Trẻ đủ 6 tháng tuổi là thời điểm quan trọng, khi sữa mẹ không còn cung cấp đủ nhu cầu và trẻ bắt đầu làm quen với những thực phẩm khác ngoài sữa mẹ. Tuy nhiên, đi kèm với sự thay đổi lớn trong cả chế độ ăn và sinh hoạt là những khó khăn trong việc cho bé ăn dặm mà rất nhiều mẹ gặp phải. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những lời khuyên hữu ích, giúp hỗ trợ trẻ tăng trưởng trong giai đoạn này.

Nguyên nhân khiến trẻ chậm phát triển trong giai đoạn ăn dặm

Ăn dặm là giai đoạn trẻ có nhiều sự biến chuyển về cả tâm sinh lý và hành vi. Đặc biệt, khi nhu cầu của trẻ tăng lên, việc làm quen với các thực phẩm mới là rất cần thiết. Trẻ sẽ chuyển dần từ chế độ ăn lỏng sang đặc dần và cuối cùng là thô cứng. Cùng với đó là sự tăng dần về số lượng. Tuy nhiên, có rất nhiều trẻ gặp tình trạng lười nhai, chỉ thích ăn thức ăn mềm, loãng, dễ nuốt, một phần vì quen với chế độ ăn lỏng trước đó hoặc có các vấn đề về răng miệng. Cũng có những trẻ hiếu động, tò mò, khám phá thế giới xung quanh nên không tập trung vào các bữa ăn dặm. Chính điều này đã dẫn tới việc trẻ không được cung cấp đủ nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết. Đây là nguyên nhân chính khiến trẻ chậm phát triển chiều cao, cân nặng thậm chí rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng trong khi đây là giai đoạn rất quan trọng để tạo nền móng cho sức khỏe của trẻ trong tương lai.

Ngược lại, có những trẻ tuy ăn rất tốt, lượng ăn đủ so với nhu cầu nhưng trẻ không có những cải thiện đáng kể. Điều này có thể do trẻ có các vấn đề về đường tiêu hóa hoặc tình trạng sức khỏe không ổn định, dị ứng hoặc đề kháng yếu dẫn tới hấp thụ kém, không dung nạp được các chất dinh dưỡng cần thiết. Với trường hợp này, mẹ nên cho trẻ thăm khám bác sỹ để chẩn đoán và có các phương pháp điều trị thích hợp.

Các phương pháp hỗ trợ trẻ trong giai đoạn ăn dặm

Để đảm bảo cung cấp cho trẻ đủ nhu cầu về năng lượng lẫn các chất dinh dưỡng thiết yếu, dưới đây là một số lời khuyên hữu ích mà cha mẹ cần chú ý:

1. Với trẻ dưới 1 tuổi, sữa vẫn là nguồn cung cấp năng lượng chính.

Nhiều cha mẹ cảm thấy lo lắng khi con ăn rất ít trong giai đoạn mới chuyển sang ăn dặm vì nghĩ rằng thức ăn cho bé ăn dặm là nguồn thực phẩm chính. Tuy nhiên, quan điểm này là không đúng vì trẻ cần thời gian để làm quen với thức ăn và điều này cũng không ảnh hưởng quá lớn nếu trẻ vẫn duy trì uống sữa đủ. Thậm chí, theo nhiều phong cách ăn dặm, trong giai đoạn từ 6-9 tháng, bữa ăn dặm chỉ chiếm 30% nhu cầu của trẻ. Do đó, quá tập trung vào ăn dặm mà quên đi việc uống sữa không những gây áp lực cho hệ tiêu hóa mà còn khiến trẻ không hứng thú và sợ ăn.

2. Áp dụng các nguyên tắc ăn dặm.

Nên cho trẻ ăn theo thứ tự từ loãng đến đặc dần và từ ít đến nhiều. Bắt đầu với những món bột loãng, hạn chế việc cho gia vị, thậm chí hoàn toàn không cho. Sau đó, tăng dần độ đặc, các loại thực phẩm và có thể cho thêm một chút gia vị. Tăng dần theo độ tuổi là sự gia tăng về nhu cầu của trẻ, do đó, việc thêm thức ăn vào các món bột, cháo, bữa ăn dặm giúp đảm bảo đáp ứng nhu cầu và cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trẻ.

3. Thay đổi thực đơn, mở rộng phạm vi tiếp xúc với thực phẩm của trẻ.

Mẹ nên chuẩn bị thực đơn đa dạng, vừa kích thích cảm giác thèm ăn, vừa giúp trẻ tiếp xúc với đa dạng thực phẩm. Ngoài ra, mẹ cũng có thể sáng tạo, kết hợp những món trẻ đặc biệt thích và những loại thực phẩm trẻ không hứng thú để đảm bảo trẻ vẫn ăn đủ các loại thực phẩm, không có ấn tượng xấu với bất kì món ăn nào và đặc biệt là ăn đủ các nhóm chất.

4. Thực đơn đa dạng, khoa học.

Trẻ cần được cung cấp đủ và cân đối giữa các nhóm chất, bao gồm chất bột đường ( bột, cháo, cơm, bún, phở, mỳ, miến, đậu, ngô, khoai… và các sản phẩm ngũ cốc), chất đạm (thịt, tôm, cá, trứng, sữa và các chế phẩm) và chất béo (dầu, mỡ, bơ, các loại hạt,…). Đặc biệt, tăng cường bổ sung cho trẻ nhóm thực phẩm cung cấp các Vitamin và khoáng chất. Nên chọn những thực phẩm lành mạnh, rõ nguồn gốc và quá trình chế biến cho trẻ đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

5. Loại bỏ những yếu tố gây xao nhãng trong bữa ăn của trẻ.

Nhiều mẹ vì muốn con ăn ngoan nên dùng các thiết bị điện tử như ti vi, ipad, điện thoại, đồ chơi,…Điều này sẽ khiến trẻ không hoàn toàn tập trung vào bữa ăn, không cảm nhận được mùi vị cũng như các cảm giác của bản thân. Nguy hiểm hơn, việc làm này sẽ gây ra thói quen xấu cho trẻ, nếu không có những thiết bị này, trẻ sẽ ăn kém hơn hoặc từ chối ăn. Vì vậy, mỗi bữa ăn chỉ nên kéo dài tối đa là 30 phút.

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM cung cấp các dịch vụ tư vấn, thăm khám dinh dưỡng cho trẻ  em và người lớn với cam kết hỗ trợ nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và cải thiện các tình trạng như còi xương, suy dinh dưỡng, thừa cân,… Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.

 Hải Yến – Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ đái tháo đường (bệnh tiểu đường) trên toàn thế giới chiếm từ 0,24 – 5,15% dân số và ước tính có khoảng 330 triệu người bệnh vào năm 2025. Dự báo trong 20 năm 2010-2030, tỷ lệ mắc ĐTĐ trên toàn cầu tăng 54%. Tìm hiểu chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường là một trong những việc làm cần thiết đối với những bệnh nhân đái tháo đường. Điều này giúp việc giữ lượng đường trong máu luôn ở chỉ số ổn định và tránh các biến chứng nguy hiểm, cũng như tăng cường sức khỏe.

Trong bài viết dưới đây, các chuyên gia dinh dưỡng sẽ gợi ý những thực phẩm nào nên và không nên sử dụng trong khẩu phần ăn cho những người mắc bệnh tiểu đường. Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi chuyên gia dinh dưỡng Nguyên Xuân Ninh.

Mục tiêu thiết lập chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Mục tiêu thiết lập chế độ dinh dưỡng cho người mắc tiểu đường là hướng đến sự ổn định của đường huyết sau khi ăn, từ đó giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe liên quan như bệnh tim mạch, tăng huyết áp và cao mỡ máu. Chế độ ăn uống hợp lý không chỉ tập trung vào việc cân nhắc các thành phần thức ăn mà còn đặt biệt chú trọng đến cách chúng ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện.

Việc kiểm soát đường huyết sau bữa ăn là yếu tố then chốt, nhằm tránh những biến động đột ngột và không mong muốn. Chế độ ăn uống cần đảm bảo cân nhắc tỉ lệ tinh bột, đường và chất béo, cũng như thực hiện các biện pháp như ăn nhỏ giọt và thường xuyên để duy trì mức đường huyết ổn định.

Bảo vệ tim mạch và kiểm soát huyết áp cũng là những mục tiêu quan trọng. Chế độ dinh dưỡng cần chú trọng đến việc giảm lượng muối, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ và omega-3, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và kiểm soát huyết áp.

Đối với những người sử dụng thuốc có nguy cơ hạ đường, chế độ ăn uống cần được thiết lập sao cho tránh tình trạng hạ đường huyết quá mức, giúp duy trì sức khỏe và tăng cường năng lượng cần thiết cho cơ thể.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người mắc tiểu đường

Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người tiểu đường

Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người mắc tiểu đường đặt sự chú trọng vào cung cấp đủ dinh dưỡng từ các thành phần khác nhau. Trong việc ổn định lượng tinh bột, người bệnh nên giảm tiêu thụ tinh bột và ưu tiên lựa chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp, đồng thời chú ý đến nhiều chất xơ. Việc phối hợp giữa thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp hoặc rất thấp là quan trọng, với chỉ số đường huyết thấp dưới 55% và rất thấp dưới 40%.

Về chất đạm, người mắc tiểu đường cần duy trì lượng 1 – 1,5g/kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày, với điều kiện là không có vấn đề về chức năng thận. Trong khi đó, chất béo nên đến từ các nguồn acid béo không no như dầu mè, dầu oliu, dầu lạc và mỡ cá.

Chất xơ cũng đóng vai trò quan trọng trong chế độ dinh dưỡng và nên được tăng cường trong khẩu phần ăn. Các thực phẩm giàu chất xơ như cần tây, cà tím, su hào, các loại cải, măng tây, mồng tơi, rau ngót và súp lơ xanh có thể là những lựa chọn hữu ích để đảm bảo cân đối dinh dưỡng và hỗ trợ quản lý đường huyết.

Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người tiểu đường

Người mắc bệnh tiểu đường nên ăn gì?

Đái tháo đường (hoặc tiểu đường) là một bệnh lý gây ra sự rối loạn về mức đường trong máu luôn ở mức cao hơn bình thường. Bệnh này được coi là “kẻ giết người thầm lặng” và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Trong quá trình điều trị, người bệnh có thể bổ sung các loại thực phẩm sau đây để kiểm soát bệnh một cách hiệu quả. Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Trang, Chuyên gia dinh dưỡng, Bệnh viện Vinmec Central Park: “Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát đường huyết ở người tiểu đường. Lựa chọn thực phẩm phù hợp có thể giúp cải thiện đáng kể sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.”. Một số lưu ý về các nhóm thực phẩm cho người tiểu đường bao gồm:

Tìm hiểu về chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Bổ sung thực phẩm giàu protein

Protein đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn uống của người mắc bệnh tiểu đường vì không chỉ giúp kiểm soát đường huyết mà còn duy trì cảm giác no lâu sau mỗi bữa ăn. Đưa protein vào khẩu phần dinh dưỡng hàng ngày không chỉ ổn định đường huyết mà còn giúp giảm cảm giác đói và hạn chế việc tiêu thụ thức ăn có chỉ số đường huyết cao.

Sự đa dạng trong các nguồn protein cũng quan trọng để cung cấp đủ axit amin cho cơ thể. Thịt gà không da là nguồn giàu protein và ít chất béo, cung cấp axit amin cần thiết mà không làm tăng đường huyết đột ngột. Cá cũng là lựa chọn tốt không chỉ giàu protein, ít chất béo mà còn bổ sung axit béo omega-3 có lợi cho sức khỏe tim mạch.

Thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ được đánh giá cao trong chế độ dinh dưỡng của người mắc tiểu đường vì không tăng đường huyết và làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn. Có thể bổ sung chất xơ qua rau củ như cà rốt, bông cải xanh, củ cải, bắp cải, đậu hà lan, bơ. 

Chất xơ là một phần quan trọng của chế độ ăn dành cho người mắc tiểu đường. Nó không làm tăng đường huyết và giúp kiểm soát cảm giác no sau bữa ăn. Rau củ và ngũ cốc nguyên hạt là nguồn chất xơ tự nhiên dễ dàng tiếp cận và giúp duy trì sự cân bằng đường huyết.

Rau củ quả là những thực phẩm chứa nhiều chất xơ và các chất chống oxy hoá

Các loại ngũ cốc phù hợp

Trên thực tế, người bệnh đái tháo đường không nhất thiết cắt bỏ hoàn toàn lượng tinh bột và đường ra khỏi khẩu phần ăn của mình. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, nhiều loại ngũ cốc nguyên hạt như lúa mì, lúa mạch, yến mạch,… có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Đặc biệt, hàm lượng chất xơ, khoáng chất và vitamin cao hơn so với ngũ cốc đã được tinh chế nên ít làm tăng đường huyết.

Tuy nhiên, để đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường tốt nhất, bạn nên dùng ngũ cốc vào các bữa sáng hoặc bữa phụ nhằm nạp vào cơ thể quá nhiều tinh bột gây tăng đường huyết trong các bữa chính. Đảm bảo lựa chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt/nguyên cám, ít qua chế biến và đặc biệt là không chứa đường bổ sung.

Các loại ngũ cốc nguyên hạt là nguồn tinh bột tốt dành cho người tiểu đường

Nhóm thực phẩm cung cấp chất béo tốt

Đáp ứng đủ các chất dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường là điều quan trọng, đặc biệt là bổ sung các nhóm thực phẩm cung cấp hàm lượng chất béo tốt. Chất béo lành mạnh không chỉ cung cấp năng lượng và dưỡng chất mà còn chống viêm, chống oxy hóa, điều chỉnh sự trao đổi chất và phản ứng của cơ thể với insulin, ổn định lượng đường trong máu. Một số thực phẩm chứa chất béo lành mạnh cho người tiểu đường có thể kể đến như dầu oliu, dầu mè, dầu đậu nành, dầu oliu, bơ, cá hồi,… 

Bổ sung chất béo tốt giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch, tiểu đường

>> Xem thêm: Dinh dưỡng cho người mắc bệnh tim mạch có thể bạn chưa biết!

Thực phẩm giàu đạm 

Việc xây dựng chế độ ăn cho người tiểu đường cũng giống như xây dựng chế độ ăn cho người bình thường nhưng cần tính toán số lượng và thành phần sao cho đầy đủ dinh dưỡng tốt nhất. Theo đó, người mắc bệnh tiểu đường nên bổ sung protein từ những loại thịt nạc, không mỡ và các thực phẩm từ đậu nành giàu dinh dưỡng mà không làm tăng đường huyết.

Người bệnh tiểu đường nên bổ sung các thực phẩm giàu protein

Các loại trái cây

Dinh dưỡng không chỉ là cách để duy trì sức khỏe mà còn là một phương pháp hỗ trợ và điều trị bệnh tật, đặc biệt đối với người mắc bệnh tiểu đường. Trong chế độ ăn uống hàng ngày của họ, trái cây đóng vai trò không thể thiếu.

Tuy nhiên, không phải loại trái cây nào cũng phù hợp, đặc biệt là trái cây khô hoặc đóng hộp có hàm lượng đường cao. Dưới đây là một số loại trái cây thích hợp cho người mắc bệnh tiểu đường:

• Quả bơ và quả ô liu cung cấp axit amin và khoáng chất như magiê và kali.
• Quả múi như bưởi, cam, quýt chứa nhiều vitamin có lợi cho sức khỏe.
• Quả mọng như dâu tây, mâm xôi cung cấp lượng vitamin C, giúp kiểm soát đường huyết.
• Quả có chỉ số đường huyết thấp như ổi, lê, táo, cherry là lựa chọn tốt, giúp duy trì đường huyết ổn định.

Các loại quả mọng chứa hàm lượng đường rất ít phù hợp với người tiểu đường

Tăng cường ăn các loại rau củ

Rau củ đóng vai trò không thể phủ nhận trong chế độ ăn uống của người mắc bệnh tiểu đường. Chúng là nguồn thực phẩm giàu chất xơ và ít carbohydrate, giúp kiểm soát đường huyết và duy trì sự ổn định cơ địa.

Khi tích hợp rau củ vào khẩu phần dinh dưỡng hàng ngày, nên chọn những loại có giá trị dinh dưỡng cao và ít ảnh hưởng đến mức đường huyết. Cần tây, với hàm lượng chất xơ cao và ít carbohydrate, là một lựa chọn tốt. Cà rốt cũng giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, tăng cường sức khỏe tim mạch và hệ tiêu hóa.

Tăng cường ăn các loại rau củ hỗ trợ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

>> Xem thêm về các loại thực phẩm dinh dưỡng tăng trường chiều cao

Xây dựng thực đơn cho người tiểu đường

Một chế độ ăn dinh dưỡng và phù hợp sẽ giúp giảm các tình trạng bệnh tốt hơn. Vì vậy, việc xây dựng một thực đơn cho người bệnh tiểu đường là việc hết sức cần thiết:

Thực đơn cho người tiểu đường gồm những gì?

Thực đơn cho người mắc bệnh tiểu đường cần tuân theo các nguyên tắc sau:

• Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể, tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và mức độ hoạt động thể chất.
• Cân bằng dinh dưỡng bằng việc cung cấp đủ protein, chất béo, carbohydrate, vitamin và khoáng chất.
• Ưu tiên chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp để kiểm soát đường huyết tốt hơn.
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và nước ngọt.
• Phân chia bữa ăn thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày.
• Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 2 lít.

Thực đơn cho người tiểu đường trong 7 ngày gồm những gì?

Tỷ lệ thành phần thức ăn so với tổng năng lượng được khuyến nghị

• Carbohydrate: Chiếm 45-65% năng lượng. Nên chọn thực phẩm giàu chất xơ, có chỉ số GI thấp như: gạo lứt, yến mạch, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây ít ngọt.
• Protein: Chiếm 15-20% năng lượng. Nên chọn thực phẩm giàu protein nạc như: cá, thịt nạc, trứng, sữa chua.
• Chất béo: Chiếm 20-30% năng lượng. Nên chọn chất béo tốt như: dầu ô liu, dầu dừa, quả bơ, cá béo.

Một số thực đơn mẫu cho người mắc bệnh tiểu đường

Thực đơn số 1:

• Bữa sáng: Yến mạch nấu sữa hoặc phở gà, kèm theo một quả trứng luộc và hoa quả.
• Bữa phụ sáng: Sữa chua Hy Lạp kết hợp với trái cây hoặc bánh quy ít đường.
• Bữa trưa: Cá kho hoặc 1 bát cơm, kèm canh bí đỏ nấu thịt, đậu phụ  cùng hoa quả.
• Bữa phụ chiều: Bánh mì nguyên cám hoặc bánh quy ít đường, ăn kèm bơ và dưa chuột.
• Bữa tối: Thịt bò xào bông cải xanh hoặc thịt kho, kèm salad rau củ, cơm gạo lứt hoặc 1 bát cơm, cùng hoa quả.

Thực đơn mẫu cung cấp dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Thực đơn số 2:

• Bữa sáng: Bánh mì nguyên cám với trứng ốp la, cà chua và rau bina hoặc bánh cuốn kèm hoa quả.
• Bữa phụ sáng: sữa chua ít hoặc không đường.
• Bữa trưa: Gà xào sả ớt hoặc 1 bát cơm, canh bí đỏ nấu tôm, cùng cơm gạo lứt hoặc canh cá hồi nấu măng chua, rau muống luộc, thịt gà kho và hoa quả.
• Bữa phụ chiều: Trái cây hoặc sữa chua ít đường.
• Bữa tối: Cá hấp hoặc 1 bát cơm, rau luộc, cùng canh cải xoong nấu tôm, dưa cải, thịt luộc.

Thực đơn tốt cho người tiểu đường

Thực đơn số 3:

• Bữa sáng: Phở gà hoặc bún thang.
• Bữa phụ sáng: Sữa chua Hy Lạp kèm trái cây hoặc bánh flan.
• Bữa trưa: Tôm rang thịt ba chỉ hoặc 1 bát cơm, canh rau cải luộc, cùng cơm gạo lứt hoặc canh cua rau cải, trứng cuộn..
• Bữa phụ chiều: Bánh quy ít đường hoặc bánh flan.
• Bữa tối: Cá lóc kho tộ hoặc 1 bát cơm, rau muống xào tỏi, cùng salad rau càng cua, gà nấu nấm và hoa quả.

Thực đơn số 4:

• Bữa sáng: Yến mạch nấu sữa hoặc cháo đậu đỏ, kèm 1 quả trứng luộc.
• Bữa phụ sáng: Sữa hạt.
• Bữa trưa: Gà kho sả ớt hoặc phở cuốn, canh bí đỏ nấu tôm, cơm gạo lứt hoặc phở cuốn kèm hoa quả.
• Bữa phụ chiều: Trái cây hoặc chè đậu đen.
• Bữa tối: Cá hấp hoặc 1 bát cơm, rau luộc, cùng cà tím nấu đậu và thịt, mướp đắng xào trứng và trái cây.

Thực đơn tốt cho người tiểu đường

Người mắc bệnh tiểu đường nên hạn chế ăn gì?

Hạn chế các loại đồ uống có ga và cồn

Rượu bia hay các loại đồ uống có cồn có thể làm trầm trọng thêm các biến chứng do bệnh đái tháo đường như tổn thương thần kinh. Sau khi uống vài giờ, lượng đường trong màu có thể bị giảm. Do đó, những người mắc bệnh đái tháo đường đang dùng insulin hoặc thuốc điều trị nên tránh đồ uống có cồn vì nó có thể dẫn đến hạ đường huyết.

Người mắc bệnh tiểu đường cần hạn chế uống rượu, bia và các loại đồ uống có cồn

Chú ý các loại chất béo và cholesterol

Những loại chất béo không tốt và cholesterol cao trong thực phẩm có thể gây ra tắc nghẽn động mạch và các vấn đề sức khỏe khác, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tiểu đường. Nó có thể tăng nguy cơ bệnh tim mạch và các biến chứng của bệnh.

Vì vậy, khi thực hiện chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường, người bệnh cần hạn chế sử dụng các loại chất béo không tốt và cholesterol cao, đồng thời tăng cường sử dụng các loại chất béo tốt như omega-3, omega-6 và các loại chất béo không bão hòa. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe và kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn.

Hạn chế sử dụng muối

Việc hạn chế sử dụng muối là rất quan trọng đối vì nó không chỉ làm tăng huyết áp mà còn có thể ảnh hưởng đến chức năng của thận và gây ra nhiều vấn đề liên quan khác. Bạn có thể kiểm soát chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường bằng cách thay thế muối bởi các loại gia vị tự nhiên khác hoặc sử dụng muối ít natri trong các món ăn hằng ngày.

Người bệnh tiểu đường nên hạn chế thêm muối vào các bữa ăn thường ngày

Các nguyên tắc đo lường chuẩn hóa và thực đơn mẫu

Nguyên tắc 1/4 (Dĩa thức ăn = 25cm)

Nguyên tắc 1/4 là một cách đơn giản để đo lường lượng thực phẩm cần thiết cho mỗi bữa ăn. Theo nguyên tắc này, một đĩa thức ăn có kích thước 25cm nên được chia thành 4 phần bằng nhau, mỗi phần tương ứng với một nhóm thực phẩm chính.

• Nhóm ngũ cốc: chiếm 1/4 đĩa, tương đương với khoảng 100g ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, quinoa,…
• Nhóm rau: chiếm 1/2 đĩa, tương đương với khoảng 200g rau xanh, củ quả.
• Nhóm protein: chiếm 1/4 đĩa, tương đương với khoảng 100g thịt, cá, trứng, đậu phụ,…
• Nhóm chất béo lành mạnh: chiếm 1/8 đĩa, tương đương với khoảng 1 muỗng canh dầu ô liu, dầu hạt cải,…

Nguyên tắc 1/4 giúp đo lường lượng thực phẩm cần thiết cho mỗi bữa ăn

Thực đơn mẫu

Những thực đơn mẫu sẽ giúp người bệnh có thể đa dạng các nhóm thực phẩm mà không phải suy nghĩ nhiều. Tham khảo ngay 1 trong những thực đơn mẫu được nghiên cứu riêng cho bệnh nhân tiểu đường sau đây:

Bữa sáng

• 1 bát yến mạch với trái cây và hạt
• 1 ly sữa đậu nành

Bữa trưa

• 1 bát cơm gạo lứt
• 150g ức gà nướng
• 200g rau củ luộc

Bữa tối

• 1 bát mì ống nguyên cám
• 100g cá hồi áp chảo
• 200g rau củ xào

Thực đơn mẫu cho người bị tiểu đường

Thiết lập mức năng lượng tùy theo cá nhân

Mức năng lượng cần thiết cho mỗi người phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, giới tính, mức độ hoạt động thể chất,… Để xác định mức năng lượng cần thiết cho bản thân, bạn có thể tham khảo công thức sau:

• Năng lượng (kcal) = 66,2 + (13,7 * Cân nặng (kg)) + (5 * Chiều cao (cm)) – (6,8 * Tuổi (năm))

Ví dụ: Một người phụ nữ 25 tuổi, nặng 50kg, cao 160cm và có mức độ hoạt động thể chất trung bình thì mức năng lượng cần thiết của người này là:

Năng lượng (kcal) = 66,2 + (13,7 * 50) + (5 * 160) – (6,8 * 25) = 1921 kcal

Tính toán năng lượng

Để tính toán năng lượng của một món ăn, bạn có thể sử dụng bảng tính năng lượng của các loại thực phẩm. Bảng tính năng lượng thường được cung cấp trên các trang web hoặc ứng dụng dinh dưỡng.

Ví dụ: Một bát cơm gạo lứt 100g có chứa khoảng 130kcal. Một bát yến mạch 100g có chứa khoảng 350kcal. Một quả chuối 100g có chứa khoảng 90kcal.

Như vậy, một bát yến mạch với trái cây và hạt có chứa khoảng 570 kcal.

Tính tổng năng lượng cho mỗi bữa ăn

>> Bài viết tham khảo về chế độ dinh dưỡng cho người thừa cân béo phì

Các lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Người mắc bệnh tiểu đường cần lưu ý đến chế độ dinh dưỡng để duy trì mức độ đường huyết ổn định và kiểm soát các triệu chứng của bệnh. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng về chế độ ăn uống cho người mắc bệnh tiểu đường.

Kiểm soát lượng đường trong bữa ăn

Để kiểm soát lượng đường tốt nhất, bạn nên tránh ăn các loại thực phẩm chứa đường cao như đồ ngọt, bánh kẹo, đồ uống có ga và nước ép trái cây có đường. Thay vào đó, bạn hãy chọn thực phẩm giàu chất xơ như rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và các loại protein từ động vật hoặc thực vật.

Bổ sung đủ nước cho cơ thể

Việc bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể là rất quan trọng để hỗ trợ kiểm soát đường huyết và duy trì sức khỏe. Theo khuyến nghị của các chuyên gia về chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường, họ cần bổ sung khoảng 8 – 10 cốc  nước mỗi ngày (tương đương với 2-3 lít nước/ngày) và tránh các loại đồ uống có đường, ga, cồn và có chứa chất kích thích như cà phê, rượu, bia.

Bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể giúp người bệnh kiểm soát lượng đường hiệu quả

Đa dạng thực phẩm

Người mắc bệnh tiểu đường nên đa dạng hóa thực phẩm để đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể như các loại rau củ quả, thực phẩm giàu chất xơ, các loại đạm từ động vật hoặc thực vật. Đặc biệt lưu ý, việc ăn đồ ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn và đồ ăn chiên rán nên được hạn chế để giảm thiểu lượng chất béo và muối trong cơ thể.

Gói Khám – Tư vấn Dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Dành cho người bệnh tiểu đường type 2.

Chi tiết Gói khám Dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Gói khám Dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường tại Trung tâm điều trị Béo phì và Hội chứng chuyển hóa VIAM – Phòng khám chuyên khoa Dinh Dưỡng VIAM bao gồm:

• Đánh giá các chỉ tiêu nhân trắc: Cơ – Mỡ – Xương trên hệ thống máy
• Đo các chỉ số sức khỏe: Huyết áp, nhịp tim…
• Đo mật độ xương gót chân.
• Xét nghiệm công thức máu và hóa sinh máu 34 chỉ số.
• Đánh giá khẩu phần ăn thực tế hàng ngày bằng phần mềm khẩu phần độc quyền của VIAM.
• Khám và tư vấn với bác sĩ chuyên gia (100% là các Phó Giáo sư, Tiến sĩ đầu ngành).
• Có chế độ CÁ THỂ của riêng bạn.
• Được hướng dẫn Giáo dục sức khỏe với Bác sĩ dinh dưỡng cá nhân.
• Có sự hướng dẫn tập luyện phù hợp với HLV.

Gói Khám – Tư vấn Điều chỉnh Chế độ Dinh dưỡng cá thể

>> Tham khảo: TOP 10 phòng khám dinh dưỡng UY TÍN – TỐT NHẤT tại Hà Nội

Lợi ích của gói dịch vụ

• Tìm hiểu về khẩu phần ăn của mình đang thừa/thiếu thế nào về năng lượng, các chất sinh năng lượng, các vi chất dinh dưỡng, có phù hợp với tình trạng bệnh tiểu đường của bản thân không, để từ đó điều chỉnh chế độ ăn.
• Được các chuyên gia tư vấn cá thể để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường phù hợp và giúp cải thiện tình trạng bệnh.
• Sở hữu bộ thực đơn cá thể được xây dựng bởi chuyên gia dinh dưỡng đầu ngành dựa trên khẩu vị của bản thân và hợp lý đối với tình trạng sức khoẻ.
• Theo dõi chi tiết trong vòng 8 tuần.

Thông tin chi tiết về gói khám và tư vấn chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Những thắc mắc thường gặp về dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường

Người mắc bệnh tiểu đường có thể ăn đường không?

Người mắc bệnh tiểu đường vẫn có thể ăn đường, nhưng với lượng hạn chế. Đường là một loại carbohydrate và carbohydrate là nguồn năng lượng chính cho cơ thể. Tuy nhiên, người mắc bệnh tiểu đường cần kiểm soát lượng đường trong máu, vì vậy họ cần hạn chế lượng carbohydrate tinh chế, chẳng hạn như đường trắng, bánh kẹo, nước ngọt,…

Người mắc bệnh tiểu đường nên chọn các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (GI thấp), chẳng hạn như trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt,… Các loại thực phẩm này sẽ giúp đường huyết tăng lên chậm hơn, từ đó giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn.

