Bệnh gout là một dạng viêm khớp gây đau đớn, xảy ra khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao, gây sưng, đỏ và đau dữ dội. Bệnh thường bùng phát đột ngột, vào ban đêm hoặc khi thời tiết trở lạnh, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, bằng cách áp dụng chế độ ăn uống và lối sống khoa học, người bệnh gout có thể kiểm soát triệu chứng, giảm đau và ngăn ngừa tái phát. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết để bạn quản lý bệnh gout một cách hiệu quả.
Contents
Bệnh gout và vai trò của axit uric
Bệnh gout là kết quả của sự tích tụ axit uric trong máu. Axit uric được tạo ra từ quá trình chuyển hóa purin – một hợp chất có trong nhiều loại thực phẩm và cơ thể. Khi thận không thể đào thải hết, các tinh thể urat sẽ hình thành và lắng đọng tại các khớp, gây viêm và đau. Ngoài khớp, axit uric cao còn có thể gây ra các biến chứng khác như sỏi thận hoặc suy thận.
Các yếu tố như di truyền, béo phì, chế độ ăn nhiều purin và sử dụng rượu bia thường xuyên làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Nam giới trung niên và phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ cao hơn. Việc hiểu rõ cơ chế của bệnh là bước đầu tiên để xây dựng chiến lược kiểm soát hiệu quả.
Chế độ ăn uống cho người gout: Những thực phẩm nên tránh
Các loại thịt đỏ và nội tạng động vật: Bạn nên hạn chế ăn thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn, và đặc biệt là các loại nội tạng động vật như gan, tim, thận. Những thực phẩm này chứa hàm lượng purin rất cao, dễ dàng chuyển hóa thành axit uric trong cơ thể, gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các cơn đau gout.
Hải sản và đồ uống có cồn: Một số loại hải sản như cá mòi, cá thu, tôm, và cua cũng chứa nhiều purin. Bên cạnh đó, bạn cần kiêng hoàn toàn rượu bia, đặc biệt là bia, vì chúng không chỉ là nguồn purin lớn mà còn làm giảm khả năng đào thải axit uric của thận.
Đồ uống có đường và một số loại rau: Các loại đồ uống có đường, nhất là những sản phẩm chứa siro ngô giàu fructose, có thể kích thích gan sản xuất axit uric. Mặc dù các loại rau như măng tây, rau bina, nấm và đậu Hà Lan có purin ở mức thấp hơn, bạn vẫn nên tiêu thụ chúng ở mức độ vừa phải để tránh tích tụ axit uric.
Đọc thêm tại: Tránh ăn gì để giảm acid uric ngăn ngừa bệnh gout?
Thực phẩm và đồ uống hỗ trợ giảm axit uric
Một chế độ ăn uống cho người gout nên tập trung vào các thực phẩm giúp giảm axit uric và hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Nên ưu tiên các loại rau có tính kiềm như bông cải xanh, cải bó xôi, hoặc củ cải để giúp trung hòa axit uric. Các loại trái cây giàu vitamin C, chẳng hạn như cam, chanh, bưởi, cũng rất tốt cho người bệnh giúp giảm nồng độ axit uric nhờ đặc tính chống viêm và tăng cường đào thải qua thận.
Uống đủ 2-2,5 lít nước mỗi ngày sẽ giúp pha loãng axit uric trong máu và hỗ trợ thận bài tiết chất này qua nước tiểu. Các loại trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà xanh cũng là những lựa chọn lý tưởng. 1-2 tách cà phê không đường cũng có thể hỗ trợ giảm axit uric nhờ các hợp chất polyphenol. Sữa ít béo, sữa tách kem và sữa chua không đường cũng được khuyến khích. Những sản phẩm này chứa ít purin và có thể giúp giảm nồng độ axit uric trong máu. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý tránh các sản phẩm sữa có đường để không làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa.
Lối sống lành mạnh để phòng ngừa gout
Ngoài chế độ ăn uống, lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh gout. Duy trì cân nặng hợp lý là yếu tố then chốt, bởi béo phì làm tăng nguy cơ tích tụ axit uric và gây áp lực lên khớp. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc yoga không chỉ giúp giảm cân mà còn cải thiện lưu thông máu, giảm căng thẳng lên khớp và ngăn ngừa sự lắng đọng tinh thể urat.
Kiểm soát căng thẳng tinh thần cũng rất cần thiết. Căng thẳng có thể kích thích các cơn đau khớp gout. Vì vậy, người bệnh nên axit uric. Thay vào đó, bạn nên ưu tiên các thói quen lành mạnh như uống đủ nước và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Áp dụng các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu hoặc dành thời gian cho các hoạt động yêu thích. Ngoài ra, ngủ đủ giấc cũng giúp cơ thể phục hồi, giảm nguy cơ bùng phát cơn đau.
Việc hạn chế thuốc lá và rượu bia là điều không thể bỏ qua. Hút thuốc làm cản trở quá trình trao đổi chất, trong khi rượu bia làm tăng sản xuất
Đọc thêm tại: 7 loại nước tốt nhất dành cho người bị bệnh Gout
Các phương pháp giảm đau gout cấp tại nhà
Khi cơn đau gout cấp tấn công, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà để giảm đau nhanh chóng. Ngâm chân trong nước ấm, có thể kết hợp với các loại lá như lá tía tô hoặc lá lốt, giúp thư giãn khớp và thúc đẩy đào thải axit uric. Mỗi lần ngâm nên kéo dài khoảng 20 phút, tốt nhất vào buổi tối trước khi ngủ.
Chườm lạnh cũng là một cách hiệu quả để làm dịu cơn đau và giảm sưng. Người bệnh có thể bọc vài viên đá trong khăn mềm và chườm lên vùng khớp bị đau trong 20-30 phút. Ngoài ra, nâng cao chân khi nằm và giữ khớp ở vị trí thoải mái cũng giúp cải thiện lưu thông máu, giảm áp lực lên khu vực bị viêm.
Kết luận
Bệnh gout không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe nếu không được kiểm soát. Bằng cách áp dụng chế độ ăn uống cho người gout, hạn chế thực phẩm giàu purin, bổ sung nước và các thực phẩm giàu vitamin C, cùng với lối sống lành mạnh, người bệnh có thể giảm thiểu cơn đau khớp gout và phòng ngừa tái phát.
Việc duy trì cân nặng hợp lý, kiểm soát căng thẳng, và thăm khám định kỳ là những bước quan trọng để sống chung hòa bình với bệnh. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong thói quen hàng ngày để cải thiện chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678
Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM
