Tác hại khôn lường của chế độ ăn Low Carb không hợp lý

Gần đây, một  công trình khoa học tại Mỹ đã chứng minh rằng ăn chế độ ăn Low carb kéo dài dẫn đến giảm tuổi thọ trung bình 4 năm, những người trung niên và cao tuổi ăn tỷ lệ Carb hợp lý có thể kéo dài tuổi thọ thêm 33 năm. Những số liệu thống kê này rất đáng quan tâm phải không ? Dựa vào căn cứ bằng chứng nào mà đưa ra con số như vậy? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ về mấy vấn đề này nhé !

Hàng ngày Phòng khám Chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tiếp nhận khá nhiều  khách hàng đến khám với lý do mệt mỏi, mất ngủ đau đầu, tê buồn chân tay, hạ huyết áp cuối ngày; phần lớn thuộc nhóm ăn kiêng muốn giảm cân, giảm mỡ, một số thuộc nhóm bênh lý mỡ máu, đái tháo đường…, bao gồm cả lứa tuổi thanh niên, người trưởng thành, người cao tuổi. Qua trao đổi tiền sử ăn uống, bệnh tật và thăm khám, vấn đề khá phổ biến gặp phải là các đối tượng này ăn kiêng không hợp lý, đặc biệt giảm Carbohydrate (Carb) quá sâu, Carb chỉ đạt 20-30% năng lượng khẩu phần; các xét nghiệm chỉ ra thiếu các vi chất dinh dưỡng như sắt, can xi, magiê, vitamin D…

Tỷ lệ năng lượng do Carb ăn vào hợp lý là bao nhiêu?

Đây là vấn đề rất quan trọng với tất cả mọi người. Năng lượng của khẩu phần ăn do 3 chất dinh dưỡng (protein, lipid và carb) cung cấp, tỷ lệ giữa chúng có thể dao động tùy theo nhóm đối tượng: trẻ em, người trưởng thành, người bị bệnh béo phì, đái tháo đường, mỡ máu, muốn giảm cân, tăng cân… Tuy nhiên sự dao động này cũng phải tuân theo những nguyên tắc khoa học để đảm bảo các chức năng hoạt động bình thường của cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh, đảm bảo hoạt động trong ngày mà không bị mệt mỏi, kiệt sức.

Biểu đồ: Tương quan giữa nguy cơ tử vong và tỷ Carb khẩu phần. Nguy cơ tử vong thấp nhất với tỷ lệ Carb 45-55%, nguy cơ tử vong tăng lên tới 1,5-1,7 lần với ăn ít Carb (bên trái) và tăng 1,2-1,5 lần với ăn nhiều Carb (bên phải)

Ví dụ một chế độ ăn của người trưởng thành khỏe mạnh nặng 60kg, mỗi ngày cần trung bình 2200 Kcal (calo), protein chiếm 25% (550calo, 138g), chất béo 25% (550calo, 61g), Carb 50% (1100calo, 275g). Vì Carb chiếm tới 50-55% tổng năng lượng, nên đa số các thực đơn cho người giảm cân, giảm mỡ, tiểu đường… đều khuyên giảm carb để giảm năng lượng chung. Tuy nhiên do hiểu không đúng, và do muốn giảm cân cấp tốc.. nên nhiều người đã giảm quá sâu Carb, thậm chí cắt Carb khỏi khẩu phần xuống <30%, <20% tổng năng lượng. Kết quả là bạn có thể giảm cân, những dẫn dến rất nhiều rối loạn chức năng như kể ở phần trên, do Carb là nguồn năng lượng chính cho não, cho cơ bắp và các tế bào hoạt động, thiếu năng lượng thì làm sao bộ máy của chúng ta hoạt động tốt được ?

Tham khảo thêm :Dinh dưỡng tổng quát cho người trưởng thành

 Nguồn Carb có từ đâu?

Có thể nói đơn giảm là từ nhóm ngũ cốc: gạo, ngô khoai, sắn, mỳ, yến mạch … Bạn cần cần chú sử dụng đúng mức loại Carb từ đường ngọt tinh chế  như bánh kẹo, mật ong, hoa quả ngọt.

Bằng chứng khoa học về chế độ ăn Low Carb

Công trình nghiên cứu tại Mỹ gần đây công bố trên tạp chí The Lancet Public Health (năm 2018) cho thấy chế độ ăn ít carbohydrate có thể rút ngắn tuổi thọ tới bốn năm.

Trong nghiên cứu ày, 15.400 người được theo dõi trong vòng 25 năm, đã điền vào bảng câu hỏi về thực phẩm và đồ uống họ tiêu thụ, cùng với khẩu phần ăn. Kết quả cho thấy những người ăn carb ở mức vừa phải 50-55% (vùng đáy của biểu đồ) có nguy cơ tử vong thấp nhất, so với nhóm ăn ít Carb (bên trái biểu đồ) và nhóm ăn nhiều Carb (bên phải biểu đồ). Các nhà nghiên cứu ước tính rằng, từ 50 tuổi, những người trong nhóm carbohydrate vừa phải có thể sống trung bình thêm 33 năm nữa.

Các số liệu chi tiết về tiêu thụ hợp lý Carb (50-55%) như sau:

• Nhiều hơn 4 năm so với những người tiêu thụ < 30% Carb (nhóm giảm sâu)
• Nhiều hơn 2,3 năm so với nhóm 30%-40% (nhóm thấp Carb)
• Nhiều hơn 1,1 năm so với nhóm >65% (nhóm nhiều Carb)

Ngoài ra cũng có nhiều nghiên cứu khác cho thấy việc thay thế carb bằng chất béo và protein thực vật có thể thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh.

Có nghiên cứu so sánh chế độ ăn ít carb + giàu protein và chất béo động vật với chế độ ăn chứa nhiều protein và chất béo thực vật. Kết quả cho thấy ăn nhiều thịt bò, thịt cừu, thịt lợn, thịt gà và phô mai thay cho carb làm  tăng nhẹ nguy cơ tử vong. Trong khi việc thay thế carb bằng nhiều protein và chất béo thực vật (các loại đậu và hạt có dầu),  làm giảm nhẹ nguy cơ tử vong.

Kết luận

Chế độ ăn ít carb, thay thế bằng protein hoặc chất béo ngày càng phổ biến cho người giảm cân, giảm mỡ.

• Tuy nhiên chế độ ăn quá ít (Low Carb) <30% năng lượng có thể gây tác hại cho sức khỏe, thậm chí là giảm tuổi thọ.
• Cần chú ý thay thế carbohydrate bằng nhiều chất béo và protein có nguồn gốc thực vật, tăng cường lượng rau xanh, hoa quả nhiều chất xơ, vitamin, chất chống oxy hóa, sẽ tốt hơn trong việc thúc đẩy quá trình lão hóa lành mạnh về lâu dài.

Tuy nhiên, mỗi người có những đặc điểm và nhu cầu dinh dưỡng, sở thích riêng, cần hiểu rõ đặc điểm tình trạng dinh dưỡng, bệnh tật của mình để xây dựng một chế độ ăn khoa học, đảm bảo sức khỏe và đạt được mục tiêu mong muốn.

Sẵn sàng tư vấn giúp bạn đánh giá tình trạng dinh dưỡng, và xây dựng chế độ ăn phù hợp cho riêng bạn.

Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678

PGS.TS.BS. Nguyễn Xuân Ninh – Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM