Tổng quan

Dầu MCT là được làm từ các chất béo MCT – có thể được tìm thấy trong dầu dừa, dầu hạt cọ và các sản phẩm sữa. Loại dầu này chủ yếu được sử dụng bởi những người đang muốn giảm cân hoặc tăng cường sức bền trong quá trình tập thể dục. Một số người ủng hộ dầu MCT cũng cho rằng nó có thể cải thiện khả năng tư duy, cũng như hỗ trợ các dạng của chứng mất trí nhớ khác nhau.

MCT là gì và tại sao chúng khác biệt so với các loại chất béo khác?

Chất béo được tạo thành từ chuỗi  nguyên tử carbon, và hầu hết các chất béo trong chế độ ăn được tạo thành từ 13 đến 21 nguyên tử carbon. Chúng được gọi là axit béo chuỗi dài. Ngược lại, axit béo ngắn chuỗi được tạo thành từ dưới 6 nguyên tử carbon.

MCT đề cập đến các chất béo chuỗi trung bình. Chúng có độ dài trung bình và được tạo thành từ 6 đến 12 nguyên tử carbon.

MCT được tìm thấy trong dầu dừa và được cơ thể xử lý theo một cách khác biệt so với axit béo chuỗi dài. Không giống như các loại chất béo khác, chúng đi thẳng từ ruột vào gan. Từ đây, chúng được sử dụng như một nguồn năng lượng hoặc được chuyển hóa thành keton. Keton là các chất được sản xuất khi gan phân hủy một lượng lớn chất béo, và chúng có thể được não sử dụng làm nguồn năng lượng thay vì glucose hoặc đường.

Vì calo trong MCT được sử dụng ngay lập tức, nên chúng ít có khả năng được lưu trữ dưới dạng chất béo. Nguyên tắc này là cơ sở của chế độ ăn keto, mà nhiều người tin là một cách hiệu quả để giảm cân.

Có một số lợi ích sức khỏe tiềm năng của dầu MCT. Một số trong số này được hỗ trợ bằng bằng chứng khoa học, trong khi một số khác vẫn chưa được chứng minh. 

1. Cải thiện chức năng não và trí nhớ

Có một số báo cáo cho thấy lợi ích của chất béo MCT đối với người bệnh Alzheimer. Một bài đánh giá năm 2016 chỉ rằng trong ba nghiên cứu, việc sử dụng keton của não ở những người mắc bệnh Alzheimer tương tự như ở những người khỏe mạnh. Ngược lại, việc sử dụng glucose của não  ở những người mắc bệnh Alzheimer kém hơn so với những người khỏe mạnh. Đánh giá cũng lưu ý rằng trạng thái ketosis có một tác động tích cực nhỏ đối với khả năng suy nghĩ của những người mắc bệnh Alzheimer. Ketosis là khi não sử dụng keton cho năng lượng thay vì glucose.

Cần thêm nghiên cứu để khẳng định rằng MCT hoặc dầu MCT có thể cải thiện chức năng não và trí nhớ. Tuy nhiên, nghiên cứu ban đầu là khá tích cực, và có sự quan tâm ngày càng tăng về việc sử dụng MCT trong lĩnh vực này.

2. Tăng cường năng lượng và sức bền

Người ủng hộ dầu MCT cho rằng nó có thể giúp tăng cường năng lượng và cải thiện sức bền khi tập thể dục. Một nghiên cứu năm 2009 cho thấy rằng tiêu thụ thực phẩm giàu MCT, thay vì chất béo chuỗi dài, cải thiện thời gian mà các vận động viên hoạt động thể lực với cường độ cao. Bằng chứng này là đáng khích lệ nhưng quá hạn chế để kết luận chắc chắn rằng MCT hoặc dầu MCT có thể cải thiện sức bền khi tập thể dục.

3. Giảm cân và quản lý cân nặng tốt hơn

Một khẳng định phổ biến mà người ủng hộ dầu MCT đưa ra là nó giúp giảm cân.  Một nghiên cứu năm 2003 phát hiện rằng MCT làm tăng lượng calo và chất béo mà những người đàn ông béo phì đốt cháy. Từ đó kết luận rằng MCT có thể hữu ích trong việc ngăn ngừa béo phì và kích thích giảm cân.

Một nghiên cứu năm 2014 phát hiện rằng MCT dẫn đến tăng các hormone làm giảm cảm giác đói và làm cho người cảm thấy no hơn. Bằng chứng cho thấy rằng MCT có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm cân và quản lý cân nặng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các nghiên cứu đã xem xét MCT như một loại chất béo trong chế độ ăn thay vì bổ sung dầu MCT.

4. Giảm cholesterol

MCT cũng có thể đóng một vai trò trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch bằng cách giảm cholesterol. Một nghiên cứu năm 2009 trên 40 phụ nữ phát hiện rằng việc tiêu thụ dầu dừa làm giảm cholesterol xấu và cải thiện cholesterol tốt, so với dầu đậu nành và được thực hiện cùng với một chế độ ăn kiểm soát calo.

Vì dầu MCT có nồng độ cao MCT – cũng được tìm thấy trong dầu dừa, nó cũng có khả năng cải thiện mức độ cholesterol. Tuy nhiên, vì nghiên cứu không xem xét cụ thể dầu MCT, nên khó có thể kết luận về MCT cũng có tác dụng này.

5. Giảm đường huyết

MCT cũng có thể giúp cải thiện mức độ đường huyết và đóng một vai trò tiềm năng trong quản lý bệnh tiểu đường. Một nghiên cứu năm 2007 phát hiện rằng MCT cải thiện các yếu tố nguy cơ về tiểu đường, bao gồm kháng insulin, trong một nhóm nhỏ người tham gia mắc bệnh tiểu đường type 2.

Nguy cơ và xem xét

MCT từ các nguồn dinh dưỡng và dầu MCT có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, phải nhớ rằng khi sử dụng MCT là bạn đang tiêu thụ chất béo. Sử dụng dầu MCT sẽ cung cấp thêm chất béo và calo vào chế độ ăn. Vì vậy, việc sử dụng quá mức dầu MCT có thể không có lợi và có thể dẫn đến tăng cân.

Các loại dầu bổ sung MCT được tạo ra từ các phiên bản của dầu ăn, vì vậy không được coi là một sản phẩm tự nhiên.

Quan trọng phải nhớ rằng dầu MCT có điểm bốc khói thấp, nên không phù hợp để sử dụng cho việc nấu nướng. Riêng dầu dừa rắn, có nồng độ MCT cao, có thể được sử dụng trong nấu nướng và có thể được sử dụng để thay thế dầu olive hoặc các loại dầu nấu khác.

Nguồn cung cấp MCT

Các loại dầu bổ sung  MCT có sẵn tại nhiều cửa hàng và có thể được mua trực tuyến. Một số người thích tiêu thụ MCT trong chế độ ăn của họ, điều này có thể tự nhiên hơn so với việc dùng chất bổ sung. MCT được tìm thấy trong:

• Dầu dừa
• Dầu hạt cọ
• Sữa
• Bơ

Kết luận

MCT có nhiều tiềm năng lợi ích cho sức khỏe, và việc dùng bổ sung dầu MCT cũng có thể hữu ích.

Mặc dù MCT có thể không dẫn đến việc giảm cân tức thì, nhưng chúng có thể đóng vai trò trong quản lý cân nặng tổng thể. Chúng cũng có thể giúp tăng cường năng lượng và sức bền, mặc dù cần có nhiều nghiên cứu hơn để chứng minh lợi ích này.

Một lượng ngày càng tăng các nghiên cứu cũng cho thấy rằng MCT có thể cải thiện khả năng suy nghĩ và chống lại các tác động của các bệnh như Alzheimer. Một lần nữa, đây là một lĩnh vực cần phải được nghiên cứu kỹ lưỡng hơn.

Cần lưu ý rằng tiêu thụ MCT từ nguồn dinh dưỡng có thể đồng nghĩa với việc người tiêu dùng nhận được nhiều lợi ích dinh dưỡng hơn so với việc sử dụng các loại thực phẩm bổ sung có chứa MCT.

Tháng 4 này, Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM – Viện Y học ứng dụng Việt Nam hân hoan chào mừng sinh nhật lần thứ 6 với vô vàn ưu đãi và quà tặng khi khám dinh dưỡng. Chương trình ưu đãi áp dụng từ ngày 01/04/2024 đến hết ngày 30/04/2024. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.

Trương Phan Hồng Hà – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM