khô teo và tóc giòn cũng là những triệu chứng của thể suy dinh dưỡng này.

Trẻ bị suy dinh dưỡng thể teo đét còn có thể bị:

• • Tiêu chảy mạn tính
  • Nhiễm trùng hô hấp
  • Suy giảm khả năng nhận thức và học tập
  • Thấp lùn.

Những trẻ bị suy dinh dưỡng trầm trọng thường trông già hơn bình thường và thiếu năng lượng để tham gia các hoạt động hàng ngày. Trẻ bị suy dinh dưỡng thể teo đét cũng có thể dễ cáu kỉnh hơn bình thường, tuy nhiên đây là triệu chứng thường gặp hơn đối với suy dinh dưỡng nặng thể phù (kwashiorkor).

Suy dinh dưỡng nặng thể phù (kwashiorkor) là một thể suy dĩnh dưỡng nghiêm trọng khác. Các triệu chứng lâm sàng thường gặp nhất: tỉ lệ cân nặng trên tuổi còn từ 60-80%, phù trắng, mềm toàn thân, rối loạn tiêu hóa, lớp mỡ dưới da mất ít, da khô, rối loạn sắc tố da với các mảng sắc tố lở loét ở bẹn, đùi, tay. Lúc đầu là những chấm đỏ rải rác lan dần rồi tụ lại thành những đám màu nâu sẫm, vài ngày sau bong da để lại lớp da non, rỉ nước và dễ bị nhiễm khuẩn. Ngoài ra còn có những triệu chứng như: tóc thưa, dễ rụng, móng tay mềm và dễ gãy, ăn kém, nôn trớ, gan to do thoái hóa mỡ…

Nguyên nhân của suy dinh dưỡng thể teo đét

Thiếu dinh dưỡng là nguyên nhân chủ yếu của suy dinh dưỡng thể teo đét. Tình trạng này thường xảy ra ở những trẻ em không được cung cấp đủ protein, năng lượng, carbohydrate và các dưỡng chất quan trọng khác. Nguyên nhân chính là do nghèo đói hoặc khan hiếm lương thực.

Suy dinh dưỡng được chia làm nhiều thể. Đối với một số thể suy dinh dưỡng phổ biến thì trẻ thường hay bị thiếu hụt nghiêm trọng nhất là:

• • Sắt
  • Iod
  • Kẽm
  • Vitamin A.

Yếu tố nguy cơ của suy dinh dưỡng thể teo đét

Trẻ sinh trưởng ở các quốc gia đang phát triển có nguy cơ bị suy dinh dưỡng thể teo đét khá cao. Những khu vực xảy ra nạn đói hay nghèo nàn, lạc hậu có tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng thể teo đét cao hơn. Bản thân những bà mẹ cho con bú cũng không có đủ sữa cho trẻ bú do điều kiện dinh dưỡng thiếu thốn. Điều này cũng ảnh hưởng nghiêm trọng tới đứa bé.

Nhiễm vi khuẩn, virus hay ký sinh trùng cũng khiến trẻ hấp thu ít dinh dưỡng hơn dẫn tới suy dinh dưỡng. Những khu vực có tỷ lệ bệnh tật cao và thiếu điều kiện chăm sóc y tế là những yếu tố nguy cơ khác khiến người dân ở những vùng này dễ bị thiếu dinh dưỡng.

Chẩn đoán

Bác sỹ thường đưa ra những chẩn đoán ban đầu thông qua thăm khám lâm sàng. Đo các chỉ số cơ thể như chiều cao, cân nặng có thể giúp xác nhận xem trẻ có bị suy dinh dưỡng thể teo đét hay không. Hiện tượng giảm năng động, thiếu vận động ở những đứa trẻ bị suy dinh dưỡng cũng là một yếu tố để chẩn đoán trẻ đó có thể mắc suy dinh dưỡng thể teo đét.

Suy dinh dưỡng thể teo đét thường khó chẩn đoán dựa vào xét nghiệm máu. Nguyên nhân là do nhiều trẻ bị suy dinh dưỡng thể này cũng thường bị mắc những bệnh nhiễm trùng làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu.

Biện pháp điều trị

Phương pháp điều trị ban đầu thường là bổ sung dinh dưỡng bằng các loại sữa bột tách kem pha với nước sôi. Về sau, bạn có thể bổ sung thêm các loại dầu thực vật vào hỗn hợp này như dầu vừng, casein và đường. Casein là một loại protein sữa. Dầu sẽ làm tăng thành phần năng lượng và độ đặc của hỗn hợp.

Khi trẻ đã bắt đầu có dấu hiệu hồi phục dần, bạn nên điều chỉnh cho trẻ một chế độ dinh dưỡng cân bằng hơn để đáp ứng nhu cầu của trẻ. Nếu trẻ bị mất nước do tiêu chảy, bù đủ nước là ưu tiên hàng đầu. Trẻ có thể chỉ cần bù nước theo đường uống. Trường hợp nghiêm trọng có thể truyền dịch qua đường tĩnh mạch.

Trẻ suy dinh dưỡng thể teo đét cũng thường bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn, do vậy việc điều trị bằng kháng sinh và các thuốc khác là hết sức cần thiết. Điều trị khỏi các bệnh nhiễm khuẩn cũng giúp trẻ nhanh hồi phục do suy dinh dưỡng hơn.

Triển vọng điều trị

Nếu được chăm sóc dinh dưỡng và điều trị y khoa tích cực, trẻ hoàn toàn có cơ hội hồi phục hoàn toàn. Điều quan trọng là cần cung cấp những kiến thức cần thiết để cha mẹ cũng như người bảo trợ của trẻ hiểu được tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với sự phát triển của trẻ và làm cách nào để chuẩn bị đúng chuẩn một bữa ăn đủ dinh dưỡng. Trẻ suy dinh dưỡng thể teo đét sẽ có thể tăng cân và phát triển bình thường trong một thời gian ngắn nếu được cung cấp đủ: năng lượng, protein, carbohydrate và các dưỡng chất khác.

Nếu bạn đang băn khoăn về việc xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp cho bé va·iên hệ ngay với Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM để đăng ký Khám, tư vấn Dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam nhé! Đặt lịch khám nhanh và đơn giản tại Hotline: 0935183939 hoặc Fanpage Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM.

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM

Theo Healthline