Người mắc bệnh tiểu đường có thể ăn đường không?

Người bệnh tiểu đường hạn chế carbohydrate không?

Người mắc bệnh tiểu đường cần hạn chế lượng carbohydrate trong chế độ ăn. Tuy nhiên, không phải tất cả carbohydrate đều xấu. Carbohydrate có thể được chia thành hai loại chính: carbohydrate tinh chế và carbohydrate phức tạp.

Carbohydrate tinh chế là loại carbohydrate được chế biến từ ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như đường trắng, bánh kẹo, nước ngọt,… Các loại carbohydrate tinh chế này thường có chỉ số đường huyết cao, có thể làm tăng đường huyết nhanh chóng.

Carbohydrate phức tạp là loại carbohydrate chưa được chế biến nhiều, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ. Các loại carbohydrate phức tạp này thường có chỉ số đường huyết thấp, giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn. Người mắc bệnh tiểu đường nên chọn các loại thực phẩm giàu carbohydrate phức tạp, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ.

Người bệnh tiểu đường nên ăn bao nhiêu protein?

Người mắc bệnh tiểu đường nên ăn đủ protein để duy trì sức khỏe và hỗ trợ kiểm soát đường huyết. Lượng protein cần thiết cho người mắc bệnh tiểu đường tương đương với người bình thường, khoảng 0,8-1,2g/kg cân nặng/ngày.

Các loại thực phẩm giàu protein tốt cho người mắc bệnh tiểu đường bao gồm:

• Thịt nạc, chẳng hạn như thịt gà, thịt bò, thịt lợn không mỡ
• Cá, chẳng hạn như cá hồi, cá ngừ, cá thu
• Trứng
• Đậu đỗ, chẳng hạn như đậu đen, đậu xanh, đậu Hà Lan
• Các loại hạt, chẳng hạn như hạnh nhân, óc chó, hạt chia.

Người mắc bệnh tiểu đường nên nạp bao nhiêu protein

Người bệnh tiểu đường có thể uống rượu không?

Người mắc bệnh tiểu đường không nên uống rượu. Rượu có thể làm tăng đường huyết, tăng nguy cơ mắc các biến chứng của bệnh tiểu đường, chẳng hạn như bệnh tim mạch, đột quỵ, suy thận.

Người bệnh tiểu đường nên ăn bao nhiêu bữa mỗi ngày?

Người mắc bệnh tiểu đường nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày, khoảng 3-5 bữa/ngày. Điều này sẽ giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn.

Các bữa ăn nên được sắp xếp đều đặn trong ngày, tránh để quá lâu giữa các bữa ăn. Mỗi bữa ăn nên có đầy đủ các nhóm thực phẩm chính, bao gồm tinh bột, protein, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất.

Tóm lại, chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường cần đảm bảo các nguyên tắc sau:

• Hạn chế lượng carbohydrate tinh chế, chọn các loại thực phẩm giàu carbohydrate phức tạp
• Ăn đủ protein, khoảng 0,8-1,2g/kg cân nặng/ngày
• Hạn chế uống rượu
• Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày, khoảng 3-5 bữa/ngày.

Người mắc bệnh tiểu đường nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày

Chia sẻ về dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường từ bác sĩ Trương Hồng Sơn

Tiểu đường đang là căn bệnh phổ biến đối với người cao tuổi trong xã hội ngày nay. Làm thế nào để sống chung với tiểu đường và giảm tối đa ảnh hưởng xấu của bệnh đối với sức khỏe của chúng ta? Cùng tìm hiểu thông tin qua những chia sẻ của TS. BS Trương Hồng Sơn – Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, chuyên gia tại Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM trong chương trình Trà Chiều Tâm Giao phát sóng trên kênh VTV2:

Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM mong rằng bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu thêm về cách xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh tiểu đường. Bên cạnh đó, phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM cung cấp dịch vụ tư vấn chế độ ăn và tập luyện hợp lý cho những người gặp phải tình trạng bệnh mạn tính như tiểu đường, huyết áp cao… Hãy liên hệ với chúng tôi qua số hotline 0935.18.39.39 hoặc 0243.633.5678 để nhận được thông tin chi tiết nhất.