Bệnh dạ dày mạn tính: Chế độ ăn uống và sinh hoạt “thân thiện” với dạ dày

Bệnh dạ dày, bao gồm viêm loét dạ dày và trào ngược, là những vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến hàng triệu người. Những cơn đau, cảm giác khó chịu và các triệu chứng như đầy hơi, ợ chua có thể làm giảm chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, việc áp dụng một chế độ ăn uống và lối sống khoa học sẽ giúp bạn giảm triệu chứng, thúc đẩy quá trình hồi phục và ngăn ngừa tái phát. Bài viết này sẽ cung cấp những hướng dẫn chi tiết về dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt “thân thiện” với dạ dày, giúp bạn xây dựng một lối sống khỏe mạnh hơn.

Tầm quan trọng của chế độ ăn uống trong điều trị bệnh dạ dày

Chế độ ăn uống không chỉ là yếu tố hỗ trợ mà còn giữ vai trò then chốt trong việc kiểm soát hiệu quả các triệu chứng bệnh dạ dày. Một chế độ ăn phù hợp sẽ giúp giảm tiết axit dạ dày, tạo điều kiện bảo vệ và hỗ trợ phục hồi niêm mạc bị tổn thương. Ngược lại, những thói quen ăn uống kém lành mạnh, như việc bỏ bữa thường xuyên hay lạm dụng các thực phẩm có tính kích thích (cay, chua, nhiều dầu mỡ), chính là nguyên nhân làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Nguyên tắc quan trọng nhất là ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hóa và ít gây kích ứng. Nên tăng cường các loại thực phẩm giàu chất xơ hòa tan, cùng với vitamin và khoáng chất để củng cố sức khỏe tổng thể của đường tiêu hóa. Đồng thời, cần hạn chế tối đa các món ăn gây tăng tiết axit hoặc gây cảm giác khó tiêu.

Thực phẩm nên bổ sung để hỗ trợ dạ dày

Thực phẩm mềm và dễ tiêu hóa: Cháo, súp, cơm trắng và khoai tây luộc là lựa chọn lý tưởng. Cơm trắng giúp hấp thụ dịch thừa, trong khi khoai tây giúp trung hòa axit. Cháo và súp khi được nấu từ bí đỏ, hạt sen hoặc thịt nạc không chỉ dễ tiêu mà còn bao bọc niêm mạc, giảm kích ứng và hỗ trợ vết loét lành lại. Quan trọng là nên chế biến nhạt, tránh thêm gia vị cay hoặc quá nhiều dầu mỡ.

Thực phẩm giàu vi chất và lợi khuẩn: Sữa chua không đường chứa probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và ức chế sự phát triển của vi khuẩn H.pylori một trong những nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày. Ngoài ra, thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá thu và chuối chín cũng là những lựa chọn tốt để chống viêm, trung hòa axit và làm dịu các triệu chứng khó tiêu.

Thức uống hỗ trợ tiêu hóa: Nước ép táo, trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà bạc hà và nước dừa đều có lợi. Trà hoa cúc có tác dụng chống viêm và giảm đầy hơi, trong khi trà bạc hà giúp giảm buồn nôn và khó tiêu. Nước dừa với hàm lượng kali cao cũng có thể giúp cân bằng axit dạ dày. Tuy nhiên, người bệnh chỉ nên uống với lượng vừa phải (3-4 trái mỗi tuần) để tránh gây đầy bụng hoặc khó chịu.

Đọc thêm tại: Thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị đau dạ dày 

Thực phẩm nên tránh để bảo vệ dạ dày

Thực phẩm gây kích ứng: Các món ăn nhiều dầu mỡ, chiên rán, hoặc có gia vị cay nóng như ớt, tiêu sẽ kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn. Thực phẩm nhiều axit như trái cây họ cam quýt hoặc cà chua cũng cần được hạn chế vì chúng có thể gây trào ngược và ợ nóng. Phô mai hoặc kem có thể gây co thắt đường ruột và làm chậm quá trình tiêu hóa. Đối với những người không dung nạp lactose, các sản phẩm này còn có thể gây tiêu chảy.

Đồ uống và chất kích thích: Rượu bia, cà phê và nước ngọt có ga đều làm tăng nồng độ axit trong dạ dày, caffeine có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét. Thay vào đó, bạn nên ưu tiên uống nước lọc hoặc các loại trà thảo mộc.

Thói quen sinh hoạt lành mạnh cho người mắc bệnh dạ dày

Ăn uống điều độ và khoa học

Việc duy trì thói quen ăn uống đúng giờ, chia nhỏ bữa ăn và nhai kỹ là rất quan trọng. Ăn chậm giúp nước bọt tiết ra nhiều hơn, hỗ trợ tiêu hóa và giảm áp lực lên dạ dày. Người bệnh nên tránh nhịn đói hoặc ăn quá no, vì cả hai tình trạng này đều có thể kích thích tiết axit, gây đau và tổn thương niêm mạc.

Ngoài ra, nên ưu tiên thức ăn ấm và tránh đồ lạnh, vì nhiệt độ thấp có thể làm co bóp đường ruột, gây rối loạn tiêu hóa. Uống đủ nước (2,5-3 lít mỗi ngày)  giúp trung hòa axit và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

Giữ tinh thần thoải mái và vận động hợp lý

Căng thẳng và lo âu là yếu tố chính làm tăng tiết axit dạ dày, khiến các triệu chứng đau dạ dày trở nên trầm trọng hơn. Để giảm stress, người bệnh nên thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, hoặc tập các bài tập yoga. Một tinh thần thoải mái không chỉ giúp cải thiện sức khỏe dạ dày mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống tổng thể.

Bên cạnh đó, tập thể dục đều đặn với các bài tập nhẹ như đi bộ hoặc đạp xe giúp kích thích lưu thông máu và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Tuyệt đối tránh vận động mạnh ngay sau khi ăn, vì điều này có thể làm gián đoạn quá trình tiêu hóa và gây đau bụng.

Thức khuya làm tăng tiết axit dạ dày, gây áp lực lên niêm mạc và làm trầm trọng tình trạng viêm loét dạ dày. Người bệnh nên duy trì thói quen ngủ đủ giấc và đi ngủ đúng giờ để cơ thể có thời gian phục hồi. Ngoài ra, việc bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia và kiểm soát cân nặng cũng góp phần bảo vệ dạ dày khỏi những tổn thương không đáng có.

Đọc thêm tại: 10 biện pháp khắc phục tại nhà cho bệnh đau dạ dày 

Kết luận

Bệnh dạ dày mạn tính, bao gồm viêm loét dạ dày và trào ngược dạ dày, có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học. Việc ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu, giàu dinh dưỡng như cơm trắng, chuối, sữa chua và hạn chế thực phẩm kích thích như đồ chiên rán, rượu bia là chìa khóa để làm dịu dạ dày.

Bên cạnh đó, thói quen ăn uống điều độ, giữ tinh thần thoải mái và vận động hợp lý sẽ giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Nếu các triệu chứng vẫn kéo dài, hãy thăm khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM